Αντίδια: σπορά φύτεμα καλλιέργεια

Τα αντίδια ή κιχώρια είναι λαχανικά διετή, που ανήκουν στην οικογένεια των συνθέτων. Τα φύλλα τους είναι ανώμαλα και κατσαρά, χαρακτηριστικούς πολυσχιδή και εντελώς όμοια με τα κατσαρά μαρούλια. Τα άνθη είναι μικρά και έχουν χρώμα βιολέ, οι δε σπόροι λεπτοί και μυτεροί στη μια άκρη. Τα αντίδια καλλιεργούνται μόνο για τα φύλλα τους, τα οποία τρώγονται νωπά ως σαλάτα, ή χρησιμοποιούνται στη μαγειρική. Έχουν τις ίδιες απαιτήσεις που ζητούν τα μαρούλια. Μπορούν να σπαρθούν σε όλες τις εποχές, εκτός της θερινής.Σπορά αντιδιών Στα θερμά μέρη η σπορά γίνεται από τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο και εξακολουθεί όλο το χειμώνα, στα δε ορεινά και ψυχρά, επιτυγχάνει καλλίτερα όταν γίνει την άνοιξη. Πάντως, η σπορά πρέπει να κανονίζεται σύμφωνα με τους τοπικούς όρους, επειδή τα αντίδια φοβούνται το κρύο, από το οποίο καταστρέφονται. Προκειμένου για πρώιμη ή εντατική καλλιέργεια, η σπορά πρέπει να εκτελείται σε θερμοσπορεία.Οι σπόροι ρίχνονται πυκνοί και σκεπάζονται πολύ ελαφρά, μόλις 1-2 χιλ. μ. το πολύ. Αμέσως πατιούνται προσεκτικά και ραντίζονται καθημερινώς, ώσπου να βλαστήσουν. Όταν αποκτήσουν 5-6 φύλλα μεταφυτεύονται σε χλιαρά θερμοσπορεία αραιότερα, εκεί δε αφού παραμείνουν 2-3 εβδομάδες, μεταφυτεύονται πάλι σε θαλπωρά ή ψυχρά θερμοσπορεία, ακόμη αραιότερα όπου και μένουν μέχρι της κατανάλωση τους. Τα θερμοσπορεία στα όποια γίνεται η καλλιέργεια, πρέπει να σκεπάζονται πάντοτε με ψάθες, ώστε να μη έχουν πολύ φως οπότε τα’ αντίδια αποκτούν χρώμα υπόλευκο. Για τον ίδιο σκοπό, μόλις η ανάπτυξη αυτών προχωρήσει, τα φύλλα πρέπει να συμμαζεύονται και να δένονται ελαφρά με ράφια ρίζα προς ρίζα.Σπορά αντιδιώνΓια ανοικτή καλλιέργεια αντιδιών, η σπορά γίνεται την άνοιξη, Μάρτιο-Απρίλιο, απ’ ευθείας σε βραγιές, οι οποίες, κατά προτίμηση να βρίσκονται σε σύσκιες τοποθεσίες. Η προετοιμασία του εδάφους συνίσταται σε 1- 2 καλά σκαψίματα, ώστε να τριφτή τελείως το χώμα, και στην ανάλογη λίπανση. Καλύτερη πρέπει να θεωρείται η κοπριά, σε ποσό 3 – 4000 οκ. κατά στρέμμα, είτε σε μικρότερο ποσό, αλλά κατόπιν σκορπίζεται και νίτρο. Η λίπανση αυτή πρέπει να εφαρμόζεται πριν της σποράς, και ν’ ανακατεύεται καλά με το χώμα κατά το τελευταίο σκάψιμο.Η σπορά γίνεται στα πεταχτά ή κατά γραμμές και πολύ πυκνά, γιατί πολλοί σπόροι δεν φυτρώνουν. Πρέπει να ρίχνονται 150-200 δράμια στο στρέμμα, τουλάχιστον. Σκεπάζονται ελαφρά 1-2 χιλ. μ, με φυτόχωμα και πατιούνται λίγο, ώστε να έρθουν σε τέλεια επαφή με το χώμα. Κατόπιν επακολουθούν κανονικά ραντίσματα με ποτιστήρι, έως ότου αποκτήσουν 3-4 φύλλα. Τότε, μεταφυτεύονται σε άλλες βραγιές ή επάνω στα φρύδια αυλακιών, κατ’ αποστάσεις 20-25 πόντους φυτό με φυτό. Πολλοί κηπουροί δεν μεταφυτεύουν, αλλά τα αφήνουν στη θέση τους, αρκούμενοι μόνο στη αραίωση που κάνουν περιοδικώς καθ’ όσον αναπτύσσονται και ξοδεύονται.Οι κατόπιν περιποιήσεις των αντιδιών συνίστανται σε ποτίσματα και μερικά σκαλίσματα. Τα ποτίσματα πρέπει να είναι συχνά και άφθονα, για να γίνονται τα φύλλα πλούσια και τρυφερά, τα δε σκαλίσματα να εκτελούνται εγκαίρως, πριν μεγαλώσει πολύ το φύλλωμα.
Η συγκομιδή στην ανοιχτή καλλιέργεια αρχίζει το Μάιο και εάν η σπορά εφαρμόζεται διαδοχική, μπορεί να εξακολουθήσει μέχρι του Νοεμβρίου ή και περισσότερο.Παραγωγή απόρου
Για την απόκτηση σπόρου αντιδιών πρέπει να διαλέγονται τα ζωηρότερα και καλύτερα φυτά και κατά προτίμηση από την σπορά της ανοίξεως. Αφού ανθίσουν, κόβονται οι κορυφές τους μαζί με τα ακρινά άνθη και αφήνονται μόνον εκείνα της βάσης, τα οποία δίνουν πάντοτε και τους χονδρότερους σπόρους. Όταν ωριμάσουν και τα μητρικά κλαδιά ξηραθούν, κοπανίζονται ελαφρά, οπότε οι σπόροι αποχωρίζονται. Συνήθως η συγκομιδή των σπόρων πραγματοποιείται τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο. Η βλαστική τους δύναμη διαρκεί 8-9 χρόνια.Ποικιλίες αντιδιών
Τα αντίδια παρουσιάζουν κυρίως, τρία είδη, τα κατσαρά, τα πλατύφυλλα και τα άγρια ή ραδίκια, τα όποια διακρίνονται επίσης σε διάφορες ποικιλίες και παραλλαγές. Τα κατσαρά αντίδια χαρακτηρίζονται από τα πολύ σχισμένα, πολύ κατσαρά και στενά φύλλα, με κοτσάνι μάλλον λεπτό. Οι σπουδαιότερες ποικιλίες αυτών είναι τα αντίδια της Ρουένης, τα κατσαρά του χειμώνα, τα κατσαρά καλοκαιρινά κ. α.