Φιλάδελφος, καλλωπιστικός θάμνος με λευκά αρωματικά λουλούδια
Ο φιλάδελφος είναι εντυπωσιακός καλλωπιστικός θάμνος με λευκά λουλούδια που εμφανίζονται από τις αρχές Ιουνίου μέχρι και τα τέλη καλοκαιριού και μας χαρίζουν το υπέροχο άρωμά τους. Με καταγωγή από τη Μεσόγειο, ο φιλάδελφος έχει σχετικά γρήγορη ανάπτυξη και σχηματίζει αραιή σφαιρική κόμη με καταπράσινα οδωντωτά φύλλα. Φτάνει συνήθως σε ύψος τα 2-3 μέτρα και αποτελεί εξαιρετική επιλογή για δημιουργία φράχτη, καθώς για φύτευση σε μενονωμένες γωνιακές θέσεις στον κήπο. Υπάρχουν, βέβαια, και πιο χαμηλές, καθώς και νάνες ποικιλίες φιλάδελφου που δεν υπερβαίνουν το ένα μέτρο σε ύψος και μπορούν να φυτευτούν σε γλάστρα για να δώσουν μία υπέροχη λευκή νότα στην αυλή και το μπαλκόνι μας. Σε τι συνθήκες αναπτύσσεται καλύτερα ο φιλάδελφος; O φιλάδελφος είναι πολύ ανθεκτικό φυτό που φυτεύεται και μπορεί να αναπτυχθεί σε όλα τα εδάφη, είτε όξινα είτε ασβεστώδη, αρκεί να έχουν ένα σχετικό βάθος. Ο φιλάδελφος είναι ανθεκτικός τόσο στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, όσο και στις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα, ενώ μας δίνει περισσότερα λουλούδια σε γόνιμα εδάφη που περιέχουν αρκετή οργανική ουσία και συγκρατούν την υγρασία. Ο φιλάδελφος προτιμά ηλιόλουστες και ημισκιερές θέσεις, καθώς σε σκιερά σημεία εμφανίζει περιορισμένο αριθμό λουλουδιών. Για να φυτέψουμε τον φιλάδελφο σε γλάστρα, χρησιμοποιούμε φυτόχωμα γενικής χρήσης και επιλέγουμε μπαλκόνι με νότιο, δυτικό ή ανατολικό προσανατολισμό. Τι πότισμα και τι λίπανση χρειάζεται ο φιλάδελφος; O φιλάδελφος έχει πολύ μικρές απαιτήσεις σε πότισμα, καθώς διαθέτει πολύ δυνατό και ανεπτυγμένο ριζικό σύστημα που τον τροφοδοτεί με το απαιτούμενο νερό. Κατά τον πρώτο χρόνο φύτευσης, ωστόσο, απαιτεί τακτικά ποτίσματα, ειδικά την περίοδο του καλοκαιριού, για να αναπτυχθεί η ρίζα του φυτού. Μετά τον πρώτο χρόνο, αρκεί να ποτίζουμε μία φορά τη βδομάδα, από την άνοιξη ως το φθινόπωρο. Τακτικότερο πότισμα, 2 φορές τη βδομάδα, την ζεστή περίοδο του καλοκαιριού, θα χρειαστούν τα φυτά του φιλάδελφου που έχουν φυτευτεί σε γλάστρα. Σχετικά με τη λίπανση, ο φιλάδελφος έχει μικρές απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά και γι’ αυτό αρκεί να βάζουμε πλήρες κοκκώδες λίπασμα, δυο φορές το χρόνο στις αρχές της άνοιξης και στις αρχές του καλοκαιριού. Η προσθήκη κοπριάς ή κομπόστ, στα τέλη του φθινοπώρου, είναι πολύ ευεργετική για την ανάπτυξη και την ανθοφορία του φιλάδελφου.
Πώς κλαδεύεται και πώς πολλαπλασιάζεται ο φιλάδελφος; O φιλάδελφος χρειάζεται κλάδεμα κάθε χρόνο για να διατηρήσουμε συμπαγές το σχήμα του και να εξασφαλίσουμε ζωηρή βλάστηση και πλούσια ανθοφορία. Συγκεκριμένα, μετά το τέλος της ανθοφορίας του φιλάδελφου, κόβουμε τα κλαδιά του στο 1/3 του μήκους τους. Για βαθύτερη ανανέωση του φυτού, μπορούμε το 1/3 των βλαστών να κλαδεύονται από χαμηλά, λίγα εκατοστά από το έδαφος. Ο πολλαπλασιασμός του φιλάδελφου, δηλαδή η δημιουργία καινούριων φυτών, μπορεί να γίνει με σπόρο καθώς και με την μέθοδο των μοσχευμάτων. Ο πολλαπλασιασμός με μοσχεύματα, είναι αρκετά ευκολότερος και έχει μεγαλύτερο βαθμό επιτυχίας. Παίρνουμε τμήματα βλαστών μήκους 15-20 εκατοστών, την περίοδο της άνοιξης, και τα φυτεύουμε σε γλαστράκια φυτωρίου, αφού έχουμε προσθέσει ορμόνη ριζοβολίας στην τομή της βάσης του μοσχεύματος. Βάζουμε τα φυτά σε δροσερό φωτεινό περιβάλλον και σε 8-10 βδομάδες τα νέα φυτά φιλάδελφου είναι έτοιμα για μεταφύτευση. Πoια έντομα και ποιες ασθένειες προσβάλλουν τον φιλάδελφο; Ο φιλάδελφος είναι σχετικά ανθεκτικό φυτό και δεν προσβάλλεται από πολλά έντομα και ασθένειες. Το έντομο της μελίγκρας είναι το σοβαρότερο έντομο που προσβάλλει το φύλλωμα και τα λουλούδια του φιλάδελφου αφήνοντας μελιτώματα. Για την αντιμετώπιση της μελίγκρας με οικολογικό τρόπο, μπορούμε να ψεκάζουμε τα φυτά μας κάθε 1-2 βδομάδες διαλύοντας 1 κουταλιά της σούπας τριμμένο πράσινο σαπούνι και μια κουταλιά του γλυκού οινόπνευμα σε 1 λίτρο νερό. Ο φιλάδελφος προσβάλλεται, επίσης, από την μυκητολογική ασθένεια του ωιδίου. Για την αντιμετώπιση του, ψεκάζουμε το φύλλωμα του φιλάδελφου με υδατοδιαλυτό (βρέξιμο) θειάφι, κατά το σούρουπο, όταν οι θερμοκρασίες είναι χαμηλότρερες των 30°C. Κι ένα μυστικό για τον φιλάδελφο Τα φύλλα και τα λουλούδια του φιλάδελφου μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως καθαριστικό, καθώς έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε σαπωνίνες. Αν τεμαχίσουμε και τρίψουμε φύλλα και λουλούδια φιλάδελφου και στη συνεχεια προσθέσουμε νερό, θα σχηματιστεί αφρός για να πλύνουμε και να καθαρίσουμε τα χέρια ή τα λερωμένα ρούχα μας.