Σόγια: σπορά φύτεμα καλλιέργεια
Σκοπός καλλιέργειας
Η σόγια καλλιεργείται στην Κίνα και Ιαπωνία από πολύ αρχαία χρόνια. Στην Ευρώπη πρώτο δοκιμάστηκε η καλλιέργεια της από τα μέσα του περασμένου αιώνα στην Ουγγαρία και Γαλλία.
Οι χρησιμοποιήσεις του οσπρίου αυτού είναι πολλαπλές. Τρώγεται μαγειρευτό από τον άνθρωπο και χρησιμοποιείται για τροφή των ζώων. Είναι πιο θρεφτική από όλα τα όσπρια, ακόμα και από το κρέας.
Η σόγια είναι πλούσια σε λίπη και σε λευκώματα, για αυτό χρησιμοποιείται για την παραγωγή διαφόρων βιομηχανικών προϊόντων. Το σπουδαιότερο από τα προϊόντα της σόγιας είναι το λάδι. Καβουρντισμένη και τριμμένη χρησιμεύει για απομίμηση σοκολάτας.
Κατεργασμένη με νερό δίνει ένα γαλάκτωμα, που στη ζαχαροπλαστική χρησιμοποιείται αντί για γάλα. Μοιάζει τόσο πολύ με το γάλα, που στην Ιαπωνία με πυτιά φτιάνουν ένα νοστιμότατο τυρί.Στην Ελλάδα θα ενδιέφερε περισσότερο η καλλιέργεια της κτηνοτροφικής σόγιας για καρπό ή για χόρτο.
Ο καρπός της θα μπορούσε να αντικαταστήσει τις πίτες και τις άλλες συμπυκνωμένες τροφές στη διατροφή των γαλακτοφόρων αγελάδων, γιατί αυξάνει πολύ τη γαλακτοπαραγωγή τους.
Στον τόπο μας η καλλιέργεια αυτή βρίσκεται ακόμα στο στάδιο των δοκίμων. Πρέπει να δούμε αν πετυχαίνει η καλλιέργεια της και ποιες ποικιλίες πετυχαίνουν.Στη Φλώρινα καλλιέργησε σόγια στον εκεί Γεωργικό Σταθμό ο μακαρίτης ο Κοντόπουλος. Μας έγραφε προ ετών ότι επέτυχε στο στρέμμα 100 οκάδες με μια μαύρη, πλατιά, νομευτική σόγια. Από τον ίδιο σπόρο καλλιεργήσαμε και εμείς στο Πικέρμι (1928) και πετύχαμε ανάλογα αποτελέσματα. Στη Λάρισα καλλιέργησε ο κ Παπαδάκης με αμφίβολα αποτελέσματα από πέρσι ξανάρχισε η καλλιέργειά της σε διάφορα μέρη άλλου με επιτυχία και αλλού όχι.Ποικιλίες σόγιαςΤο φυτό της σόγιας μοιάζει πολύ με το Φασόλι. Είναι ετήσιο, ποώδες,, ύψους 0,50 ως 1,50 μέτρου, με βλαστό πολύκλαδο, με άφθονα μακρόμισχα τριμερή χνουδωτά φύλλα. Τα άνθη είναι μικρά, άσπρα, γαλάζια η μαβιά ανάλογα με τις ποικιλίες. Τα σπέρματα είναι στρογγυλά η νεφροειδή πλατυσμένα. οι ποικιλίες της σόγιας που είναι πολυάριθμες ξεχωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες ανάλογα με το σχήμα των σπερμάτων τους. Κάθε κατηγορία πάλι ξεχωρίζεται σε υποκατηγορίες ανάλογα με το χρώμα των σπερμάτων της (μαύρο, πράσινο, λαδί κ.τ.λ.)Δοκιμές, που έγιναν στην Ιταλία, αποδείξαν πως για τις παραμεσόγειες χώρες προκόβουν οι ακόλουθες ποικιλίες:
Οι καλύτερες ποικιλίες για φαΐ είναι οι κίτρινες και για τα ζώα οι μαύρες. Κίτρινες ποικιλίες : 1) lto-san, 2) Mandarin, 3) Mammouil Yelow, 4) Easy Cook, 5) Haberlandt
Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής της, που βαστάει 3 ½ ως 4 μήνες, θέλει βοτανίσματα και σκαλίσματα.Το θέρισμα γίνεται με κόσα ή σβανά πριν ξεραθούνε τελείως τα λουβιά, γιατί τότε ανοίγουν μόνα τους και χύνουν το σπόρο. Η μαύρη πλατιά σόγια στη Φλώρινα κ’ εδώ είχε απόδοση ως 100 οκάδες στο στρέμμα δηλ. το ένα είκοσι δύο. Μπορεί να φτάσει όμως τις 200 ως 250 οκάδες, καρπό και από χίλιες πεντακόσιες μέχρι τέσσερες ήμισυ χιλιάδες οκάδες χόρτο, καθώς αποδείξανε δοκιμές που έγιναν στην Ιταλία.Καλλιέργεια σόγιαςΗ σόγια θέλει για λίπασμα ένα ημίσακο (40 οκάδες) 4 -10 -10. Μολονότι είναι ψυχανθές έχει ανάγκη αζώτου καθώς απέδειξαν οι δοκιμές μας. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν στα εδάφη μικροοργανισμοί κατάλληλοι να βοηθήσουν το αζωτολόγημα από τις ρίζες της σόγιας, ούτε εύκολο είναι το μπόλιασμα του εδάφους με αζωτολόγα βακτήρια, γι’ αυτό αν δεν δώσουμε άζωτο στο φυτό αυτό, δεν πετυχαίνει η καλλιέργειά του.Στο Πικέρμι, που κάναμε δοκιμές καλλιέργειας της σόγιας το 1928 στο μισό χωράφι είχαμε βάλει νίτρο και στο άλλο μισό δεν βάλαμε. Εκεί που δεν είχε νίτρο τα φυτά, αφού βγάλανε το πρώτο τους φύλλο μετά το φύτρωμα και εξαντλήσανε τις αποταμιεύσεις σε άζωτο, που είχε ο σπόρος, σταμάτησαν να αναπτύσσονται και σε λίγο άρχισαν να κιτρινίζουν, ενώ στο άλλο μισό χωράφι που υπήρχε αφομοιώσιμο άζωτο η βλάστηση προχωρούσε αρκετά ζωηρά. Το κιτρινισμένο χωράφι το χωρίσαμε και αυτό στη μέση και στο μισό ρίξαμε νίτρο στην επιφάνεια ενώ το άλλο μισό το αφήσαμε όπως ήταν. Εκεί που ρίξαμε το νίτρο σε λίγες μέρες πρασίνισε, ζωήρεψε, συνέχισε να βγάζει φύλλα και σε λίγο δεν το διέκρινες από κείνο που εξ αρχής δεν σταμάτησε να αναπτύσσεται. Εκείνο, που δεν δέχτηκε διόλου νίτρο σιγά-σιγά μαράθηκε και σε λίγο δεν υπήρχαν πιά φυτά στο χωράφι. Το μικρό αυτό πείραμα μας δείχνει πόσο χρειάζεται στη σόγια εξ αρχής το άζωτο.