Πύρεθρο: σπορά φύτεμα καλλιέργεια

Όσοι ζούνε στα ζεστά προ πάντων κλίματα είναι καταδικασμένοι να δοκιμάζουν όλο το χρόνο – περισσότερο το καλοκαίρι – τα φοβερά βασανιστήρια που τους κάνουν τα αιμοβόρα κουνούπια, οι κοριοί και οι ψύλλοι. Δεν τους αφήνουν όλη τη νύχτα να κλείσουν μάτι.
Οι άνθρωποι αυτοί βρίσκονται στη ανάγκη να ξέρουν το σωτήριο φάρμακο που λέγεται σκόνη για τα κουνούπια. Όταν από τη σκόνη αυτή σκορπίσουμε λίγη από κάτω στο προσκέφαλό μας και στη μέση τού σεντονιού μας σώζει, γιατί έχει τη δύναμη, όσο είναι φρέσκη, να σκοτώνει τους ψύλλους και όταν θυμιατίσουμε καλά την κάμαρη μας με την ίδια σκόνη, λίγη ώρα πριν κοιμηθούμε ζαλίζονται τα κουνούπια και μας αφήνουν ήσυχους.Το γνωστό τζαμπιρόνια για τα κουνούπια που έχουν τα φαρμακεία και καίμε στη κάμαρά μας πριν κοιμηθούμε είναι φτιασμένα από τη σκόνη αυτή που γίνεται από τα λουλούδια του φυτού που λέγεται πύρεθρο και συγγενεύει με το χαμομήλι.
Για να κάνουνε τη σκόνη του πυρέθρου μαζεύουνε τα λουλούδια του, τα ξηραίνουνε καλά σε ίσκιο (κάμαρη) και ύστερα τα αλέθουνε και τα διατηρούνε σε μπουκάλες βουλωμένες καλά για να μην ξεθυμαίνει. Την πιο δυνατή σκόνη κάνει το πύρεθρο της Δαμαλτίας και του Μαυροβουνίου.Στο Βοτανικό Κήπο, που σήμερα είναι η Ανώτατη Γεωπονική Σχολή, καλλιεργήθηκε στα 1883-1885 το πύρεθρο της Δαλματίας και πέτυχε θαυμάσια. Και η σκόνη του είχε περισσότερη δύναμη από κείνη που μας έστειλε για πύρεθρο η Αυστρία. Η καλλιέργεια του δοκιμάσθηκε και στα 1889-1890 στο Τριανταφυλλίδειο και Κασσαβέτειο Γεωργικό Σχολείο στο Αιδίνι του Αλμηρού (Θεσσαλίας). Από τις δοκιμές αυτές αποδείχτηκε πως στα ορεινά προ πάντων μέρη της Ελλάδος η καλλιέργεια του πύρεθρου μπορεί να προκόψει και να δώσει ένα εισόδημα στους γεωργούς που θα χει άξια και δε θα θέλει αποθήκες για να φυλαχτεί.
Τα λουλούδια του ξηραίνονται όπως το χαμομήλι σε κάμαρη και ώσπου να τα πουλήσει ο γεωργός τα σιγουρεύει σε τενεκεδένια δοχεία, βουλωμένα καλά.Σπορά και καλλιέργεια πύρεθρουΤο πυρέθρο προκόβει και σε στεγνά χωράφια (σε ορεινούς τόπους) και αντέχει στη ζέστη και στο κρύο- και μόνο σε βάλτο δεν μπορεί να προκόψει. Για αυτό γίνεται σε όλα τα χωράφια – άλλου πολύ και άλλου λιγότερο – φτάνει να μη βγάζουν νερά, μα περισσότερο μεγαλώνει και εσοδεύει στα πλούσια και νοτερά (δροσερά).Η καλλιέργειά του είναι εύκολη. Από τον Αύγουστο σκάβουμε καλά μικρό τεμάχιο γης, κοντά σε κάποιο τοίχο ή σε άλλο μέρος προφυλαγμένο. Τον Σεπτέμβριο ισιώνουμε το μέρος αυτό, το χωρίζουμε σε βραγιές, τις λιπαίνομε με χωνεμένη κοπριά και αμέσως τις τσαπίζουμε κι ισιώνουμε. Ύστερα στρώνουμε σε κάθε βραγιά 2-3 δάχτυλα κοπρόχωμα ανακατεμένο με λίγη ψιλή ποταμίσια άμμο. Στο σπορείο αυτό σπέρνουμε το πύρεθρο και επειδή ο σπόρος του είναι ψιλούτσικος τον σκεπάζουμε πολύ λίγο κοσκινίζοντας κοπρόχωμα και πατούμε τις βραγιές με σανιδίτσα. Τελευταία τις ποτίζουμε με ψιλό ποτιστήρι και εξακολουθούμε να τις ποτίζουμε και να τις βοτανίζουμε όποτε είναι ανάγκη.Τον Μάρτη – Μάη, κατά τον τόπο, βγάζουμε από το σπορείο (βραγές) φυτά και τα φυτεύουμε με φυτευτήρι, όπως τον καπνό, στο χωράφι που έχουμε οργώσει βαθειά 2-3 φορές, κοπρίσει και σβαρνίσει με σιδηρόσβαρνα για να τριφτεί καλά το χώμα.Το φύτευμα γίνεται σε ίσες σειρές και σε απόσταση ως μια πιθαμή από ολούθε. Σε περίσταση που ποτίζουμε το πύρεθρο χωρίζουμε το χωράφι – πριν το φυτέψουμε – σε ανάλογες βραγιές με ντόπιο ξυλάροτρο. Και αν είχε χαμόκλαδα πρέπει να τα έχουμε βγάλει όλα. Φυτεύοντας ποτίζουμε το πύρεθρο με ποτιστήρι και εξακολουθούμε να το ποτίζουμε μονάχα τα δύο πρώτα χρόνια από μια φορά το μήνα το καλοκαίρι με τρεχούμενο νερό.
Στην αρχή που το πύρεθρο είναι μικρό το σκαλίζουμε και το βοτανίζουμε, κατά το χορτάρι που βγάζει το χωράφι, αργότερα δασώνει και δεν έχει ανάγκη. Όταν έχουμε ένα μικρό κομμάτι γης με πύρεθρο μπορούμε παίρνοντας παραπούλια (κωλόριζα) να φυτέψουμε κι άλλα χωράφια.Στα ορεινά μέρη που προκόβει καλύτερα, όταν φυτεύεται σε νοτερά (δροσερά) χωράφια, δεν ποτίζεται, πάντα όμως πρέπει να γίνονται βοτανίσματα. Το πύρεθρο ζει στο ίδιο χωράφι πολλά χρόνια. Τον πρώτο και δεύτερο χρόνο κάνει λίγα λουλούδια. Το εισόδημα του αρχίζει από τον τρίτο χρόνο. Κι από ένα στρέμμα μπορούμε να μαζέψουμε και 90 απάνω-κάτω οκάδες ξηρά λουλούδια.