Καλλιέργεια μανιταριών Πλευρώτους και Σιιτάκε

Για να καλλιεργήσουμε μανιτάρια Pleurotous στο σπίτι μας χρειαζόμαστε ένα έτοιμο παστεριωμένο υπόστρωμα, κατάλληλο για καλλιέργεια μανιταριών, που αποτελείται από ειδικά επεξεργασμένο άχυρο σιτηρών. Περιέχει μυκήλιο Pleurotus υπό την μορφή σπόρου, το οποίο δεν έχει απλωθεί σε όλη την μάζα του υποστρώματος. Το υπόστρωμα είναι σε μορφή ειδικά συμπιεσμένου μπλόκ, συσκευασμένο σε διάφανο φίλμ ανθεκτικού πλαστικού, έτοιμο για χρήση. Οι διαστάσεις του είναι συνήθως 50x40x20 cm – 66 lit και έχει βάρος 17-18 kgr.
Τα γεωπονικά καταστήματα διαθέτουν υπόστρωμα επωασμένο, έτοιμο για παραγωγή, αλλά διατίθεται και υπόστρωμα σπαρμένο, εάν ζητηθεί. Το σπαρμένο υπόστρωμα χρειάζεται περίπου 15-18 ημέρες επώαση σε σκοτεινό μέρος, με θερμοκρασία από 18-25 oC. Στην συνέχεια και εφόσον έχει ασπρίσει καλά (έχει απλωθεί το μυκήλιο), ακολουθούμε τις ίδιες οδηγίες για την παραγωγή, όπως και του επωασμένου.
Τοποθετούμε σε μέρος σκιερό, φωτεινό, δροσερό και απάνεμο. Διάφορα προτεινόμενα μέρη είναι μία φωτεινή αποθήκη, στο μπαλκόνι σε μέρος προστατευμένο από τον αέρα, κάτω από μια σκάλα, στην κουζίνα, στην πυλωτή της πολυκατοικίας, σε πάρκιν αυτοκινήτων με παράθυρα, σε ένα θερμοκήπιο. Τα πλευρώτους χρειάζονται φώς, γι αυτό τοποθετούμε το υπόστρωμα σε φωτεινό μέρος, αλλά όχι απευθείας στον ήλιο. Το φως στο οποίο μπορούμε να διαβάσουμε είναι αρκετό για να γίνει η παραγωγή των μανιταριών. Κατά την διάρκεια της νύχτας, μπορεί να μείνει στο σκοτάδι.
Ιδανική θερμοκρασία για να φυτρώσουν τα μανιτάρια είναι 8-18 oC, ενώ κάτω των 6 oC, τα μανιτάρια καθυστερούν να μεγαλώσουν. Σε θερμοκρασίες άνω των 25 oC, δεν φυτρώνουν μανιτάρια. Η ιδανική εποχή για την καλλιέργεια pleurotous στο σπίτι είναι από αρχές Νοεμβρίου έως τα μέσα Μαρτίου.   Τοποθετoύμε τον μπλόκ πάνω σε υγρή επιφάνεια που έχει μόνιμα νερό (αφρολέξ, πιατάκι, παλιά κουβέρτα κτλ) ή σε σημείο με πολύ υψηλή σχετική υγρασία 80-90%. Δεν τοποθετούμε το μπλόκ πάνω σε χώμα, αλλά πάνω σε τσιμέντο, πλακάκια ή σε ξύλο (παλέτα) και κατά προτίμηση όρθιο. Ελέγχουμε καθημερινά μέχρι να δούμε τα πρώτα κεφαλάκια από τα μανιτάρια να εμφανίζονται. Τότε ανοίγουμε τρύπες στο πλαστικό στα σημεία που βγαίνουν τα μανιτάρια και τα δροσίζουμε χρησιμοποιώντας ένα ψεκαστηράκι σε όλη την επιφάνεια, ψεκάζοντας 1-2 φορές την ημέρα, μέχρι τα μανιτάρια να μεγαλώσουν αρκετά. Δεν αφαιρούμε το πλαστικό φίλμ από το μπλόκ γιατί έτσι χάνεται η υγρασία του.
Κάτω από καλές συνθήκες τα πλευρώτους θα ξεκινήσουν να φυτρώνουν σε 10-14 ημέρες και συγκομίζουμε μόλις έχουμε ένα επιθυμητό μέγεθος.Τα μαζεύουμε όλα μονομιάς, τραβώντας τα απότομα από το σημείο που έχουν φυτρώσει και δεν χρησιμοποιούμε μαχαίρι. Από το ίδιο σημείο μπορεί να ξαναφυτρώσουν μετά από λίγο καιρό, αφού επαναλάβουμε την ίδια διαδικασία. Το μπλόκ μπορεί να βγάλει 2-3 φορές μανιτάρια κάτω απο ιδανικές συνθήκες (συνολικά 5-7 kgr). Μετά από κάθε παραγωγικό κύκλο το ξεπλένουμε καλά, με πολύ νερό. Όταν σταματήσει να παράγει μανιτάρια δεν το πετάμε στα σκουπίδια, αλλά ανακυκλώνουμε το περιεχόμενό του ενσωματώνοντάς το στο χώμα τού κήπου ή στους λάκους των δέντρων και των κηπευτικών, σαν λίπασμα.

Παραγωγή σιιτάκε (lentinula edodes)  στο σπίτι.

Ένας έυκολος και παραγωγικός τρόπος να  καλλιεργήσουμε και να γευτούμε ένα απο τα γευστικότερα μανιτάρια.

To κιτ καλλιέργειας περιλαμβάνει έτοιμο εμβολιασμένο και πλήρως αποικισμένο υπόστρωμα έτοιμο για καρποφορία.

ΟΔΗΓΙΕΣ :

Πρώτο κύμα παραγωγής:
Σκίζουμε την σακούλα και την πετάμε. Τοποθετούμε το υπόστρωμα σε ταψάκι ή σε μια βάση γλάστρας  και τοποθετούμε
μια βρεγμένη πετσέτα κάτω από το υπόστρωμα αφού την στραγγίσουμε.
Σε 3-5 μέρες θα δούμε τα πρώτα μανιτάρια να ξεπετάγονται.
Σε 5 -10 μέρες θα κάνουμε την πρώτη συγκομιδή.

Δεύτερο κύμα παραγωγής:
Αφού μαζέψουμε τα μανιτάρια και καθαρίσουμε την μπάλα από τα υπολείμματα, την αφήνουμε να ξεκουραστεί για μια
βδομάδα περίπου. Έπειτα τοποθετούμε την μπάλα σε ένα κουβά με νερό. Βάζουμε ένα βάρος από πάνω (μια πέτρα) για
να μην επιπλέει η μπάλα και την αφήνουμε για περίπου 12 ώρες.

Συνθήκες καρποφορίας:

Θερμοκρασία:  από 10 ως 22 βαθμούς.
Υγρασία: Ψεκάζουμε καθημερινά χρησιμοποιώντας ένα ψεκαστήρι χειρός σε όλη την επιφάνειά του γύρω-γύρω. Διατηρούμε την πετσέτα υγρή.
Φως: Τα σιτάκε χρειάζονται φως. Τοποθετήστε το σε φωτεινό μέρος αλλά όχι απευθείας στον ήλιο. Κατά την διάρκεια της νύχτας ας μείνει στο σκοτάδι.

Αραίωμα(προαιρετικό): Κόβουμε κάποια μανιτάρια όταν φτάσουν σε μέγεθος το ένα εκατοστό. Προτιμούμαι να κόψουμε αυτά που βγαίνουν διπλά ή τριπλά και αφήνουμε περίπου 20 μανιτάρια που φύονται μόνα τους. Αυτό θα βοηθήσει στο έχουμε μεγάλα και όμορφα μανιτάρια. Σε γραμμάρια δεν επηρεάζει την παραγωγή. Τα μανιταράκια που θα κόψουμε με το αραίωμα τα προσθέτουμε σε σάλτσες, ομελέτες ή τα τηγανίζουμε. Δεν τα πετάμε!

Συγκομιδή: Μαζεύουμε τα μανιτάρια όταν αυτά “ανοίξουν” όταν δηλαδή είναι ορατά πλέον τα ελάσματα από κάτω.

Όταν σταματήσει να παράγει μανιτάρια, μην πετάξετε το υπόστρωμα,
αλλά ανακυκλώστε το περιεχόμενο ενσωματώνοντάς το στο χώμα για λίπασμα.

Συχνές ερωτήσεις:

• Πώς αντιλαμβάνομαι ότι ένα μπλοκ είναι ζωντανό;

Παρατηρούμε το άχυρο στις τρύπες του μπλοκ. Δεν πρέπει να είναι μαυρισμένο ή κατεστραμμένο με τον οποιονδήποτε τρόπο. Ιδανικά, είναι ελαφρώς υγρό και τείνει να ασπρίζει (δείγμα ύπαρξης του μύκητα πλευρώτους).

• Πόσα χέρια συγκομιδής παίρνω από ένα μπλοκ;

Κάθε μπλοκ μπορεί να δώσει έως και 4 χέρια συγκομιδής. Το πρώτο χέρι είναι προετοιμασμένο από εμάς. Τα υπόλοιπα 3 χέρια εξαρτώνται αρκετά από την καλλιεργητική φροντίδα.

• Πώς καταλαβαίνω ότι ένα μπλοκ δεν έχει δώσει ακόμα το πρώτο χέρι καλλιέργειας;

Στην περίπτωση που το μπλοκ μας φαίνεται ‘χρησιμοποιημένο’ ή έχει δώσει ήδη το πρώτο χέρι καλλιέργειας, υπάρχουν εμφανή σημάδια και εύκολα θα το καταλάβουμε. Παρατηρούμε λοιπόν τα εξής: α. λιγότερο σε όγκο άχυρο και ανομοιομορφία στην όψη του μπλοκ β. το μαύρο νάιλον που περιβάλλει το άχυρο θα έχει πολύ ελεύθερο χώρο και περισσότερες “ζάρες” γ. οι τρύπες στις οποίες έχει συγκομιστεί το μανιτάρι έχουν σημάδια “ξεριζώματος” δ. υπολείμματα από την προηγούμενη καρποφορία (άσπρη σκόνη)