Φίκος ελάστικα: συμβουλές φροντίδας σε γλάστρα και στον κήπο

Ο φίκος ελάστικα είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά και δημοφιλή σε όλο τον κόσμο που εντυπωσιάζει με τα μεγάλα οβάλ δερματώδη και γυαλιστερά φύλλα του.

Ονομάζεται επίσης ελαστικοφόρος φίκος (Ficus elastica), αλλά και καουτσουκόδεντρο (Rubber tree) καθώς από τον κορμό και τα κλαδιά του βγαίνει γαλακτώδες υγρό από το οποίο παράγεται το γνωστό ελαστικό προϊόν καουτσούκ.

Συναντάμε τον φίκο ελάστικα συνήθως ως να διακοσμεί σαλόνια σπιτιών, γραφεία και εισόδους κατοικιών, φτάνοντας σε ύψος 1-2 μέτρων.

Σε νότιες ζεστές περιοχές της χώρας μας, ο φίκος ελάστικα φυτεύεται και σε εξωτερικό χώρο, σε κήπους, πλατείες και πάρκα, όπου εμφανίζει έντονη ανάπτυξη και γίνεται ένα ψηλό δέντρο. Στις τροπικές περιοχές της νοτιανατολικής Ασίας απ’ όπου κατάγεται, το ύψος του φίκου ελάστικα μπορεί να ξεπεράσει τα 30 μέτρα.

Δύο ακόμα πολύ γνωστά είδη φίκου είναι ο και ο με τα οποία συγγενεύει ο φίκος ελάστικα, όπως επίσης με τη και τη .

Ας δούμε αναλυτικά τις πιο γνωστές ποικιλίες φίκου ελάστικα για να φυτέψουμε, μαζί με χρήσιμες συμβουλές για την φροντίδα του ώστε να απολαμβάνουμε ζωηρή ανάπτυξη και πλούσιο φύλλωμα στο σπίτι, το γραφείο, στο μπαλκόνι και τον κήπο μας.

Υπάρχουν πολλές ποικιλίες φίκου ελάστικα με εντυπωσιακό φύλλωμα και διαφορετικούς χρωματικούς συνδυασμούς από πράσινο, ροζ, κόκκινο και κρεμ για να επιλέξουμε. Οι πιο δημοφιλείς ποικιλίες φίκου ελάστικα είναι οι εξής:

Ως τροπικό φυτό, ο φίκος ελάστικα ευδοκιμεί σε περιοχές με ζεστό κλίμα, σε ηλιόλουστες ή ημισκιερές θέσεις, σχετικά προφυλαγμένες από τους έντονους ανέμους και ειδικά τους βοριάδες, καθώς είναι ευαίσθητος στην παγωνιά του χειμώνα.

Σε εσωτερικούς χώρους, τοποθετούμε τον φίκο ελάστικα σε φωτεινό σημείο που δεν έρχεται σε άμεση επαφή με τις ηλιακές ακτίνες, ενώ παράλληλα αποφεύγουμε να τον έχουμε κοντά σε θερμαντικά σώματα ή σε δωμάτια με αφυγραντήρες.

Για φυτά φίκου ελάστικα σε γλάστρα που έχουμε σε εξωτερικό χώρο, επιλέγουμε μπαλκόνι με νότιο ή δυτικό προσανατολισμό και τοποθετούμε τη γλάστρα σε προφυλαγμένα σημεία.

Η πιο κατάλληλη εποχή για να μεταφυτεύσουμε το φίκο ελάστικα είναι μέσα στην άνοιξη ή μέσα στο φθινόπωρο. Είναι σημαντικό να υποστυλώνουμε το νεαρό φυτό με έναν πάσσαλο στήριξης για να αναπτύξει ίσιο κορμό καθώς θα μεγαλώνει.

Ο φίκος ελάστικα αναπτύσσεται γρήγορα. Για να έχει καλή ισορροπία και σταθερότητα το φυτό, σχετικά μεγάλες, διαμέτρου και ύψους 30 εκατοστών.

Η γλάστρα είναι απαραίτητο να διαθέτει τρύπες για να απομακρύνεται το νερό που περισσεύει κατά το πότισμα, ενώ συμπληρωματικά τοποθετούμε μία στρώση χαλικιών στην βάση της γλάστρας για καλύτερη αποστράγγιση.

Γεμίζουμε τη γλάστρα με ειδικό για φυτά εσωτερικού χώρου που περιέχει και για να εξασφαλίσουμε καλύτερη ανάπτυξη και αερισμό της ρίζας του φυτού.

Ο φίκος ελάστικα είναι ανθεκτικός όταν τον ποτίζουμε λιγότερο απ’ όσο χρειάζεται, ωστόσο δυσκολεύεται με το υπερβολικό πότισμα που μπορεί να του δημιουργήσει προβλήματα στα φύλλα.

Για φυτά φίκου που έχουμε σε εξωτερικό χώρο, στον κήπο, στο μπαλκόνι και τη βεράντα, ενδεικτικά ποτίζουμε μία φορά κάθε 10 μέρες την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου και συχνότερα την περίοδο του καλοκαιριού με τις υψηλές θερμοκρασίες.

Για φυτά που έχουμε μέσα στο σπίτι, ποτίζουμε συνήθως μία φορά την εβδομάδα και μειώνουμε το πότισμα την περίοδο του χειμώνα.

Πριν ποτίσουμε, ελέγχουμε ότι το χώμα στα πρώτα 4-5 εκατοστά από την επιφάνεια της γλάστρας έχει στεγνώσει. Αν είναι ακόμα υγρό, δεν ποτίζουμε.

Για να έχει ζωηρή βλάστηση και πράσινο φύλλωμα ο φίκος ελάστικα χρειάζεται τακτική λίπανση.

Σε φίκους ελάστικα που έχουμε φυτέψει στον κήπο μας, προσθέτουμε πλήρες κοκκώδες λίπασμα στις αρχές της άνοιξης και επαναλαμβάνουμε στις αρχές του καλοκαιριού και στις αρχές του φθινοπώρου.

Ο φίκος ελάστικα που διατηρείται σε γλάστρα, χρειάζεται πιο τακτική λίπανση. Σε αυτή την περίπτωση, προσθέτουμε υγρό λίπασμα για πράσινα φυτά, μία φορά το μήνα από τις αρχές του τέλη φθινοπώρου.

Για την αντιμετώπιση διαφόρων εντόμων που προσβάλλουν το φύλλωμα του φίκου ελάστικα, όπως η , η , ο και ο , ψεκάζουμε με που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα όπως ο , η και τα .

Για τον φίκο ελάστικα που έχουμε μέσα στο σπίτι μας, μπορούμε να ψεκάζουμε προληπτικά μία φορά το μήνα με σπιτικό σκεύασμα που φτιάχνουμε διαλύοντας μία κουταλιά της σούπας τριμμένο και μία κουταλιά του γλυκού οινόπνευμα σε ένα λίτρο νερό.

Για φυτά του φίκου ελάστικα που έχουμε σε γλάστρα, είναι σημαντικό να καθαρίζουμε με ένα βρεγμένο πανί τα φύλλα του τουλάχιστον μία φορά το μήνα για να απομακρύνουμε τη σκόνη και να διατηρούμε καθαρό και γυαλιστερό το φύλλωμα του.

O φίκος ελάστικα χρειάζεται αρκετή σχετική υγρασία σε εσωτερικό χώρο, καθώς σε ξηρό περιβάλλον μπορεί να παρουσιάσει ξηράνσεις στις άκρες των φύλλων. Κατά τη ζεστή περίοδο του καλοκαιριού, είναι σημαντικό κάθε 1-2 μέρες να ψεκάζουμε το φύλλωμα του με νερό χρησιμοποιώντας ένα ψεκαστηράκι.

Ένα πολύ συνηθισμένο πρόβλημα στη φροντίδα του φίκου ελάστικα είναι το υπερβολικό πότισμα που αποτελεί τη βασική αιτία για την πτώση των φύλλων.

Επιπλέον, την περίοδο του χειμώνα, η πτώση της θερμοκρασίας σε συνδυασμό με τη χρήση θέρμανσης ή αφυγραντήρα που μειώνουν τα επίπεδα υγρασίας μέσα στο σπίτι, μπορεί να προκαλέσουν πτώση των φύλλων του φίκου ελάστικα.

Ο φίκος ελάστικα ρίχνει τα φύλλα του και όταν μεταφέρουμε τον μεταφέρουμε από ένα σημείο με πλούσιο φωτισμό σε ένα πιο σκιερό, κάτι που κάνουμε συνηθώς για προστασία ωστόσο μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.

Το υπερβολικό πότισμα ή η κακή αποστράγγιση της γλάστρας του φίκου ελάστικα μπορεί να προκαλέσει μαύρες ή καφέ κηλίδες στο φύλλωμα λόγω αυξημένης υγρασίας και προσβολής από μυκητολογική ασθένεια.

Ανάλογα συμπτώματα μαυρίσματος στα φύλλα παρουσιάζονται και όταν ο φίκος ελάστικα σε γλάστρα έρχεται σε άμεση επαφή με την ηλιακή ακτινοβολία και ιδιαίτερα τις μεσημεριανές ώρες του καλοκαιριού.

Η πιο κατάλληλη εποχή για να κλαδέψουμε τον φίκο ελάστικα είναι μέσα στην άνοιξη.

Με το κλάδεμα χαμηλώνουμε το ύψος του φυτού κόβοντας τους βλαστούς που φεύγουν ψηλά αλλά και τους πλευρικούς βλαστούς ώστε το φυτό να αποκτήσει χαμηλότερο ύψος και πιο συμπαγές σχήμα.

Μπορούμε εύκολα και οικονομικά να δημιουργήσουμε τα δικά μας φυτά φίκου ελάστικα με δύο τρόπους, κάνοντας: α) και β) .

α) Πολλαπλασιασμός φίκου ελάστικα με μοσχεύματα: Κόβουμε βλαστούς μήκους 15-20 εκατοστών την περίοδο της άνοιξης και τους φυτεύουμε σε γλαστράκια φυτωρίου. Γεμίζουμε τις γλάστρες με μείγμα τύρφης, άμμου και περλίτη, σε αναλογία 1:1:1 και βάζουμε ορμόνη ριζοβολίας στην τομή της βάσης του μοσχεύματος.

β) Πολλαπλασιασμός με εναέριες καταβολάδες: Παίρνουμε ένα πλευρικό βλαστό του φίκου, απομακρύνουμε τα φύλλα από τη μέση του βλαστού και κάνουμε μία μικρή τομή στη μέση του βλαστού, την οποία καλύπτουμε με μία σακούλα που περιέχει τύρφη και άμμο σε αναλογία 2:1. Μετά από 2-3 μήνες, ο βλαστός μέσα στη σακούλα θα βγάλει ρίζες και μπορούμε να τον αποκόψουμε δημιουργώντας ένα καινούριο φυτό.

Αν και το κλίμα της χώρας μας δε βοηθάει τον φίκο ελάστικα να ανθίσει, στο φυσικό του περιβάλλον σχηματίζει μικρά κίτρινα λουλούδια που καταλήγουν σε χαρακτηριστικούς στρογγυλούς καρπούς που θυμίζουν σύκο αλλά δεν τρώγονται.