Ασθένειες δημητριακών

Είναι γνωστό ότι τα δημητριακά κατά τη βλάστησή τους προσβάλλονται από διάφορα κρυπτόγαμα φυτά, τα οποία ή βλάπτουν την ανάπτυξή τους ή ελαττώνουν την απόδοσή τους. Έτσι η σίκαλη (βρίζα) και το σιτάρι προσβάλλονται από τον κράδο (Sphacelia segotum), το σιτάρι από τον δαυλίτη (Tilletia caries) η βρώμη, το κριθάρι, το σιτάρι και το καλαμπόκι από τον άνθρακα (Ustilage segetum, U. secalis, U. maydis κ.τ.λ.). Για την πρόληψη των ασθενειών αυτών επικράτησε η συνήθεια εδώ και πολλά χρόνια να μουσκεύονται οι σπόροι των δημητριακών αυτών σε διάλυμα ασβέστη, θειικού νατρίου, θειικού σιδήρου ή θειικού χαλκού. Το μούσκεμα σε διάλυμα ασβέστη γίνεται είτε με την βύθιση του σπόρου είτε με απλό ράντισμα.Το μούσκεμα με τη βύθιση μέσα σε κάδο γίνεται ως εξής:
Αναλύουμε όσο το δυνατόν καθαρότερο σβησμένο ασβέστη για να φτιαχτεί πυκνό γαλάκτωμα. Στη συνέχεια γεμίζουμε τα ¾ συνηθισμένου καλαμένιου καλαθιού με το στάρι που θέλουμε να ασβεστώσουμε· το βυθίζουμε με προσοχή για να μην βγει από το καλάθι ο καρπός. Αφού το περιστρέψουμε λίγο για να βραχεί όλος ο σπόρος, το βγάζουμε και τα τοποθετούμε να στραγγίσει σε κάδο. – Μετά, παίρνουμε άλλο καλάθι στο οποίο έχει μπει η απαραίτητη ποσότητα σταριού, και επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία.Στο διάστημα αυτό αφαιρείται το ασβεστωμένο στάρι από το πρώτο καλάθι στο σημείο που εργαζόμαστε και γεμίζεται πάλι το καλάθι με άλλη ποσότητα σταριού για ασβέστωση· και επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία μέχρι να ασβεστωθεί όλος ο καρπός.
Όταν τελειώσουμε αυτό το στάδιο, ρίχνουμε πάνω στο ασβεστωμένο στάρι τριμμένο μαγειρικό αλάτι σε αναλογία ½ οκάδα (= 640 γραμ.) για 3 κοιλά (= 66 οκάδες δηλ. 84,48 κιλά) το ανακατεύουμε δε όλο με φτυάρι και το αφήνουμε για 30 – 50 ώρες για να στεγνώσει. Το αλάτι έχει σαν αποτέλεσμα να μαζεύει τον ασβέστη πάνω στο στάρι και εμποδίζει την κονιοποίησή του κατά τη σπορά.Η ασβέστωση με ράντισμα είναι πολύ απλούστερη και ταχύτερη. Συνίσταται στο να τοποθετήσουμε στο έδαφος 12 – 18 κιλά (264-396 οκάδες, δηλ. 337,92-506,88 κιλά) σπόρου και χύνουμε επάνω του διαδοχικά 1 ½ οκάδα (= 1,92 κιλά) γαλακτώματος ασβέστη κατά κοιλό σταριού· ταυτόχρονα δύο άτομα στέκονται γύρω από το σωρό και τον ανακατεύουν με φτυάρια. Όταν χυθεί όλο το γαλάκτωμα του ασβέστη πάνω στο στάρι, ανακινούμε το σωρό δυο ή τρεις φορές, μετατοπίζοντας αυτό λίγο σε κάθε ανακάτεμα. Ολοκληρώνεται η ασβέστωση με το ρίξιμο ½ οκάς (= 640 γραμ.) μαγειρικού αλατιού ανά 3 κοιλά (= 66 οκ. δηλ. 84,48 κιλά) σπόρου. Έπειτα, όπως και στην πρώτη ασβέστωση, αφήνουμε το σπόρο για 30 – 50 ώρες για να στεγνώσει.Το μούσκεμα του σπόρου σε διάλυμα θειικού νατρίου, επινοήθηκε από τον Ματθαίο Ντόμπαλ και είναι πολύ αποτελεσματικότερο από την ασβέστωση.Οι σπόροι που μουσκεύονται με οποιονδήποτε τρόπο αυξάνουν πάντα κατά το 1/5 περίπου τον όγκο τους· έτσι 10 κοιλά (= 220 οκάδες, δηλ. 281,6 κιλά) μετά το μούσκεμα αναλογούν σε 12 κοιλά (= 264 οκάδες, δηλ. 337, 92 κιλά) περίπου. Όταν δεν μπορούμε να σπείρουμε μέσα σε 50 ώρες τους προετοιμασθέντες σπόρους, για να αποφύγουμε τη ζύμωση ή τη βλάστησή τους, πρέπει να τους ανακινούμε κάθε μέρα μέχρι να αποξηρανθούν καλά. Εννοείται ότι οι σπόροι αυτοί δεν μπορούν να χρησιμεύσουν για ανθρώπινη διατροφή, αλλά μπορούν να δοθούν στα γουρούνια, εκτός από εκείνους που παρασκευάσθηκαν με θειικό χαλκό.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΣΠΟΡΩΝ ΚΑΠΟΙΩΝ ΚΑΡΠΩΝ ΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΩΝΤο σιτάρι, το κριθάρι, η βρώμη, η βρίζα και το καλαμπόκι προσβάλλονται από κάποιες κρυπτογαμικές ασθένειες και ιδιαίτερα από τον άνθρακα (ή δαυλίτη στην καθομιλουμένη) και την σκουριά, που προκαλούν πολύ μεγάλες ζημιές. Η ανάπτυξη αυτών των ασθενειών προλαμβάνονται εάν παρασκευαστούν, πριν από τη σπορά, οι σπόροι όπου συνήθως βρίσκονται τα σπέρματα τους.Μέθοδοι πρόσληψης ασθενειών δημητριακών

Σημείωση: η μονάδα μέτρησης κοιλό αντιστοιχεί σε διαφορετικά κιλά, ανάλογα με το είδος που μετριέται. Στο άρθρο έχει γίνει αντιστοίχηση με το κοιλό του σταριού.