Ξηρή κορυφή: Αντιμετώπιση του μαυρίσματος σε ντομάτες και πιπεριές

Όσοι καλλιεργούμε ντομάτες, έχουμε αντιμετωπίσει το πρόβλημα που εμφανίζεται κατά το στάδιο της ωρίμανσης με μαύρες κηλίδες και μαύρισμα στο κάτω μέρος των καρπών, εμποδίζοντας τις ντομάτες να αναπτυχθούν κανονικά. Πρόκειται για τη γνωστή ξηρή κορυφή, μια μη μεταδοτική ασθένεια που οφείλεται κυρίως στην έλλειψη ασβεστίου και δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στην καλλιέργεια της ντομάτας, ενώ μπορεί να εμφανιστεί επίσης στην καλλιέργεια της πιπεριάς και στην καλλιέργεια του καρπουζιού. Η ξηρή κορυφή αποτελεί ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα που εμφανίζονται στον λαχανόκηπο κάθε καλοκαίρι και είναι γνωστή με διάφορες ονομασίες όπως ξηρή σήψη, ξηρά κορυφή, τάπωμα, «τάπα» ή μαύρισμα ντομάτας, προκαλώντας σημαντικές ζημιές στους καλλιεργητές. Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά ποια συμπτώματα εμφανίζει η ξηρή κορυφή στους καρπούς, ποια είναι τα βασικά αίτια που την προκαλούν, καθώς και οικολογικούς τρόπους για να την αντιμετωπίσουμε, προκειμένου να διατηρήσουμε τους καρπούς των κηπευτικών μας υγιείς, νόστιμους και λαχταριστούς.

Τι προβλήματα δημιουργεί η ξηρή κορυφή σε ντομάτες, πιπεριές και καρπούζια;

Η προσβολή της ξηρής κορυφής εντοπίζεται στο κάτω μέρος του καρπού της ντομάτας, στα πλαϊνά μέρη των καρπών της πιπεριάς και στην άκρη του καρπού του καρπουζιού. Ειδικότερα στην καλλιέργεια της ντομάτας, τα πρώτα χαρακτηριστικά συμπτώματα εμφανίζονται με κυκλικές ή στενόμακρες, υδατώδεις ή ελαιώδεις περιοχές στους πράσινους καρπούς που μοιάζουν με κηλίδες. Σταδιακά οι προσβολές στους καρπούς αυξάνονται σε μέγεθος, αποκτούν καστανόμαυρο χρώμα, βυθισμένη δερματώδη υφή και δίνουν την εντύπωση του μαυρίσματος του καρπού. Με την πρόοδο της ωρίμανσης της ντομάτας, σε αυτό το σημείο του καρπού αναπτύσσονται μύκητες που οδηγούν στο σάπισμά του.

Που οφείλεται το μαύρισμα των καρπών και η ξηρή κορυφή;

Η ασθένεια της ξηρής κορυφής οφείλεται ουσιαστικά σε έλλειψη ασβεστίου στα φυτά, δηλαδή σε ανεπαρκή τοπικό εφοδιασμό των καρπών της ντομάτας και της πιπεριάς με ασβέστιο κατά την περίοδο της ταχείας ανάπτυξής τους. Στην εμφάνιση του προβλήματος συντελεί η μικρή περιεκτικότητα ασβεστίου στο έδαφος, το ακανόνιστο πότισμα, η φύτευση σε ψυχρά εδάφη, σε όξινα εδάφη με χαμηλό pH και σε εδάφη με υψηλή αλατότητα, καθώς επίσης η υπερβολική χρήση αζωτούχων λιπασμάτων, οι υψηλές θερμοκρασίες κατά τη φάση ανάπτυξης του καρπού της ντομάτας και της πιπεριάς και του καρπουζιού.

Πώς γίνεται η καταπολέμηση της ξηρής κορυφής της ντομάτας και της πιπεριάς με οικολογικούς τρόπους;

Για την αντιμετώπιση της ξηράς κορυφής με οικολογικό τρόπο, θα χρειαστεί να πάρουμε μία σειρά από καλλιεργητικά μέτρα για να προλάβουμε την εμφάνιση της και να καταπολεμήσουμε το πρόβλημα. Ας δούμε αναλυτικά ποια βήματα ακολουθούμε για να αντιμετωπίσουμε το μαύρισμα στους καρπούς.

 
– Λίπανση με ασβέστιο στο έδαφος
 

Ο πιο διαδεδομένος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε την ξηρή κορυφή είναι με την προσθήκη ποσότητας ασβεστίου στο χώμα πριν από τη φύτευση της ντομάτας και της πιπεριάς χρησιμοποιώντας βιολογικό λίπασμα ασβεστίου που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα. Εναλλακτικά, προσθέτουμε μαρμαροσκόνη πριν τη φύτευση της ντομάτας που αποτελεί πηγή ασβεστίου.

 
– Διαφυλλικός ψεκασμός με ασβέστιο
 

Για να αντιμετωπίσουμε το μαύρισμα των καρπών μπορούμε να ψεκάσουμε το φύλλωμα και τους καρπούς των φυτών της ντομάτας και της πιπεριάς με υγρό βιολογικό λίπασμα ασβεστίου ανά 15 ημέρες κατά την περίοδο ανάπτυξης του καρπού. Ο διαφυλλικός ψεκασμός με ασβέστιο συντελεί στην άμεση απορρόφηση του ασβεστίου απο το φυτό, ώστε να αποτρέψουμε την επέκταση και να διορθώσουμε άμεσα το πρόβλημα.

 
– Περιορισμός της αζωτούχας λίπανσης
 

Η υπερβολική προσθήκη αζωτούχας λίπανσης συμβάλλει στην εμφάνιση της ξηρής κορυφής. Είναι σημαντικό να είμαστε προσεκτικοί στη χρήση αζωτούχων λιπασμάτων, ιδιαίτερα αμμωνιακών, κατά την φύτευση καθώς και κατά την περίοδο καρποφορίας, καθώς ενισχύουν την εμφάνιση της ξηρής κορυφής στις ντομάτες, τις πιπεριές και στο καρπούζι.

 
– Τακτικό πότισμα των φυτών
 

Ποτίζουμε ανά τακτά χρονικά διαστήματα τα φυτά της ντομάτας και της πιπεριάς χρησιμοποιώντας σύστημα ποτίσματος με σταγόνες. Αποφεύγουμε σε κάθε περίπτωση τα ακανόνιστα ποτίσματα, καθώς οι απότομες διακυμάνσεις στην υγρασία του εδάφους που επιτείνουν σημαντικά το πρόβλημα της ξηρής κορυφής.

 
– Δημιουργία διχτυοκήπιου
 

Μπορούμε να καλύψουμε τα φυτά της ντομάτας και της πιπεριάς κατά τους ζεστούς μήνες του Ιουλίου και του Αυγούστου, με ειδικό δίχτυ ηλιοπροστασίας (διαπερατότητας 40-50%) συντελεί, ώστε να μειωθούν οι επιφανειακές θερμοκρασίες στο φύλλωμα και στους καρπούς. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση στην εμφάνιση της ξηρής κορυφής σε ντομάτες και πιπεριές.

Είναι γεγονός ότι ορισμένες ποικιλίες ντομάτας, πιπεριάς και καρπουζιού παρουσιάζουν μεγαλύτερη ευπάθεια από κάποιες άλλες σχετικά με την εμφάνιση ξηρής κορυφής. Αν καλλιεργούμε σε προβληματικά εδάφη, όπου είναι συχνή η εμφάνιση του μαυρίσματος των καρπών, μαζί με τα καλλιεργητικά μέτρα για την αντιμετώπιση της ξηρής κορυφής, προτιμάμε ποικιλίες ανθεκτικές για να μειώσουμε την συχνότητα εμφάνισης του προβλήματος.