Βολβοί λουλουδιών που φυτεύουμε το φθινόπωρο

Τα βολβώδη λουλούδια είναι φυτά που διαθέτουν ειδικά όργανα, τροποποιημενους βλαστούς ή ρίζες, για να αποθηκεύουν θρεπτικές ουσίες και να φυτρώνουν ξανά κάθε χρόνο. Μπορεί τα ειδικά όργανα αυτά, να τα αναφέρουμε συνολικά ως «βολβούς» και τα φυτά ως «βολβώδη φυτά», διαχωρίζονται ωστόσο σε βολβούς, κόνδυλους, ριζώματα, σαρκώδεις ρίζες και κορμούς ανάλογα την μορφή τους και τον τρόπο λειτουργίας. Τα βολβώδη λουλούδια που φυτεύονται την εποχή του φθινοπώρου, ορισμένοι τα ονομάζουν και χειμωνιάτικα, καθώς μας χαρίζουν την ανθοφορία τους στα τέλη του χειμώνα και μέσα στην άνοιξη, ενώ αντίστοιχα τα βολβώδη λουλούδια που που φυτεύονται την άνοιξη και δίνουν την ανθοφορία τους μέσα στο καλοκαίρι και μέσα στο φθινόπωρο ονομάζονται καλοκαιρινά. Τα φθινοπωρινά βολβώδη λουλούδια διαθέτουν σημαντική καλλωπιστική αξία και ταυτόχρονα δε χρειάζονται ιδιαίτερη περιποίηση για να φυτρώσουν. Είναι εύκολο δηλαδή να φυτέψουμε φθινοπωρινούς βολβούς σε παρτέρι στον κήπο και σε γλάστρα στο μπαλκόνι. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι βολβοί μπορούν να αναπτυχθούν και μέσα σε νερό, χρησιμοποιώντας ειδικά βάζα. Υπάρχουν πολλά είδη και ποικιλίες φθινοπωρινών βολβών για να επιλέξουμε με διάφορα σχήματα λουλουδιών και αμέτρητους χρωματικούς συνδυασμούς, ενώ κάποια από αυτά διαθέτουν και το δικό τους ξεχωριστό άρωμα. Τι φροντίδα χρειάζονται οι βολβοί φθινοπωρινής φύτευσης; Οι φθινοπωρινοί βολβοί φυτεύονται σε ηλιόλουστα ή ημισκιερά σημεία και, συνήθως, σε προστατευμένες θέσεις, καθώς τα λουλούδια τους είναι ευαίσθητα στους δυνατούς ανέμους. Για να φυτέψουμε φθινοπωρινούς βολβούς σε μπαλκόνι, επιλέγουμε θέσεις σε μπαλκόνι με νότιο ή δυτικό προσανατολισμό. Αποφεύγουμε το υπερβολικό πότισμα κατά τη φύτευση, γιατί υπάρχει κίνδυνος να σαπίσουν οι βολβοί, ενώ κατά την περίοδο της ανθοφορίας ποτίζουμε συνήθως δύο φορές τη βδομάδα. Βάζουμε πλήρες κοκκώδες λίπασμα κατά την φύτευση των βολβών, ενώ κατά την περίοδο ανάπτυξης του ανθοφόρων βλαστών, προσθέτουμε υδατοδιαλυτό ή υγρό λίπασμα ανθοφορίας κάθε 2 βδομάδες.
 
Αν και οι φθινοπωρινοί βολβοί είναι σχετικά ανθεκτικοί σε προσβολές από ασθένειες και έντομα, καλό είναι να ψεκάζουμε προληπτικά με διάλυμα τριμμένου πράσινου σαπουνιού για να αντιμετωπίσουμε το έντομο της μελίγκρας και του θρίπα καθώς και τον τετράνυχο που προσβάλλουν το φύλλωμα και τα άνθη των φυτών. Επίσης, για να αποφύγουμε το σάπισμα των βολβών από μυκητολογικές ασθένειες, μετά την φύτευση, κάνουμε πότισμα της ρίζας με διάλυμα γαλαζόπετρας (θειικού χαλκού), διαλύοντας 1 κουταλιά του γλυκού σε ένα λίτρο νερό. 
 

Ποιοι είναι οι βολβοί λουλουδιών που φυτεύουμε το φθινόπωρο; 
 Αμαρυλλίδα, το μεγαλοπρεπές λουλούδι Ξεκινάμε με την αμαρυλλίδα, το πιο εντυπωσιακό από τα βολβώδη λουλούδια που φυτεύουμε την εποχή του φθινοπώρου με τα τεράστια πολύχρωμα άνθη. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες αμαρυλλίδας που φυτεύονται σε παρτέρια στον κήπο και σε γλάστρα στο μπαλκόνι. Μπορεί, επίσης, να καλλιεργηθεί χωρίς χώμα και να αναπτυχθεί μέσα στο νερό χρησιμποιώντας ειδικό βάζο με στενό στόμιο για να τοποθετήσουμε τον βολβό της. Οι αμέτρητοι χρωματικοί συνδυασμοί των λουλουδιών της αμαρυλλίδας έχουν ως βάση το λευκό, το κόκκινο, το πορτοκαλί, το κίτρινο και το ροζ χρώμα με πανέμορφες διχρωμίες που φέρουν χαρακτηριστικές ραβδώσεις. Υπάρχει και η άγρια αμαρυλλίδα με τα ροζ λουλούδια που συναντάμε στις αυλές των γιαγιάδων και των παππούδων μας, την περίφημη μπελαντόνα, που φυτεύεται την άνοιξη και ανθίζει στα τέλη του καλοκαιριού. Μπορούμε να παρατείνουμε την ανθοφορία της αμαρυλλίδας για αρκετές μέρες, αφαιρώντας με ένα τσιμπιδάκι τους κίτρινους ανθήρες από τους στήμονες του λουλουδιού, πριν σκορπίσουν τη γύρη τους. 

 Φρέζια, όμορφα λουλούδια και υπέροχο άρωμα Συνεχίζουμε τη λίστα μας με τη φρέζια, ένα από τους δημοφιλέστερους φθινοπωρινούς βολβούς που χαρίζει την υπέροχη ανθοφορία του στα τέλη του χειμώνα και στις αρχές της άνοιξης. Όμορφα λουλούδια με ξεχωριστό άρωμα σε αποχρώσεις του κόκκινου, μωβ, ροζ, κίτρινου, φούξια και λευκού, εξαιρετική επιλογή για λουλούδια σε ανθοδοχείο, καθώς αντέχουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο βολβός της φρέζιας φυτεύεται σε βάθος τουλάχιστον 5 εκατοστών μέσα στο χώμα με την «μυτούλα» του βολβού προς τα πάνω και σε αποστάσεις 5-10 εκατοστών μεταξύ κάθε βολβού φρέζιας. Είναι απαραίτητο να προμηθευτούμε ξύλινα καλαμάκια για να στηρίξουμε τους ανθοφόρους βλαστούς της φρέζιας, ειδικά σε μέρη που επικρατούν δυνατοί άνεμοι. Η φρέζια χρειάζεται στήριξη, καθώς το πλήθος των λουλουδιών που σχηματίζει έχει αρκετό βάρος που κάνει το φυτό μας να γέρνει.  

 

Τουλίπα, ένα σύμβολο αγάπης Η τουλίπα είναι ένα από τα ομορφότερα και πιο εντυπωσιακά βολβώδη λουλούδια που φυτεύουμε το φθινόπωρο στον κήπο. Μπορούμε βέβαια να φυτέψουμε τουλίπες και σε γλάστρα, ενώ την συναντάμε ακόμα και άγρια να κάνει την εμφάνισή της σε βουνά της χώρας μας κατά της περίοδο της άνοιξης. Yπάρχουν τουλίπες σε διαφορετικά σχήματα και μεγέθη με αμέτρητους συνδιασμούς χρωμάτων για να επιλέξουμε, με διπλά πέταλα και πιο σύνθετα άνθη. Οι τουλίπες είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς και στα ανθοπωλεία, όπου τα λουλούδια τους προέρχονται από ειδικές ποικιλίες που καλλιεργούνται σε θερμοκήπια για την παραγωγή κομμένου άνθους. Η τουλίπα αποτελεί εξαιρετική επιλογή για διακόσμηση λουλουδιών σε βάζο, καθώς με την κατάλληλη φροντίδα τα λουλούδια της διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση μέχρι και 10 μέρες. Η φύτευση των βολβών της τουλίπας γίνεται τοποθετώντας κάθε βολβό σε βάθος περίπου 8-10 εκατοστών, με τη μύτη του βολβού προς τα πάνω και σε αποστάσεις 10-20 εκατοστών. 

 Ανεμώνη, το λουλούδι των ανέμων Άλλο ένα πανέμορφο βολβώδες λουλούδι που θαυμάζουμε ως άγριο στην εξοχή στα τέλη του χειμώνα και συχνά συναντάμε φυτεμένο σε κήπους και γλάστρες είναι η ανεμώνη. Ο κόνδυλος της ανεμώνης, φυτεύεται την περίοδο του φθινοπώρου και ανθίζει στις αρχές της άνοιξης, χαρίζοντας μας υπέροχα πολύχρωμα λουλούδια. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες ανεμώνης σε διάφορα σχήματα, μεγέθη και χρώματα, με μεγάλα μονά λουλούδια που μοιάζουν με παπαρούνες σε κόκκινο, μπλε, ροζ, μωβ και λευκό χρώμα ή με χαρακτηριστικά διπλά λουλούδια. Ιδιαίτερα δημοφιλής είναι η ελληνική ποικιλία ανεμώνης που κάνει μικρά πολυάριθμα άνθη σε μπλε χρώμα που θυμίζουν μαργαρίτες, ενώ υπάρχουν ειδικές ποικιλίες ανεμώνης που καλλιεργούνται για τα κομμένα λουλούδια τους και πωλούνται σε μπουκέτα στα ανθοπώλεία. Φυτεύουμε τους κόνδυλους της ανεμώνης σε βάθος περίπου 3-4 εκατοστών και σε αποστάσεις 15-20 εκατοστών μεταξύ τους. Για να φυτρώσουν πιο γρήγορα, πριν τη φυτευση φροντίζουμε να τοποθετούμε τους κόνδυλους της ανεμώνας για 1-2 ώρες στο νερό. 

 Υάκινθος, τα παραδοσιακά ζουμπούλια Ποιος δεν έχει μυρίσει το έντονο μεθυστικό άρωμα των λουλουδιών του υάκινθου, ένα από τα ομορφότερα βολβώδη λουλούδια φθινοπωρινής φύτευσης που συναντάμε σε παρτέρια, σε κήπους και μπαλκόνια. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες υάκινθου σε μεγάλη γκάμα χρωμάτων από ροζέ, γαλάζιο, πορτοκαλί, κίτρινο, κόκκινο μέχρι και λευκό. Και βέβαια, το ξεχωριστό διατσέντο, μια πολύ αρωματική ποικιλια υάκινθου με λευκά άνθη που καλλιεργείται στα Επτάνησα και σε νησιά του Αιγαίου. Φυτεύουμε λοιπόν τον βολβό σε βάθος περίπου 8-12 εκατοστών, μέσα στο χώμα φροντίζοντας ώστε η μύτη (οφθαλμός) του βολβού να είναι προς τα πάνω. Τοποθετούμε τους βολβούς του υάκινθου σε αποστάσεις μεταξύ 15-20 εκατοστών για τη φύτευση, ώστε να έχουμε καλύτερη ανάπτυξη και ανθοφορία. Ο υάκινθος μπορεί να ανθίσει και μέσα στο νερό αν προμηθευτούμε ειδικό βάζο με στενό στόμιο και τοποθετήσουμε τον βολβό του στο πάνω μέρος, με τέτοιο τρόπο ώστε να βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το νερό του βάζου. 

 Ίριδα, ένα λουλούδι από τον ουρανό Η ίριδα είναι ένα βολβώδες φθινοπωρινό φυτό που μας χαρίζει μαγευτικά λουλούδια που ξεχωρίζουν για την λεπτότητα και την ελκυστική τους εμφάνιση. Κι από χρώματα; Μπλε, λευκά, κόκκινα, κίτρινα, πορτοκαλί ακόμα και μαύρα! Υπάρχουν επίσης πανέμορφες δίχρωμες ίριδες με συνδιασμούς χρωμάτων. Πολλά είδη και ποικιλίες ίριδας αυτοφύονται στη νότια Ευρώπη και την Κίνα, ενώ στον ελληνικό χώρο μπορούμε να βρούμε άγρια ενδημικά είδη που δεν συναντάμε πουθενά αλλού στον κόσμο. Η πιο γνωστή ποικιλία ίριδας, είναι η γερμανική που δίνει μπλε λουλούδια, η οποία αναφέρεται και ως γαλάζιος κρίνος ή αγριόκρινος. Η φύτευση της ίριδας γίνεται πολύ κοντά στην επιφάνεια του εδάφους, 3-5 εκατοστά βάθος στις πιο ψυχρές περιοχές, ενώ σε ζεστές περιοχές κάνουμε λίγο πιο βαθιά φύτευση στα 5-10 εκατοστά. Οι αποστάσεις φύτευσης μεταξύ των βολβών ή των ριζωμάτων της ίριδας είναι 20-30 εκατοστά. Για να φυτέψουμε την ίριδα σε γλάστρα, επιλέγουμε μπαλκόνι με νότιο ή δυτικό προσανατολισμό και χρησιμοποιούμε φυτόχωμα γενικής χρήσης. 

 Νάρκισσος, το ευωδιαστό ζαμπάκι Η υπέροχη γκάμα των φθινοπωρινών βολβών συνεχίζεται με το νάρκισσο που ανθίζει στα τέλη του χειμώνα ή μέσα στην άνοιξη. Ο νάρκισσος διαθέτει πλούσια ανθοφορία με όμορφα λουλούδια σε σχήμα τρομπέτας, που ξεπροβάλλουν πάνω σε λεπτούς μίσχους μέσα από τα στενόμακρα φύλλα. Τον συναντάμε σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων από λευκό, λευκοκίτρινο, κιτρινο-πορτοκαλί, κοκκινωπό μέχρι και ροζέ. Ο νάρκισσος έχει πολλά διαφορετικά είδη και ποικιλίες. Στον ελληνικό χώρο, υπάρχουν αρκετά είδη, αλλά το πιο γνωστό είναι το ζαμπάκι ή τσαμπάκι που στην περιοχή της Κρήτης ονομάζεται μανουσάκι. Φτάνει σε ύψος 30-40 εκατοστών, και σχηματίζει ομάδα περίπου 10 λευκών λουλουδιών με κίτρινο στο κέντρο. Γνωστό είδος νάρκισσου είναι ο ποιητικός νάρκισσος, ύψους περίπου 40 εκατοστών που σχηματίζει ένα μόνο λευκό λουλούδι με κοκκινωπό κέντρο, καθώς και ο όψιμος νάρκισσος με ύψος περίπου 20 εκατοστών και με μικρά λευκά άνθη. Πολύ δημοφιλή είδη από το εξωτερικό είναι ο αρωματικός νάρκισσος που φέρει κίτρινα λουλούδια και ο πολυανθής νάρκισσος που φέρει πολλά μικρά λευκά άνθη. Ο βολβός του νάρκισσου φυτεύεται σε βάθος περίπου 10 εκατοστών και σε αποστάσεις περίπου 10-15 εκατοστά μεταξύ των βολβών. 

 

Νεραγκούλα με μεγάλα εντυπωσιακά λουλούδια Η λίστα των φθινοπωρινών βολβών συνεχίζεται με τη νεραγκούλα (ή ρεναγκούλα) που μας χαρίζει πλούσια ανθοφορία σε διάφορα χρώματα όπως κίτρινο, πορτοκαλί, κόκκινο, ροζ και λευκό. Η νεραγκούλα φυτεύεται με κόνδυλους την εποχή του φθινοπώρου για να μας χαρίσει τα υπέροχα λουλούδια της μέσα στην άνοιξη. Οι κονδυλόμορφες ρίζες της, μάλιστα, ξεχωρίζουν για το χαρακτηριστικό σχήμα τους που μοιάζει με πόδια χταποδιού. Να σημειώσουμε επίσης πως τα λουλούδια της νεραγκούλας μπορούν να διατηρηθούν σε βάζο για αρκετό χρονικό διάστημα αφού τα κόψουμε. Φυτεύουμε τις κονδυλόμορφες ρίζες της νεραγκούλας σε βάθος περίπου 5 εκατοστά, έτσι ώστε να δείχνουν προς τα κάτω και σε αποστάσεις 10-15 εκατοστών μεταξύ των φυτών. 

 Παρθενόκρινος, ο κρίνος της Παναγίας Και για το τέλος, ο κρίνος της Παναγίας ή παρθενόκρινος ένα υπέροχο βολβώδες λουλούδι που έχει συνδεθεί με τη μεγάλη χριστιανική γιορτή του Ευαγγελισμού. Ο κρίνος της Παναγίας είναι ένα είδος λίλιουμ που φτάνει σε ύψος το ένα μέτρο και ξεχωρίζει για τα μεγάλα λευκά ή λευκοκίτρινα άνθη που διαθέτουν ένα ιδιαίτερο άρωμα. Φυτεύεται τόσο σε κήπους, όσο και σε γλάστρες και μας χαρίζει την ανθοφορία του στα μέσα της άνοιξης ενώ τα λουλούδια του μπορούμε να τα κόψουμε και να τα διατηρήσουμε σε βάζο. Οι βολβοί του παρθενοκρινου φυτεύονται στις αρχές φθινοπώρου σε αντίθεση με τα περισσότερα είδη λίλιουμ που φυτεύονται στις αρχές της άνοιξης. Φυτεύεται σε αποστάσεις περίπου 30 εκατοστών μεταξύ των βολβών και σε βάθος περίπου 10 εκατοστών μέσα στο χώμα. 

 Κι ένα μυστικό για τους βολβούς που φυτεύουμε την εποχή του φθινοπώρου Μόλις ξεραθούν τα λουλούδια των φθινοπωρινών βολβών στα τέλη της άνοιξης, διακόπτουμε το πότισμα και απομακρύνουμε τους βολβούς από το χώμα μόλις ξεραθούν και τα φύλλα. Αφού τους καθαρίσουμε, και τους αφήσουμε να στεγνώσουν, τους αποθηκεύουμε σε ξηρό μέρος μέσα σε χάρτινα κουτιά για να τους διατηρήσουμε μέχρι το επόμενο φθινόπωρο που θα τους ξαναφυτέψουμε.