Τα πράσινα μπαλκόνια δεν είναι ουτοπία

Περπατώντας μέσα στην πόλη σπάνια στέκεται το μάτι μας σ’ ένα όμορφο, πράσινο ή χρωματιστό μπαλκόνι. Τα περισσότερα είναι άδεια κι άχαρα ενώ σποραδικά βλέπουμε να ξεπροβάλλουν μερικά γιούκα ή κάποια παρατημένα, ξεψυχισμένα φυτά. Πρόκειται για μια αντίφαση.

Ενώ όλοι θέλουμε να πρασινίσει η πόλη, ενώ μέσα στα σπίτια και στις εισόδους των πολυκατοικιών φυτεύουμε φυτά εσωτερικού χώρου, δε φυτεύουμε στα μπαλκόνια μας. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Ο σημαντικότερος λόγος που μπορεί να ερμηνεύσει αυτή την αντίφαση είναι η ιδιαιτερότητα του κλίματος. Το χειμώνα, όταν πέφτει η θερμοκρασία κάτω απ’ το μηδέν ή χιονίζει, πρέπει να προστατεύουμε τα φυτά μας, βάζοντάς τα σε εσωτερικό χώρο ή να τα σκεπάζουμε για να μην παγώσουν.

Το καλοκαίρι, λόγω ζέστης και ξηρασίας, τα φυτά χρειάζονται πότισμα σχεδόν σε καθημερινή βάση. Αν λείψουμε για διακοπές, τα περισσότερα θα τα βρούμε ξεραμένα ή σε κακή κατάσταση όταν επιστρέψουμε. Εκτός απ’ την απογοήτευση που εισπράττουμε, λίγο ως πολύ κάθε χρόνο πρέπει να αντικαθιστούμε τα φυτά που ξεραίνονται το καλοκαίρι, ενώ τα χαιρόμαστε πολύ λίγο χρόνο ανθισμένα.

Αν προσθέσουμε και τις συνηθισμένες φροντίδες, συλλογή και σκούπισμα των φύλλων, λίπανση, ανανέωση, ψεκασμούς κλπ φαίνεται ότι η φροντίδα που απαιτεί ένα όμορφο, ανθισμένο μπαλκόνι επιβαρύνει πολύ την ήδη εξαντλητική καθημερινότητα, ιδίως των γυναικών και είναι δυσανάλογη της ευχαρίστησης που προσφέρει. Εξ ου και τα παρατημένα μπαλκόνια.

Υπάρχει εναλλακτική λύση;

Μήπως μπορούν τα μπαλκόνια μας να πρασινίσουν χωρίς ιδιαίτερο κόπο, χρόνο και χρήματα; Την απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα την έχει δώσει η φύση εδώ και εκατομμύρια χρόνια.

Υπάρχουν φυτά, τα λεγόμενα αείφυλλα πλατύφυλλα, που είναι προσαρμοσμένα στις ιδιαίτερες συνθήκες του Μεσογειακού κλίματος και παραμένουν πράσινα όλο το χρόνο:

Η δάφνη, η ελιά, το δενδρολίβανο, η κουμαριά, η αγριοκουμαριά, η μυρτιά, η αγγελική, η μιμόζα, ο πυξός, η φωτείνια, το βιβούρνο, η φιλλυρέα η πλατύφυλλη, ο ελαίαγνος, το ευώνυμο το ιαπωνικό (ταφλάνι), η πικροδάφνη είναι μερικά. Εσείς μπορείτε να βρείτε περισσότερα.

Είναι κυρίως θάμνοι ή και δένδρα που έχουν φύλλα όλο το χρόνο. Μερικά είναι πανέμορφα όταν ανθίζουν, όπως η κουμαριά, η αγγελική, η μυρτιά, η μιμόζα. Αλλά και τα υπόλοιπα διατηρούν ένα ωραίο πράσινο, αργυρό, κοκκινωπό ή διάστικτο, πλούσιο φύλλωμα. Τα φυτά αυτά δε χρειάζονται ιδιαίτερη περιποίηση. Δεν παγώνουν το χειμώνα, άρα δε χρειάζεται να προστατευτούν ιδιαίτερα.

Το καλοκαίρι δε χρειάζονται ιδιαίτερο πότισμα. Μπορούν να μείνουν και 10 μέρες χωρίς νερό ή και παραπάνω, με 1-2 μπουκάλια νερού που θα αναποδογυρίσουμε στο χώμα της γλάστρας, αρκεί βέβαια να φυτευτούν σε μεγάλη γλάστρα (αυτό είναι σημαντικό). Φυσικά θέλουν κι αυτά την περιποίησή τους, αλλά πολύ λιγότερη από τα άλλα. Είναι πιο ολιγαρκή. Πιο ανεξάρτητα. Δε ζητούν πολλά.

Τα χρήματα που απαιτούνται για τη συντήρησή τους δεν είναι πολλά, αν εξαιρέσουμε το ότι χρειάζονται μεγάλες γλάστρες και αρκετό χώμα. Αλλά αυτό θα γίνει μια φορά, όταν θα τα αγοράσουμε.
Μπορούμε να αγοράζουμε ένα ή δύο φυτά το χρόνο ώστε η οικονομική επιβάρυνση να μην είναι μεγάλη.

Σε αντάλλαγμα για την ελάχιστη φροντίδα που απαιτούν, μας ανταμείβουν πλουσιοπάροχα.
Μας προσφέρουν πράσινο μπαλκόνι όλο το χρόνο. Φυσικά όλ’ αυτά απευθύνονται στην μεγάλη πλειοψηφία των πολυάσχολων ανθρώπων της πόλης μας κι όχι στους λίγους μερακλήδες, που διατηρούν υπέροχα μπαλκόνια και βεράντες.

Τι μας προσφέρει ένα πράσινο μπαλκόνι;

Ας δούμε αναλυτικά τι μας προσφέρει ένα πράσινο μπαλκόνι όλο το χρόνο:

• Πρώτα απ’ όλα μας φτιάχνει τη διάθεση. Ανοίγοντας τα μάτια μας το πρωί και βλέποντας έξω από τη μπαλκονόπορτα, δεν αντικρύζουμε τις άχαρες όψεις των απέναντι πολυκατοικιών, το μουντό και το γκρίζο, αλλά τα πράσινα φυτά μας. Έχει παρατηρηθεί ότι ασθενείς που βλέπουν από το παράθυρό τους πράσινο αναρρώνουν πιο γρήγορα.

• Η εικόνα που βλέπουμε μπροστά μας δεν είναι πάντα η ίδια παγιωμένη εικόνα των απέναντι πολυκατοικιών, αλλά εναλλάσσεται. Τα φυτά είναι ζωντανοί οργανισμοί, μεγαλώνουν, ανθίζουν, καρποφορούν, αλλάζουν όψη και χρώματα με τις εποχές. Αυτή η συνεχής αλλαγή του σκηνικού στο μπαλκόνι μας είναι ευεργετική για την ψυχολογία και τη διάθεσή μας.

• Η αίσθηση ότι αυτό που βλέπουμε και μοιραζόμαστε με τους δικούς μας ανθρώπους είναι δική μας δημιουργία, μας δίνει ικανοποίηση και ψυχική ευφορία. Ψυχολόγοι συνιστούν την ενασχόληση με τη φροντίδα φυτών ως σημαντική βοήθεια ενάντια στην κατάθλιψη.

• Τα φυτά στο μπαλκόνι μας βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε. Παράγουν οξυγόνο και δεσμεύουν το διοξείδιο του άνθρακα. Ιδιαίτερα τα φυτά που προαναφέραμε, όχι μόνο είναι ανθεκτικά στους ρύπους αλλά απορροφούν τα αιωρούμενα σωματίδια, τη σκόνη και τους ρύπους.

• Προσφέρουν ηχομόνωση.

• Μπορούμε να δημιουργήσουμε με τα φυτά μας ένα φυσικό φράχτη που να μας προστατεύει από τα ανεπιθύμητα βλέμματα των γειτόνων. Ο φυσικός αυτός φράχτης πλεονεκτεί, έναντι της πλαστικής ή πάνινης τέντας, στο ότι επιτρέπει τον αερισμό του χώρου. Αν τα φυτέψουμε πυκνά στην βορεινή πλευρά του σπιτιού, δημιουργούμε ένα φυσικό ανεμοφράκτη το χειμώνα.

• Το καλοκαίρι προσφέρουν σκίαση αλλά και δροσιά λόγω της εξάτμισης από τα φύλλα.
Η κοινωνική και περιβαλλοντική προσφορά

Το πράσινο που προσφέρει ο κάθε πολίτης στο εαυτό του και στους οικείους του, το προσφέρει ταυτόχρονα και στην πόλη του. Φανταστείτε τις άχαρες όψεις των πολυκατοικιών να πρασινίζουν. Το πράσινο που λείπει από την πόλη μας σε έκταση μπορεί να αντικατασταθεί σε ύψος. Οι δρόμοι θα ομορφύνουν. Η πόλη θα αναπνέει καλύτερα. Το κλίμα θα βελτιωθεί και θα μετριαστούν οι καύσωνες το καλοκαίρι.

Και σ’ αυτό θα έχει συνεισφέρει ο κάθε πολίτης αυτής της πόλης. Οι εργαζόμενες γυναίκες, (γιατί όχι και οι εργαζόμενοι άνδρες;), οι μεγαλύτεροι άνθρωποι σε ηλικία, ακόμη και οι εργένηδες και οι φοιτητές, οι υπάλληλοι των γραφείων, όλοι μπορούν να διατηρούν λίγες ή περισσότερες γλάστρες με ανθεκτικά φυτά στο μπαλκόνι τους, αρκεί να κάνουν την αρχή.

Φυσικά μπορούμε να διανθίζουμε το πράσινο μπαλκόνι μας με κάποια αγαπημένα μας φυτά με εποχιακή άνθιση, για να του δίνουμε σε κάθε εποχή μια χρωματιστή πινελιά. Χρυσάνθεμα, κυκλάμινα, μολόχες ή ότι άλλο μας αρέσει.

(από την εφημερίδα   «Πολιτισμικά Θεσσαλονίκης», Ιανουάριος 2012)