Καλλιέργεια σκόρδου σε κήπο και σε γλάστρα

Τι έντονο άρωμα και τι πικάντικη γεύση! Το σκόρδο, ένα από τα δημοφιλέστερα αρωματικά κηπευτικά της μεσογειακής κουζίνας, καλλιεργείται, όπως και το κρεμμύδι, για το φρέσκο φύλλωμα και για τους ξερούς βολβούς του. Κι αν δεν έχουμε κήπο, δεν στενοχωριόμαστε! Μπορούμε πολύ εύκολα να φυτέψουμε σκόρδο σε γλάστρα στο μπαλκόνι μας και να το απολαμβάνουμε σε διάφορες συνταγές μαγειρικής. Πότε και πώς φυτεύουμε το σκόρδο και με ποια φυτά συγκαλλιεργείται; Η κατάλληλη εποχή φύτευσης του σκόρδου, στα πιο ζεστά νότια μέρη, ξεκινά την εποχή Οκτωβρίου – Νοεμβρίου, ενώ στα πιο ψυχρά και ορεινά κατά την περίοδο Φεβρουαρίου – Μάρτίου. Τα σκόρδα ευδοκιμούν σε δροσερό καιρό κατά την ανάπτυξη του φυλλώματος τους και σε πιο υψηλές θερμοκρασίες κατά το σχηματισμό των βολβών. Για να τα φυτέψουμε, χρησιμοποιήσουμε σκελίδες σκόρδου, τις οποίες φυτεύουμε σε βάθος 2-3 εκατοστών, ανά διαστήματα 10-15 εκατοστών μεταξύ των σκελίδων, ενώ οι γραμμές φύτευσης του σκόρδου θα πρέπει να βρίσκονται σε απόσταση 20-30 εκατοστών. Το σκόρδο μπορεί να συγκαλλιεργηθεί και να μας δώσει πολύ καλή παραγωγή μαζί με μαρούλια, σπανάκι, αρακά, μαϊντανό και σέλινο. Άλλωστε τα οφέλη από τη συγκαλλιέργειας φυτών στο λαχανόκηπο είναι πολύ σημαντικά, από καλύτερη αξιοποίηση χώρου που καλλιεργούμε μέχρι οικονομία σε νερό και θρεπτικά συστατικά. 

Τι έδαφος χρειάζεται για την φύτευση του σκόρδου και πώς το προετοιμάζουμε; Το σκόρδο προτιμά περιοχές με ξηρό και ήπιο κλίμα χωρίς έντονους παγετούς, χωρίς πολλές βροχοπτώσεις και υψηλή υγρασία. Η καλλιέργεια του σκόρδου απαιτεί ελαφριά και αφράτα γόνιμα εδάφη για να ευδοκιμήσει. Τα σκόρδα φυτεύονται σε εδάφη που διαθέτουν καλή αποστράγγιση, καθώς σε βαριά αργιλώδη που κρατούν πολλή υγρασία θα σαπίσουν ή θα έχουμε παραγωγή μικρότερων κεφαλών σκόρδου. Πριν φυτέψουμε τις σκελίδες του σκόρδου, οργώνουμε το χωράφι μας σε βάθος 20-30 εκατοστών και να ενσωματώσουμε άφθονο κομπόστ, καλοχωνεμένη κοπριά ή πλήρες βιολογικό λίπασμα για να μεγαλώσουν οι κεφαλές του παραγόμενου σκόρδου. Για να φυτέψουμε το σκόρδο σε γλάστρα, χρησιμοποιούμε γλάστρες με βάθος τουλάχιστον 15 εκατοστά και φυτόχωμα γενικής χρήσης, αρκετά αφράτο που να περιέχει περλίτη. Τι πότισμα και τι λίπανση χρειάζεται η καλλιέργεια του σκόρδου; Όσον αφορά το πότισμα, τα σκόρδα είναι σχετικά ανθεκτικά στην ξηρασία και δεν χρειάζονται νερό πολύ συχνά. Το υπερβολικό πότισμα ειδικά μετά τη φύτευση μπορεί να σαπίσει το φυτό μας. Επίσης, μέσα στην άνοιξη, 2-3 βδομάδες πριν το τελικό στάδιο συγκομιδής, το πότισμα θα πρέπει να σταματήσει για να ωριμάσουν σωστά οι κεφαλές του σκόρδου. Το σκόρδο δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε λίπανση πέραν της αρχικής ενσωμάτωσης κομπόστ, κοπριάς ή λιπάσματος. Παραδοσιακά οι καλλιεργητές ρίχνουν και στάχτη επιφανειακά στις θέσεις φύτευσης του σκόρδου για να περιορίσουν την ανάπτυξη ανεπιθύμητων χόρτων (ζιζάνια), ενώ παράλληλα με αυτό τον τρόπο προσθέτουν και θρεπτικά στοιχεία στο έδαφος. Ποια είναι τα κυριότερα έντομα και ασθένειες που προσβάλλουν το σκόρδο; Ο κακός αερισμός και οι συνθήκες υψηλής υγρασίας κατά την καλλιέργεια του σκόρδου ευνοούν την ανάπτυξη μυκητολογικών ασθενειών όπως περονόσπορος, βοτρύτης και σκωρίαση. Το σκόνισμα των φύλλων με θειοχαλκίνη ή ο ψεκασμός με οικολογικό διάλυμα χαλκού και θειαφιού βοηθά στην προληπτική αντιμετώπιση των ασθενειών. Για την αντιμετώπιση των εντόμων που προσβάλλουν το σκόρδο, όπως η μύγα του κρεμμυδιού, η λιριόμυζα, ο θρίπα και η μελίγκρα ψεκάζουμε προληπτικά με οικολογικό σκεύασμα σαπώνων αλάτων καλίου. Ποια είναι η διαδικασία συγκομιδής και αποξήρανσης του σκόρδου; Το φρέσκο σκόρδο συγκομίζεται 2-3 μήνες μετά τη φύτευση, όταν το ύψος του φυλλώματος φτάνει περίπου στα 20 εκατοστά. Η συγκομιδή του ξερού σκόρδου γίνεται 6-8 μήνες μετά τη φύτευση, όταν τα περισσότερα φύλλα του κιτρινίσουν και πλαγιάσουν προς το έδαφος. Κατά την εξαγωγή των βολβών του σκόρδου, προσέχουμε να μην τους τραυματίσουμε γιατί υπάρχει κίνδυνος να σαπίσουν μετά τη συλλογή. Στη συνέχεια, αφήνουμε τους βολβούς του σκόρδου πάνω στο χώμα για να τους αποξηράνουμε και τους καλύπτουμε με τα ξεραμένα φύλλα τους, για να μην έχουμε προβλήματα εγκαύματος από τον ήλιο. Μπορούμε να αποθηκεύσουμε τα σκόρδα μας σε τελάρα ή μπορούμε να τα κρεμάσουμε σε πλεξούδες για να εξασφαλίσουν καλό αερισμό. Κι ένα μυστικό για την καλλιέργεια σκόρδου Οι εξωτερικές σκελίδες του σκόρδου όταν φυτεύονται για ξερό σκόρδο δίνουν μεγαλύτερου μεγέθους κεφαλές (βολβούς) σε σχέση με τις εσωτερικές σκελίδες του σκόρδου. Επομένως, προτιμούμε τις εξωτερικές σκελίδες να τις φυτεύουμε για ξερό σκόρδο σε ξεχωριστή γραμμή φύτευσης, ενώ τις εσωτερικές σκελίδες του σκόρδου τις φυτεύουμε για φρέσκο σκόρδο.