6 μυστικά για να καλλιεργήσουμε νόστιμα κολοκύθια

Το κολοκύθι είναι από τα δημοφιλέστερα λαχανικά που φυτεύουμε την ανοιξιάτικη περίοδο στο κήπο μας και συγκομίζουμε μέσα στο καλοκαίρι. Το κολοκύθι ανήκει στην ίδια οικογένεια φυτών με το αγγούρι, το πεπόνι και το καρπούζι. Η καλλιέργεια του κολοκυθιού θεωρείται αρκετά εύκολη και την προτείνουμε ανεπιφύλακτα σε πρωτάρηδες καλλιεργητές, καθώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε κολοκύθια ακόμη και σε γλάστρα στο μπαλκόνι μας αν δεν διαθέτουμε κήπο. Τα κολοκυθάκια τρώγονται βραστά, ψητά και τηγανητά και αποτελούν βασικό συστατικό για πολλές αγαπημένες συνταγές καλοκαιρινών φαγητών όπως η κολοκυθόπιτα, το μπριάμ και τα γεμιστά. Αξίζει να σημειώσουμε ότι τα κολοκύθια έχουν σημαντική θρεπτική αξία, αφού διαθέτουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, βιταμίνες κάλιο, ασβέστιο και φυλλικό οξύ. Ας δούμε λοιπόν, τι φροντίδα χρειάζεται η καλλιέργεια κολοκυθιών για να απολαύσουμε τα πιο νόστιμα και τραγανά κολοκύθια από τον κήπο στην κουζίνα μας.  Τι ποικιλίες κολοκυθιού επιλέγουμε να φυτέψουμε; Υπάρχουν πολλές ποικιλίες κολοκυθιού ντόπιες, παραδοσιακές, καθώς και ξένες για να καλλιεργήσουμε. Είναι σημαντικό να διατηρούμε δικό μας σπόρο κολοκυθιού, ώστε να γνωρίζουμε τα χαρακτηριστικά της ποικιλίας που καλλιεργούμε. Επιλέγουμε διαφορετικές ποικιλίες ανάλογα με την πρωιμότητα της φύτευσης του κολοκυθιού. Προτιμάμε ποικιλίες που έχουν δοκιμαστεί στις τοπικές συνθήκες και μας εξασφαλίζουν καλή ανάπτυξη και ποιοτική παραγωγή. Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες και είδη κολοκυθιού: κολοκύθι κυλινδρικού σχήματος ή σε σχήμα μπουκάλι, ανοιχτού πράσινου χρώματος, έντονου πράσινου ή σκούρου πράσινου χρώματος, κολοκύθι στρογγυλό (ποικιλία Σαντορίνης), κολοκύθι για την παραγωγή ανθέων, καθώς και η γλυκοκολοκύθα, στρογγυλή ή μακρόστενη. Επίσης, υπάρχουν τα μικρά διακοσμητικά καλλωπιστικά κολοκύθια, το κολοκύθι λούφα που μας δίνει το φυτικό σφουγγάρι, καθώς και η νεροκολοκύθα που παράγει τα γνωστά φλασκιά. 

Ποια εποχή και πώς φυτεύουμε τα κολοκύθια στον κήπο μας; Η πρώιμη φύτευση της κολοκυθιάς γίνεται στην αρχή της άνοιξης με έτοιμα φυτά που έχουμε προμηθευτεί από φυτώριο ή που ετοιμάζουμε μόνοι μας στα τέλη του χειμώνα σε ειδικό σπορείο. Αν θέλουμε να καλλιεργήσουμε κολοκύθια στα τέλη της άνοιξης, μπορούμε να φυτέψουμε τον σπόρο του κολοκυθιού απευθείας στο έδαφος, καθώς την περίοδο αυτή η θερμοκρασία του εδάφους είναι κατάλληλη για να φυτρώσει ο σπόρος. Πριν τη φύτευση των νεαρών φυτών κολοκυθιού στο έδαφος, είναι απαραίτητη η ενσωμάτωση οργανικής ουσίας με τη μορφή κομπόστ, χωνεμένης κοπριάς και βιολογικού λιπάσματος στις θέσεις φύτευσης για τον εμπλουτισμό με θρεπτικά συστατικά. Κατά τη μεταφύτευση των νεαρών φυτών κολοκυθιού αποφεύγουμε τις πυκνές φυτεύσεις, προκειμένου να έχουμε καλύτερο αερισμό και φωτισμό των φυτών, μειώνοντας με αυτό τον τρόπο την πιθανότητα ανάπτυξης μυκητολογικών και εντομολογικών ασθενειών. Οι ιδανικές αποστάσεις φύτευσης του κολοκυθιού είναι ανά 70-100 εκατοστά μεταξύ των θέσεων φύτευσης και 100-140 εκατοστά μεταξύ των γραμμών φύτευσης. Πόσο συχνά χρειάζεται πότισμα η καλλιέργεια της κολοκυθιάς; Η κολοκυθιά είναι σχετικά απαιτητική σε νερό για να έχει καλή ανάπτυξη, σημαντική καρποφορία και πλούσια παραγωγή. Συγκεκριμένα, οι κολοκυθιές χρειάζονται πότισμα κάθε δυο μέρες την περίοδο της άνοιξης, ενώ τη ζεστή περίοδο του καλοκαιριού μπορεί να χρειαστούν πότισμα και κάθε μέρα, ώστε το χώμα να διατηρείται υγρό. Κατάλληλο σύστημα άρδευσης για το πότισμα της κολοκυθιάς είναι το σύστημα άρδευσης με σταγόνες που είναι πιο αποτελεσματικό, πιο οικονομικό και περιβαλλοντικά πιο ωφέλιμο. Η υπερβολική ποσότητα νερού, καθώς και η διαβροχή του φυλλώματος της κολοκυθιάς, κατά το πότισμα, συντελεί στην εμφάνιση μυκητολογικών ασθενειών, όπως το ωίδιο. 

 Τι λίπασμα χρειάζεται η καλλιέργεια του κολοκυθιού; Η λίπανση είναι σημαντική καλλιεργητική εργασία για την κολοκυθιά καθώς χρειάζεται αρκετά θρεπτικά στοιχεία. Προσθέτουμε πλήρες βιολογικό λίπασμα (με άζωτο, φώσφορο και κάλιο) κάθε 20 μέρες στις κολοκυθιές μας για να βοηθήσουμε την ευρωστία, την βλαστική ανάπτυξη των φυτών, την ανθοφορία και την παραγωγή καρπών. Πρέπει να σημειώσουμε πως η υπερβολική αζωτούχα λίπανση συντελεί αρνητικά στην καρποφορία της κολοκυθιάς και προκαλεί ευαισθησία στην ανάπτυξη μυκητολογικών ασθενειών. Πώς αντιμετωπίζουμε τις ασθένειες και τα έντομα της καλλιέργειας του κολοκυθιού; Για την οικολογική φυτοπροστασία του κολοκυθιού, σκονίζουμε με θειάφι γύρω από τη ρίζα, καθώς και πάνω στα φύλλα για προστασία από μυκητολογικές ασθένειες, όπως το ωίδιο, και από τον τετράνυχο. Σκόνισμα στα φύλλα του κολοκυθιού μπορεί να γίνει και με θειοχαλκίνη, αν και χρειάζεται μια σχετική προσοχή στη δοσολογία, καθώς υπάρχει ενδεχόμενο να παρουσιαστεί φυτοτοξικότητα κατά την περίοδο της άνθισης, όπως και στα υπόλοιπα κολοκυθοειδή (αγγούρι, πεπόνι, καρπούζι). Για να τα προστατέψουμε τις κολοκυθιές μας από τα έντομα που τις προσβάλλουν, χρησιμοποιούμε οικολογικό σκεύασμα αλάτων καλίου λιπαρών οξέων που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα. Εναλλακτικά, ψεκάζουμε τα φυτά κάθε βδομάδα με αυτοσχέδιο σκεύασμα που φτιάχνουμε διαλύοντας μία κουταλιά της σούπας τριμμένο πράσινο σαπούνι και μία κουταλιά του γλυκού οινόπνευμα σε ένα λίτρο νερό. Με αυτούς τους τρόπους, αντιμετωπίζουμε προληπτικά τη μελίγκρα (αφίδες) και τον αλευρώδη που προσβάλλει το φύλλωμα του κολοκυθιού και δημιουργεί χαρακτηριστικά μελιτώματα. 

 Κι ένα τελευταίο μυστικό για την καλλιέργεια του κολοκυθιού Η συγκομιδή του κολοκυθιού ξεκινά συνήθως 2 μήνες μετά τη φύτευση και διαρκεί 2-3 μήνες ανάλογα την ποικιλία του κολοκυθιού, την εποχή φύτευσης, καθώς και την αντοχή του σε ασθένειες. Το κολοκύθι είναι έτοιμο για να το κόψουμε όταν φθάσει σε μήκος 10-15 εκατοστών και πρέπει να κόβεται με τμήμα του ποδίσκου, προκειμένου να διατηρείται φρέσκο και δροσερό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Επειδή ο καρπός του κολοκυθιού μεγαλώνει πολύ γρήγορα, ειδικά την περίοδο του καλοκαιριού, η συγκομιδή πρέπει να γίνεται τουλάχιστον κάθε δυο μέρες κατά τις πρωινές ώρες για να μπορέσουμε να απολαμβάνουμε δροσερούς και τραγανούς καρπούς.