Επίφυλλο ή φυτό υπομονή, ο κάκτος των Χριστουγέννων

Το επίφυλλο, γνωστό επίσης και ως φυτό «υπομονή», είναι από τα πιο δημοφιλή παχύφυτα που συναντάμε συχνά ως φυτό εσωτερικού χώρου, μπορεί ωστόσο να διατηρηθεί επίσης στον κήπο και σε γλάστρα στο μπαλκόνι. Εκτός από φυτό υπομονή, το επίφυλλο αναφέρεται επίσης ως «κάκτος των Χριστούγέννων», καθώς οι περισσότερες ποικιλίες του ανθίζουν λίγο πριν τα Χριστούγεννα κατά την περίοδο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου. Με καταγωγή από την κεντρική και νότια Αμερική, το επίφυλλο ξεχωρίζει για τους λείους, πεπλατυσμένους βλαστούς του καθώς για την πλούσια ανθοφορία του με εντυπωσιακά ροζ, κόκκινα, φούξια και λευκά λουλούδια. Αξίζει να σημειώσουμε οτι το επίφυλλο στο φυσικό του περιβάλλον είναι επίφυτο, δηλαδή αναπτύσσεται και στηρίζεται πάνω σε κορμούς δέντρων χωρίς όμως να παρασιτεί σε αυτά. Ας δούμε τις σημαντικότερες συμβουλές για τη φροντίδα του επίφυλλου για να το διατηρήσουμε υγιές και γεμάτο λουλούδια στο σπίτι μας. Σε τι συνθήκες αναπτύσσεται και ανθίζει το επίφυλλο; Για να φυτέψουμε το επίφυλλο στον κήπο, επιλέγουμε φωτεινή θέση και σημεία που δε χτυπούν απευθείας οι ακτίνες του ήλιου, ειδικά το μεσημέρι. Το επίφυλλο μπορεί να διατηρηθεί επίσης σε γλάστρα, σε μπαλκόνι με ανατολική ή δυτική έκθεση. Για να ανθίσει το επίφυλλο χρειάζεται σχετικά δροσερό περιβάλλον την περίοδο του φθινοπώρου και όχι υψηλές θερμοκρασίες. Το επίφυλλο μπορεί να παραμείνει και μέσα στο σπίτι και να μας χαρίσει την υπέροχη ανθοφορία του, αρκεί να μη βρίσκεται σε σκοτεινό σημείο ή κοντά σε θερμαντικό σώμα. Κατά τη μεταφύτευση του επίφυλλου, επιλέγουμε γλαστράκι ένα νουμερο μεγαλύτερο για να το μεταφυτεύσουμε, καθώς αν το βάλουμε σε αρκετά μεγαλύτερη γλάστρα και δεν στριμώχνονται κάπως οι ρίζες του, θα καθυστερήσει σημαντικά η ανθοφορία του. Κάθε πότε χρειάζεται πότισμα το επίφυλλο; Τo επίφυλλο θέλει πολύ προσεκτικό πότισμα, καθώς αφυδατώνεται και ξεραίνεται σε περίπτωση έλλειψης εδαφικής υγρασίας, ενώ σε συνθήκες υπερβολικής υγρασίας σαπίζει το ριζικό του σύστημα. Είναι σημαντικό το έδαφος που φυτεύουμε το επίφυλλο να παρουσιάζει καλή αποστράγγιση, ενώ για επίφυλλο που έχουμε σε γλάστρα φροντίζουμε να απομακρύνουμε το νερο που μαζεύεται στο πιατάκι μετά το πότισμα. Συνήθως ποτίζουμε κάθε 4-5 μέρες κατά την περίοδο του καλοκαιριού, μία φορά τη βδομάδα την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου, και αραιότερα την περίοδο του χειμώνα. Σε κάθε περίπτωση, περιμένουμε πρώτα να στεγνώσει το χώμα για να΄κάνουμε άμεσα νέο πότισμα. Κάθε πότε βάζουμε λίπασμα στο επίφυλλο; Το επίφυλλο δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις σε λίπασμα και θρεπτικά συστατικά, όπως άλλωστε οι περισσότεροι κάκτοι και παχύφυτα. Για επίφυλλο που έχουμε φυτέψει στο χώμα, χρησιμοποιούμε πλήρες κοκκώδες λίπασμα στις αρχές της άνοιξης και στις αρχές του φθινοπώρου. Αν έχουμε φυτέψει το επίφυτο σε γλάστρα προσθέτουμε λίπασμα ειδικό για παχύφυτα, με χαμηλή περιεκτικότητα σε άζωτο, μία φορά το μήνα από τις αρχές της άνοιξης μέχρι τις αρχές καλοκαιριού και επαναλαμβάνουμε ξανά στις αρχές και στα μέσα του φθινοπώρου. Η υπερβολική λίπανση θέλει προσοχή, καθώς μπορεί να δημιουργήσει μαυρίσματα στα φύλλα του επίφυλλου. 

Ποιες ασθένειες και ποια έντομα προσβάλλουν το επίφυλλο; To επίφυλλο είναι ανθεκτικό σε μυκητολογικές ασθένειες και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη προστασία. Προσέχουμε μόνο το υπερβολικό πότισμα για να μην εμφανιστούν σαπίσματα της ρίζας. Το επίφυλλο μπορεί να προσβληθεί από διάφορα έντομα όπως η μελίγκρα, τα κοκκοειδή, η βαμβακάδα, καθώς και ο τετράνυχος. Για την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων εντόμων, ψεκάζουμε προληπτικά με τριμμένο πράσινο σαπούνι, σάπωνες αλάτων καλίου ή φυσική πυρεθρίνη που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα. Αποφεύγουμε τη χρήση του θερινού πολτού για την προστασία από έντομα καθώς μπορεί να δημιουργήσει εγκαύματα στο φύλλωμα του επίφυτου. Ποια εποχή και με ποιο τρόπο κλαδεύουμε το επίφυλλο; Το κλάδεμα του επίφυλλου γίνεται κάθε χρόνο στις αρχές της άνοιξης, αφού περάσουν οι παγωνιές του χειμώνα. Κατά το κλάδεμα, απομακρύνουμε αρχικά όλους τους ξεραμένους, άρρωστους ή σπασμένους πλευρικούς βλαστούς από το σημείο που ενώνονται με τον κεντρικό βλαστό και απολυμαίνουμε την πληγή με πάστα εμβολιασμού. Επίσης, επιλέγουμε τυχόν μακρείς πλευρικούς βλαστούς που δημιουργούν πρόβλημα στην ισορροπία του επίφυλλου και τους αφαιρούμε από την βάση τους με τον κεντρικό βλαστό. Τέλος, αφαιρούμε όλα τα ξεραμένα λουλούδια από τους βλαστούς του επίφυλλου για να τονώσουμε την ανάπτυξη του την επερχόμενη άνοιξη. Πώς δημιουργούμε καινούρια φυτά επίφυλλου; Κατάλληλη εποχή πολλαπλασιασμού του επίφυλλου για να δημιουργήσουμε καινούργια φυτά, είναι η περίοδος της άνοιξης και του καλοκαιριού. Κόβουμε ένα μικρό τμήμα βλαστού μήκους 10-15 εκατοστών που περιέχει τουλάχιστον 2 διακλαδώσεις και αφού στεγνώσει η τομή το φυτεύουμε σε ένα γλαστράκι φυτωρίου χρησιμοποιώντας μίγμα φυτοχώματος και άμμου σε αναλογία 2:1. Διατηρούμε το γλαστράκι σε φωτεινο και δροσερό περιβάλλον, το ποτίζουμε τακτικά και μετά από περίπου ένα μήνα, το καινούριο φυτό επίφυλλου θα είναι έτοιμο για μεταφύτευση στην οριστική του θέση. Για τον πολλαπλασιασμό του επίφυλλου, δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε ορμόνη ριζοβολίας. 

 Κι ένα μυστικό για το επίφυλλο Το επίφυλλο μπορεί να φυτευτεί και σε κρεμαστή γλάστρα ή καλάθι στα μπαλκόνια μας ή στο εσωτερικό του σπιτιού μας. Είναι εντυπωσιακό να κρέμονται οι βλαστοί και τα λουλούδια του προς τα κάτω χαρίζοντας ένα ξεχωριστό αισθητικό αποτέλεσμα.