Χρυσάνθεμο (Άι Δημήτρης): πολλαπλασιασμός καλλιέργεια
Χρυσάνθεμο (Chrisanthemum)
Τα χρυσάνθεμα είναι φαρμακευτικά και εντομοκτόνα φυτά.
Γένος φυτών της οικογενείας των συνθέτων περιλαμβάνουν άφθονα είδη που βρίσκονται κυρίως στην Ασία. Είναι πόες ή θάμνοι πολυετείς.
Γεμάτα ομορφιά και χάρη τα χρυσάνθεμα αποτελούν το κυριότερο λουλούδι και τον βασιλιά των λουλουδιών του φθινοπώρου.Είναι το λουλούδι με τη μεγάλη πολυτέλεια και την άριστο κρατική εμφάνιση. Πόσα είδη υπάρχουν δεν ξέρουμε, γιατί κάθε μέρα σχεδόν δημιουργούνται και νέες ποικιλίες με διάφορα χρώματα άλικα η ανακατεμένα με διάφορες αποχρώσεις.
Κατάγονται από την Ιαπωνία, η οποία ονομάζεται και Χώρα των Χρυσανθέμων.
Εκεί χρησιμοποιούνται και ως σαλατικό, ενώ στην Ευρώπη δεν θέλησαν να το κατασπαράζουν τα δόντια μας.Παρουσιάζονται ακόμη με σχήματα μονά, διπλά, στρογγυλά, φουντωτά, με άνθη σωληνωτά, γυριστά προς τα μέσα και με γλώσσες. Τόση μεγάλη ποικιλία υπάρχει από αυτά.
Αν και η πατρίδα τους έχει πάντοτε ζεστό κλίμα, εν τούτοις κατόρθωσαν να αναπτυχθούν και εγκλιματισθούν παντού και στα πιο ψυχρά μέρη, διότι τότε ακριβώς που παρουσιάζονται, το φθινόπωρο, το κρύο δεν υπάρχει η είναι πολύ ελαφρό.Είναι φυτό πολυετές και οι ρίζες του μπορεί να μείνουν μέσα στο χώμα αρκετά χρόνια. Στο τέλος της εποχής θα ξεραθεί, αλλά την άνοιξη αρχίζει σιγά σιγά να φουντώνει.
Είναι το ωραιότερο φθινοπωρινό λουλούδι και βαστά έως τον Νοέμβριο. Πάνω στις δόξες του είναι του ‘Αγίου Δημητρίου, γι’ αυτό ονομάζεται και Άγιοδημητριάτικο.Ευδοκιμεί σ’ όλα τα χώματα, αρκεί να έχει λίγη υγρασία.
Για να έχουμε όμως ωραία χρυσάνθεμα, μεγάλα, διπλά και όμορφα άφθονα, πρέπει το χώμα νάνε χαλά κοπρισμένο βαθύ και ελαφρό.Πολλαπλασιασμός των χρυσάνθεμωνΟ πολλαπλασιασμός του χρυσάνθεμου δεν είναι καθόλου δύσκολος. Χωρίζουμε την τούφα η και κόβουμε μοσχεύματα και τα φυτεύουμε πάνω σε καλοχωνευμένο χώμα.
Για να δημιουργήσουμε εκλεκτές ποικιλίες μπορούμε και να μπολιάσουμε ή να χρησιμοποιήσου σπόρο. Το χρυσάνθεμο εκφυλλίζεται εύκολα. Όταν μείνει η ρίζα του μέσα στο χώμα δύο τρία χρόνια, κάθε χρόνο θα παρουσιάζετε με μικρότερα λουλούδια, για αυτό πρέπει να ξαναφυτεύεται με τούφες. Τότε αντέχει στον εκφυλισμό.
Για τη δημιουργία καλύτερη εποχή είναι η άνοιξη. Τότε χωρίζουμε τις τούφες, ή τα μοσχεύματα. Κάθε τούφα όμως πρέπει να έχει και ένα βλαστό. Το μόσχευμα δίνει ακόμη ωραιότερα λουλούδια μεγάλα και διπλά.
Αν θέλουμε λουλούδια κοινά για τους ανθοπώλες χώνουμε τα μοσχεύματα στο χώμα από το Φλεβάρη έως τον Απρίλη. Αν θέλουμε μεγάλα από το Γενάρη ακόμη έως στις 15 τού Φλεβάρη. Ακόμα ποιο μεγάλα και όμορφα από το Δεκέμβρη.Τα μοσχεύματα όμως πρέπει να διαδεχθούν από ρίζες γερές και εύρωστες. Κατά τον Νοέμβρη, όταν τελειώσουν τα λουλούδια κόβουμε τα κλωνιά τους με ύψος 15-20 πόντων πάνω από το χώμα. Αν ο χειμώνας είναι βαρύς πρέπει να τα προφυλάξουμε και να τα σκεπάσουμε, διότι θα καούν. Εκεί τα περιποιούμαστε.
Τα βλαστάρια που θα κόψουμε για μοσχεύματα θα είναι 6-8 πόντων, άλλα μεστωμένα προ παντός στη βάση τους και χωρίς μπουμπούκια. Το καθένα όμως πρέπει να έχει τουλάχιστον ένα μάτι.Εκτός από τα κλωνιά και τα φύλλα ακόμη πιάνουν και βγάζουν ρίζες. Όταν κόψουμε μοσχεύματα αναλόγως του σκοπού που επιδιώκουμε, τα φυτεύουμε σε μέρος ζεστούτσικο και καλά κοπρισμένο. Είναι ακόμη χειμώνας και πρέπει να προφυλαχθούν. Ώστε, όπως βλέπετε, η καλλιέργεια έχει να κάμει πολύ και η περιποίησης στο μεγάλωμα του χρυσανθέμου. Παίζει φυσικά σπουδαίο ρόλο και η ποικιλία στην παραγωγή μεγάλων λουλουδιών, αλλά προ παντός η καλλιέργεια.Πως θα έχουμε χρυσάνθεμα με μεγάλα λουλούδια1ον) θα χρησιμοποιήσουμε διπλή ποικιλία.
2ον) θα κόψουμε εύρωστα μοσχεύματα από το Δεκέμβρη και θα τα φυτεύσουμε σε κοπριές καλοχωνεμένες και σε ζεστό μέρος, χωρίς να έχουν μπουμπούκια, για να βγουν μονόκλωνα.
3ον) Μόλις γίνουν 10-20 πόντων τσιμπάμε την κορφή του του και σταματάμε την ανάπτυξή τους σε ύψος.
4ον Δεν θα πειράξουμε κανένα φύλλο,
5ον) Όταν κάτω από την κομμένη κορυφή πετάξουν βλαστάρια, διαλέγουμε τρία τα ζωηρότερα και τα υποστηρίζουμε ένα καλάμι ή με βέργα. 6ον) Στα τρία αυτά βλαστάρια δεν πρέπει να αφήσουμε να φυτρώσουν παρακλάδια ούτε άλλα πλάγια μπουμπούκια παρά μόνο το μπουμπούκι του πλαγινού βλασταριού, ώστε το κάθε φυτό να δώσει τρία λουλούδια. Τα μπουμπούκια του Αυγούστου θα δώσουν τα ωραιότερα λουλούδια.
7ον) Εάν τα πρώτα μπουμπούκια παρουσιασθούν γρήγορα πριν από τον Αύγουστο δεν δίδουν ωραία λουλούδια. Τότε τα κόβουμε και εξαναγκάζουμε το φυτό να δώσει νέα κλαδιά.
8ον) Βαστάμε πάλι τρία νέα βλαστάρια σα κάθε φυτό και αφήνουμε τα ακρινά μπουμπούκια, αφαιρώντας κάθε παρακλάδι.Πως θα έχουμε χρυσάνθεμο σαν δενδράκι1ον) θα κόψουμε και θα φυτέψουμε τα μοσχεύματα από το Δεκέμβρη.
2ον) τα αφήνουμε να αναπτυχθούν έως ένα μέτρο και τότε τα κορφολογούμε.
3ον) Από τα βλαστάρια που θα φυτρώσουν θα διατηρήσουμε μόνο 6, που όταν γίνουν 18-20 πόντων τα κορφολογούμε. Τότε θα ξεπεταχθούν άλλες διακλαδώσεις πάρα πολλές. Από αυτές αφαιρούμε τα πλαγινά μάτια και αφήνουμε μόνον τα ακραία. Με τον τρόπο αυτόν έχουμε σε κάθε δενδράκι 50-60 λουλουδιού.
4ον) Πρέπει να το στηρίξουμε όμως καλά.
5ον) Το τελευταίο κορφολόγημα δεν πρέπει να γίνει πέρα από τα μέσα του Ιουλίου.Πως θα έχουμε χρυσάνθεμο σαν θάμνος1ον) Χωρίζουμε τα μοσχεύματα από το Δεκέμβρη.
2ον) Τέλος του Γενάρη κορφολογούμε σε ύψος 10 πόντων και αναγκάζουμε τα φυτά να παρουσιάσουν 4-6 διακλαδώσεις.
3ον) Τις διακλαδώσεις αυτές κορφολογούμε και πάλι. Όσο βγαίνουν κλαδάκια τόσο και κορφολογούμε έως τα μέσα του Ιουλίου. Τέσσερα όμως κορφολογήματα αρκούν.
4ον) τα υποστηρίζουμε με βέργες να μη σπάζουν από τον αέρα.
Αυτή είναι η καλλιέργεια των ωραίων χρυσανθέμων ευκολότατη. Μάς δίδει ακόμη και την ευχαρίστηση να παρουσιάζουμε λουλούδια, όπως οι ανθοπώλες, και να μη παραξενευόμαστε πως κατορθώνουν να παρουσιάζουν τόσο μεγάλα και όμορφα χρυσάνθεμα.Κυριότερα ήδη και ποικιλίες χρυσάνθεμωνΚυριότερα είδη είναι, Χρ. το τρίχρουν (Ch.r, Tricolorum), Χρ. το τροπιόώδες (Οι, carinatum) ωραιότατη πόα ανθούσα τον Ιούλιο Αύγουστο
Χρυσάνθεμο το στεφανωματικό (Ch, coronarium) πόα Ιθαγενής xfjg μεσημβρ,. Ευρώπης.
Χρυσάνθεμο το θαμνώδες (Ch. Frutescens) δενδρύλλιο των Καναρίων
Χρυσάνθεμο το μεγανθές (Ch. grandiflorus)
Χρυσάνθεμο το σινικό (Ch. sinence) αξιολογότερο είδος καλλιεργούμενο παντού στην Ευρώπη.