Δεκέμβριος, εργασίες στον κήπο

Παρόλο που ο Δεκέμβριος θεωρείται μήνας ξεκούρασης του κηποτέχνη, οι εργασίες που πραγματοποιούνται στον κήπο είναι πολύ σημαντικές: Πρώτη και σημαντική εργασία είναι η ρύθμιση της συχνότητας άρδευσης. Δεδομένου ότι πλέον υπάρχει αρκετή υγρασία και βροχοπτώσεις θα πρέπει να μειωθεί το πότισμα στο ελάχιστο. Ο τελευταίος μήνας του χρόνου και είναι καιρός να προετοιμαστούμε για τον χειμώνα που έρχεται γεμάτος βροχή, παγωνιά και χαμηλές θερμοκρασίες. Αυτή την εποχή, πολλά καρποφόρα δέντρα και θάμνοι μπαίνουν σε λήθαργο και χάνουν τα φύλλα τους για να να προστατευθούν από τις δυσμενείς συνθήκες της φύσης. Όμως, τα φυτά και τα δέντρα που διατηρούν τα φύλλα τους θα χρειαστούν φροντίδα και να τα προστατεύσουμε από το κρύο, το χιόνι, τους δυνατούς ανέμους και τον παγετό. Αυτή την περίοδο, θα μειώσουμε το πότισμα στα φυτά λόγω βροχοπτώσεων ενώ θα διακόψουμε και τη λίπανση.

Μέσα στο Δεκέμβριο, μπορούμε να φυτέψουμε νέες ποικιλίες καρποφόρων δέντρων και καλλωπιστικών θάμνων που είναι της αρεσκείας μας. Θα χρειαστεί ακόμα να κλαδέψουμε τα φυλλοβόλα καρποφόρα δέντρα του κήπου μας για να ενισχύσουμε την βλάστηση της και την καρποφορία της επόμενης χρονιάς. Επίσης, κι ο χειμωνιάτικός λαχανόκηπος χρειάζεται αρκετή φροντίδα για να απομακρύνουμε τα ανεπιθύμητα σγριόχορτα, να προστατεύσουμε τα λαχανικά από σαλιγκάρια καθώς και να βελτιώσουμε το χώμα προσθέτοντας κοπριά και κομπόστ.

Βέβαια, ο Δεκέμβριος φέρνει μαζί του υπέροχα φρούτα για να συγκομίσουμε από τα καρποφόρα δέντρα καθώς και τα πρώτα χειμωνιάτικα λαχανικά που έχουν τόσο λαχταριστή φρεσκάδα. Και φυσικά συνεχίζεται η συγκομιδή των ελαιόδεντρων για την παραγωγή του πολύτιμου ελαιόλαδου. Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά τις καλλιεργητικές εργασίες που πρέπει να γίνουν μέσα στον Δεκέμβριο για να διατηρήσουμε σε καλή κατάσταση τα φυτά και τα δέντρα του κήπου μας και ας ελπίσουμε ότι θα βρούμε μέρες με καλό καιρό για να μπορέσουμε να τις oλοκληρώσουμε.

Συγκομίζουμε τις ελιές για παραγωγή ελαιόλαδου

Τον Δεκέμβριο συνεχίζουμε να μαζεύουμε τις ελιές για να συλλέξουμε το πολύτιμο ελαιόλαδο, κυρίως από τις ορεινές περιοχές που χαρακτηρίζονται από οψιμότερη ωρίμανση. Είναι σημαντικό η συλλογή του ελαιοκάρπου να μην γίνεται βροχερές μέρες για να αποφύγουμε τις ασθένειες που αναπτύσσονται λόγω υγρασίας και των πληγών που δημιουργούνται κατά το ράβδισμα των ελαιόδεντρων. Μετά τη συγκομιδή, είναι καλό να ψεκάζουμε με χαλκούχο διάλυμα, για προστασία από ασθένειες όπως η καρκίνωση της ελιάς και το γλοιοσπόριο.

Φυτεύουμε καρποφόρα δέντρα και θάμνους

Ξεκινάμε να φυτεύουμε γυμνόριζα δενδρύλλια φυλλοβόλων καρποφόρων δέντρων, δηλαδή δενδρύλλια που το ριζικό τους σύστημα δεν διαθέτει χώμα. Σε αυτή την κατηγορία, ανήκουν αρκετά καρποφόρα δέντρα όπως βερυκοκιές, αχλαδιές, μηλιές και ροδακινιές. Επίσης, μπορούμε να φυτέψουμε σε δροσερά μέρη και καρποφόρους θάμνους που παράγουν καρπούς με υψηλή θρεπτική αξία, τα γνωστά superfoods όπως βατόμουρα, μύρτιλα, φραγκοστάφυλα και λαγοκέρασα. Μπορούμε επίσης να φυτέψουμε καλλωπιστικούς θάμνους, όπως για παράδειγμα γυμνόριζα φυτά τριανταφυλλιάς για να εμπλουτίσουμε τον κήπο μας με νέες αρωματικές ποικιλίες τριανταφυλλιάς σε διάφορα χρώματα.

Συγκομίζουμε λαχανικά και φρούτα εποχής

Ο λαχανόκηπος που φυτέψαμε το φθινόπωρο βρίσκεται μέσα στο Δεκέμβριο στα καλύτερα του και μας χαρίζει πλούσια παραγωγή σε υπέροχα λαχανικά της εποχής. Ήρθε λοιπόν η ευχάριστη ώρα της συγκομιδής για τα πρώτα λάχανα, μπρόκολα και κουνουπίδια, καθώς επίσης μαρούλια, λόλες, σπανάκι, ρόκα και ραπανάκια. Για τους κηπουρούς της νότιας Ελλάδας με το πιο ζεστό κλίμα, μες στο Δεκέμβριο, γίνεται η συγκομιδή της πατάτας που φυτέψαμε πριν τρεις μήνες.

Επίσης, συγκομίζουμε μέσα στον Δεκέμβριο φρέσκα φρούτα από τα καρποφόρα δέντρα του κήπου μας. Ξεκινάμε να μαζεύουμε ζουμερά γλυκά μανταρίνια, χωρίς κουκούτσια ποικιλίας Κλημεντίνης ή τα εξαιρετικά μανταρίνια ποικιλίας Nova και θα συνεχίσουμε με τα πρώιμα ομφαλοφόρα πορτοκάλια ποικιλίας Ναβαλίνα (Navelina) και Νιούχολ (New Hall). Αυτή την εποχή, μέσα στο Δεκέμβριο θα συγκομίσουμε αρωματικά γκρέιπφρουτ για να φτιάξουμε γλυκό του κουταλιού καθώς και ζουμερά λεμόνια για να νοστιμίσουμε τα φαγητά μας. Επίσης, θα μαζέψουμε τα τελευταία ρόδια από τις ροδιές, τα αγαπημένα μας και πολύ θρεπτικά αβοκάντο καθώς και τις μπανάνες που ωριμάζουν όλο το χρόνο.

Φροντίζουμε το χειμωνιάτικο λαχανόκηπο

Μέσα στο Δεκέμβριο, ο κήπος μας χρειάζεται αρκετή φροντίδα με διάφορες συμπληρωματικές εργασίες. Αρχικά, είναι σημαντικό να κόβουμε τα ζιζάνια, δηλαδή τα ανεπιθύμητα αγριόχορτα που φυτρώνουν λόγω των βροχοπτώσεων, όπως η κύπερη, και εμποδίζουν την ανάπτυξη των κηπευτικών μας. Επίσης, αυτή την εποχή μπορούμε να ενισχύσουμε με οργανική ουσία και θρεπτικά συστατικά το έδαφος μας ενσωματώνοντας κοπριά και κομπόστ που θα απορροφηθεί σταδιακά με τις βροχοπτώσεις. Και φυσικά να μην ξεχάσουμε την προστασία από τα σαλιγκάρια για τα φυτά του λαχανόκηπου μας χρησιμοποιώντας στάχτη και άλλες μεθόδους

Προστατεύουμε τα φυτά από το κρύο, τον παγετό και το χιόνι

Ο Δεκέμβριος είναι ο μήνας που φέρνει τα δυνατά κρύα, τους παγετούς και το χιόνι σε διάφορες περιοχές της χώρας. Είναι παραπάνω από αναγκαία η προστασία των καλλωπιστικών φυτών και η μεταφορά των πιο ευαίσθητων σε προστατευμένες θέσεις στο μπαλκόνι και στην αυλή μας. Επίσης, χρησιμοποιούμε ειδικά αντιανεμικά ή αντιπαγετικά δίχτυα ή σακούλες για να τα καλύψουμε τα καλλωπιστικά φυτά αλλά και τα καρποφόρα δέντρα που έχουμε στο μπαλκόνι όπως λεμονιά σε γλάστρα, πορτοκαλιά σε γλάστρα, κουμκουάτ και ελιά για να μην παγώσουν. Ίσως χρειαστεί κάποια φυτά για λίγες μέρες ή βράδια να τα κρατήσουμε σε εσωτερικό χώρο για μεγαλύτερη προστασία. Επίσης, το πότισμα αλλά και ο ψεκασμός των κηπευτικών μας αλλά και των καλλωπιστικών φυτών με εκχύλισμα φυκιών βοηθά για την αντοχή στον παγετό.

Μειώνουμε το πότισμα και σταματάμε τη λίπανση

Αυτή την εποχή, θα πρέπει να ελέγξουμε το αυτόματο πότισμα στον κήπο και στις γλάστρες μας και αν χρειαστεί να το διακόψουμε. Αυτό γίνεται για να μην σαπίσουν τα φυτά από το υπερβολικό πότισμα, ειδικά αυτά που δέχονται βροχή λόγω της υγρασίας στο ριζικό τους σύστημα. Γενικότερα, ποτίζουμε πολύ αραιότερα, σε σχέση με τους φθινοπωρινούς μήνες, και μόνο αν χρειάζεται, ανάλογα βέβαια και τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν. Μόνο για τα φυτά εσωτερικού χώρου, που ίσως βρίσκονται κοντά σε θερμαντικά σώματα θα χρειαστεί συχνότερο πότισμα για να μην έχουν προβλήματα.

Αυτή την περίοδο, διακόπτουμε και τη λίπανση των φυτών και των καρποφόρων δέντρων, καθώς μπαίνουν είτε σε κατάσταση λήθαργου όπως τα φυλλοβόλα δέντρα είτε λόγω χαμηλών θερμοκρασιών αδυνατούν να απορροφήσουν θρεπτικά συστατικά μέσω του ριζικού συστήματος.

Κλαδεύουμε φυλλοβόλα δέντρα και ελιές

Μέσα στον Δεκέμβριο μπορούμε να ξεκινήσουμε το ετήσιο κλάδεμα καρποφορίας των φυλλοβόλων καρποφόρων δέντρων όπως το κλάδεμα της βερικοκιάς, το κλάδεμα της αμυγδαλιάς, το κλάδεμα της αχλαδιάς, το κλάδεμα της ροδακινιάς, το κλάδεμα της ροδιάς και το κλάδεμα της συκιάς. Επίσης, μπορούμε να πραγματοποιήσουμε και το κλάδεμα της ελιάς, σε ελιές που έχει ήδη συγκομιστεί ο καρπός τους. Σημαντικό κατά το κλάδεμα των δέντρων είναι να δημιουργούμε συνθήκες καλυτερου αερισμού και ηλιοφάνειας. Μετά το κλάδεμα των δέντρων, ψεκάζουμε το φύλλωμα των φυτών με χαλκούχο διάλυμα και να αλείψουμε τις τομές με πάστα κλαδέματος για να αποφύγουμε ανάπτυξη από μυκητολογικές και βακτηριακές ασθένειες.

Ο Νοέμβριος και ο Δεκέμβριος είναι παραγωγικοί μήνες στον κήπο!

Λαχανόκηπος

• Σπέρνουμε υπό προϋποθέσεις
• Κάνουμε τον απολογισμό της χρονιάς
• Απομακρύνουμε από το χώμα τα υπολείμματα των προηγούμενων καλλιεργειών
• Καλλιεργούμε και φροντίζουμε το έδαφος
• Τι λαχανικά και βότανα φυτεύουμε αυτή την περίοδο;

Αμπέλι

• Λίπανση με λιπάσματα το Νοέμβριο
• Ασχολούμαστε με τις κατασκευές/στήριξης για την επόμενη περίοδο
• Ο Δεκέμβριος είναι ένας μήνας χωρίς εργασίες. Γι’ αυτό ονομάζεται και “καθαρός”

Δέντρα θάμνοι και αναρριχώμενα

• Φυτεύουμε νέα φυτά
• Κλαδεύουμε κατά περίπτωση
• Απομακρύνουμε από τις τριανταφυλλιές τα ξερά φύλλα

Πολυετή ποώδη φυτά

• Κλαδεύουμε αυστηρά τα χρυσάνθεμα όταν ολοκληρωθεί η άνθησή τους

Εποχικά και Βολβώδη

• Φυτεύουμε εποχικά μόνο σε προστατευμένες από το κρύο θέσεις
• Το Νοέμβριο μπορούμε ακόμη να φυτεύσουμε βολβούς για ανοιξιάτικη άνθηση

Χλοοτάπητας

• Μαζεύουμε τα πεσμένα φύλλα
• Κάνουμε το τελευταίο κούρεμα σε χλοοτάπητες από θερμόφιλα είδη
• Κάνουμε αερισμό σε ήδη εγκατεστημένους χλοοτάπητες
• Ρυθμίζουμε το αυτόματο πότισμα
• Συντηρούμε εργαλεία και μηχανήματα
• Έχουμε την τελευταία ευκαιρία για κλείσιμο των κενών
• Μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου, μπορούμε να σπείρουμε ψυχρόφιλα είδη

Τροπικά

• Προστατεύουμε από το κρύο
• Αραιώνουμε τα ποτίσματα
• Διακόπτουμε τις λιπάνσεις
• Ψεκάζουμε με νερό

Καρποφόρα

• Ολοκληρώνουμε τις συγκομιδές πριν αρχίσουν οι παγωνιές
• Απομακρύνουμε όλους τους καρπούς που δε μαζέψαμε
• Φυτεύουμε γυμνόριζα δέντρα

Οικολογική κηπουρική

• Συγκεντρώνουμε πεσμένα φύλλα για κομποστοποίηση ή για προστασία των ευαίσθητων φυτών από το κρύο
• Φροντίζουμε για την παροχή τροφής στους φυσικούς μας συμμάχους, τα πουλιά

Οξύφιλα

• Λαμβάνουμε μέτρα προστασίας από το κρύο και την παγωνιά για τα πλέον ευαίσθητα

Κάκτοι και παχύφυτα

• Δεν ποτίζουμε
• Δεν λιπαίνουμε
• Απομακρύνουμε τα ξερά πεσμένα φύλλα γύρω από τα φυτά μας
• Προστατεύουμε από το κρύο

Φοινικοειδή

• Ποτίζουμε μόνον όταν χρειάζεται
• Δεν κάνουμε καμία λίπανση
• Λαμβάνουμε μέτρα προστασίας από το κρύο

Λιμνούλες

• Ξεπαγώνουμε τη λίμνη
• Ελέγχουμε τις άλγες