8 μυστικά για φύτευση και καλλιέργεια σπανακιού

Το σπανάκι είναι ένα από τα πιο υγιεινά φυλλώδη λαχανικά που καλλιεργούμε σε κήπο και σε γλάστρα, κυρίως την περίοδο του φθινοπώρου και του χειμώνα. Υπάρχουν, βέβαια, και ποικιλίες σπανακιού που ευδοκιμούν την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού, οπότε μπορούμε να απολαμβάνουμε τα τρυφερά φύλλα του καθόλη τη διάρκεια του χρόνου. Το σπανάκι, μαζί με το μαρούλι, θεωρούνται από τις πιο εύκολες καλλιέργειες λαχανικών, γι’ αυτό και το προτείνουμε ανεπιφύλακτα σε πρωτάρηδες κηπουρούς. Λαχανικό υψηλής διατροφικής αξίας, το σπανάκι είναι πλούσιο σε βιταμίνες και αντιοξειδωτικά στοιχεία που θωρακίζουν την άμυνα του οργανισμού μας. Οι πιο γνωστές ποικιλίες σπανακιού είναι το παραδοσιακό αγκαθωτό σπανάκι λόγω του αγκαθωτού σπόρου, που έχει ορθωτή ανάπτυξη, και έιναι πολύ ανθεκτική ποικιλία. Πολύ γνωστή ποικιλία είναι η ποικιλία Virofly που είναι παραγωγική, με σκούρο πράσινο φύλλωμα που δίνει συγκομιδή μέσα στο φθινόπωρο. Ας φυτέψουμε, λοιπόν, φυτά σπανακιού για να χρησιμοποιήσουμε φρέσκα φύλλα σε σαλάτες, πίτες και βέβαια για να φτιάξουμε το πιο νόστιμο σπανακόρυζο. Τι συνθήκες χρειάζεται η καλλιέργεια του σπανακιού; Το σπανάκι θέλει δροσερό καιρό και ηλιοφανείς θέσεις για να αναπτυχθεί και να ευδοκιμήσει την περίοδο του φθινοπώρου. Είναι, επίσης, ιδιαίτερα ανθεκτικό στις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα. Την περίοδο της άνοιξης, προτιμάμε να το φυτεύουμε σε ημισκιερές θέσεις, καθώς σε σημεία με πολύ αναπτύσσεται πρόωρα ο ανθοφόρος βλαστός του που σταματάει τη βλάστηση και την παραγωγή τρυφερών φύλλων. Φυτεύουμε το σπανάκι σε γόνιμο, αφράτο έδαφος, εμπλουτισμένο σε θρεπτικά συστατικά που του εξασφαλίζουν καλή ανάπτυξη. Οργώνουμε καλά το χώμα πριν τη φύτευση και ενσωματώνουμε κομπόστ, καλοχωνεμένη κοπριά και πλήρες βιολογικό λίπασμα. Πώς φυτεύουμε το σπανάκι; Το σπανάκι φυτεύεται με σπόρο απευθείας στο χωράφι, σε βάθος 2-3 εκατοστών. Σε κατάλληλες δροσερές συνθήκες θερμοκρασιών και υγρασίας, ο σπόρος του σπανακιού φυτρώνει μετά από λίγες μέρες. Μετά το φύτρωμα, καθώς το σπανάκι αναπτύσσεται στα 2-3 φύλλα, αραιώνουμε τα φυτά για έχουμε καλύτερη και πιο ποιοτική παραγωγή. Με αυτό τον τρόπο αποφεύγουμε, επίσης, την ανάπτυξη μυκητολογικών ασθενειών που ευνοούνται από την πυκνή φύτευση και τον κακό αερισμό. Αντί για σπόρο, μπορούμε να φυτέψουμε έτοιμα φυτά σπανακιού που προμηθευόμαστε από φυτώρια, διατηρόντας τις αποστάσεις φύτευσης στα 15-20 εκατοστά μεταξύ των φυτών και 30-40 εκατοστά μεταξύ των γραμμών φύτευσης. 

Τι φροντίδα σε πότισμα, ξεβοτάνισμα και λίπασμα έχει το σπανάκι; Το σπανάκι θέλει τακτικό πότισμα σε μικρές δόσεις, καθώς διαθέτει επιφανειακό ριζικό σύστημα που δεν απλώνει ιδιαίτερα. Επιπλέον, χρειάζεται αυξημένα ποτίσματα καθώς ανεβαίνουν οι θερμοκρασίες κατά την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού. Η καλλιέργεια του σπανακιού χρειάζεται προσεκτικό και συχνό ξεβοτάνισμα, δηλαδή απομάκρυνση των ανεπιθύμητων αγριόχορτων που εμποδίζει την ανάπτυξη των νεαρών φυτών του σπανακιού. Η διαδικασία του ξεβοτανίσματος μπορεί να γίνει με τα χέρια ή χρησιμοποιώντας ένα μικρό σκαλιστήρι, προσέχοντας να μην τραυματίσουμε τους βλαστούς του σπανακιού. Σχετικά με τη λίπανση, για την καλή ανάπτυξη του φυλλώματος του σπανακιού, προσθέτουμε 2 κουταλιές της σούπας βιολογικό λίπασμα, πλούσιο σε άζωτο και μαγνήσιο, κάθε 20 μέρες. Ποιες ασθένειες και έντομα δημιουργούν προβλήματα στο σπανάκι; Σε συνθήκες πυκνής φύτευσης, κακού αερισμού και υπερβολικής υγρασίας, το σπανάκι προσβάλλεται από αρκετές μυκητολογικές ασθένειες. Συγκεκριμένα, το φύλλωμα του σπανακιού προσβάλλεται από τον περονόσπορο που δημιουργεί κίτρινες κηλίδες στα, από την ανθράκωση που προκαλεί σκουρόχρωμες στρογγυλές κηλίδες και τρύπες στα φύλλα του, καθώς και από την σεπτορίωση που προκαλεί καφέ-κόκκινα στίγματα στα φύλλα. Επίσης, το σπανάκι προσβάλλεται από τα έντομα της μελίγκρας, της λιριόμυζας και του τετράνυχου. Για την οικολογική αντιμετώπιση των ασθενειών και των εντόμων που προσβάλλουν την καλλιέργεια του σπανακιού, ψεκάζουμε με διάλυμα χαλκού και αλάτων λιπαρών οξέων. Εναλλακτικά, για την προστασία του σπανακιού μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτοσχέδιες συνταγές προστασίας φυτών με φυσικά υλικά που προτείνουμε στο σχετικό μας άρθρο. Ποια είναι η κατάλληλη εποχή συγκομιδής για το σπανάκι; Συγκομίζουμε το σπανάκι 2 μήνες μετά τη μεταφύτευση, κόβοντας σταδιακά τα περιφερειακά φύλλα του, προκειμένου να πετύχουμε μεγάλη διάρκεια στη συγκομιδή των φύλλων για τις σαλάτες ή τις πίτες μας. Αν ξεριζώσουμε μονομιάς όλο το φυτό, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και τους βλαστούς του, που έχουν πολύ τραγανή γεύση και είναι ιδιαίτερα γευστικοί για σπανακόρυζο. Γενικότερα, προτιμούμε να συλλέγουμε τα φύλλα του σπανακιού όταν είναι πιο μικρά για να τα τρώμε τρυφερά στη σαλάτα, ενώ τα μεγαλύτερα φύλλα αξιοποιούνται σε συνταγές μαγειρικής. Πώς γίνεται η καλλιέργεια σπανακιού σε γλάστρα στο μπαλκόνι; Εαν δε διαθέτουμε κήπο, επιλέγουμε να φυτέψουμε σπανάκι σε γλάστρα στο μπαλκόνι μας. Η καλλιέργεια του σπανακιού σε γλάστρα δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες, αρκεί να προτιμήσουμε μπαλκόνι με νότια ή δυτική έκθεση κατά την περίοδο του φθινοπώρου και με ανατολική έκθεση την περίοδο της άνοιξης. Χρησιμοποιούμε χαμηλές γλάστρες και ζαρντινιέρες, βάθους 20-30 εκατοστών, για τη μεταφύτευση, καθώς το σπανάκι έχει ριζικό σύστημα που παραμένει επιφανειακά. Προμηθευόμαστε φυτόχωμα κατάλληλο για καλλιέργεια κηπευτικών, εμπλουτισμένο με θρεπτικά συστατικά. Είναι σημαντικό να τοποθετούμε μία λεπτή στρώση χαλικιών στην βάση της γλάστρας για να απομακρύνεται ευκολότερα το νερό που περισσεύει. Περισσότερες πληροφορίες για την καλλιέργεια σπανακιού σε γλάστρα υπάρχουν στο αναλυτικό άρθρο που έχουμε δημοσιεύσει. 

 Κι ένα τελευταίο μυστικό για το σπανάκι Σχετικά με τις δυνατότητες συγκαλλιέργειας, το σπανάκι μπορεί να αναπτυχθεί πολύ αρμονικά παρέα με σέλινο, κρεμμύδι και σκόρδο και να μας δώσει εξαιρετική παραγωγή.