Τσουκνίδα…. Ένα Χρήσιμο Αγριόχορτο….

Η τσουκνίδα είναι ένα χρήσιμο αγριόχορτο αν και πολύ παρεξηγημένο. Ίσως επειδή είναι συνδυασμένο από τα παιδιά μας χρόνια με τον πόνο από την επαφή με τα φύλλα της.

Οι τσουκνίδες θεωρούνται αγριόχορτα, ζιζάνια. Τις συναντάμε στους αγρούς αλλά και στους κήπους μας. Λίγο πολύ όλοι μας έχουμε δεχθεί το τσίμπημα της τσουκνίδας, ειδικά όταν ήμασταν παιδιά, και θυμόμαστε τη φαγούρα που προκαλεί. Για αυτό και οι περισσότεροι από εμάς τις αποφεύγουμε και τις θεωρούμε επιζήμιες. Είναι όμως έτσι τα πράγματα;

Πρέπει να σας ομολογήσω ότι μέχρι πριν από λίγα χρόνια δεν έδειχνα κανένα σεβασμό στις τσουκνίδες. Οι τσουκνίδες ήταν ένα ακόμη ζιζάνιο που φύτρωνε εκεί που δεν ήθελα και μου δημιουργούσε προβλήματα. Τις έβγαζα από τον κήπο, τις ξερίζωνα, τις πολεμούσα.

Σήμερα όμως, η στάση μου απέναντι στη τσουκνίδα έχει αλλάξει εντελώς. Τις σέβομαι, δεν τις ξεριζώνω και προσπαθώ να έχω όσο το δυνατόν περισσότερες μέσα στο κτήμα μας. Διαβάστε τη συνέχεια για να μάθετε το γιατί.

Λίγες επιστημονικές πληροφορίες για τη τσουκνίδα

Η τσουκνίδα είναι ένα φυτό που ανήκει στην οικογένεια των Κνιδοειδών.

Πρόκειται για μονοετές ή πολυετές, ποώδες, αυτοφυές φυτό, με 40 περίπου είδη παγκοσμίως. Ο βλαστός της φτάνει σε ύψος το 1 μέτρο ενώ τα άνθη της είναι μικρά και άοσμα. Ολόκληρο το φυτό καλύπτεται από αδενόδεις τρίχες που κατά την επαφή τους με το δέρμα προκαλούν φαγούρα, πολλές φορές έντονη, τσούξιμο και κοκκινίλα σαν τσίμπημα κουνουπιού, ενώ σπανιότερα αλλεργικές διαταραχές. Αυτό οφείλεται σε ένα δηλητηριώδες υγρό, που περιέχουν οι λεπτές βελόνες του φυτού στη σύσταση του οποίου υπάρχει μυρμηκικό οξύ, ακετυλοχολίνες και ισταμίνες, οι οποίες όμως βελόνες καταστρέφονται με το βράσιμο ή το ψήσιμο.

Το αγγλικό όνομα του φυτού είναι nettle.

Το πιο δηλητηριώδες είδος τσουκνίδας είναι το γνωστό με την ονομασία τσουκνίδα του διαβόλου (Devil’s Nettle ή Achillea millefolium ή yarrow).

Τσουκνίδα του διαβόλου (Devil’s Nettle)

Είδη τσουκνίδας

Τα γνωστά είδη τσουκνίδας είναι τα ακόλουθα:

• Urtica angustifolia Fisch., Κίνα, Ιαπωνία, Κορέα
• Urtica ardens, Κίνα
• Urtica atrichocaulis Himalaya, Νοτιοδυτική Κίνα
• Urtica atrovirens, δυτική περιοχή της Μεσογείου
• Urtica cannabina L. 1753, δυτική Ασία, από τη Σιβηρία έως το Ιράν
• Urtica chamaedryoides (heartleaf nettle), νότιοανατολική βόρεια Αμερική
• Urtica dioica L. 1753 (stinging nettle or bull nettle), Ευρώπη, Ελλάδα, Ασία, βόρεια Αμερική
• Urtica dubia (large-leaved nettle), Καναδάς
• Urtica ferox (ongaonga or tree nettle), Νέα Ζηλανδία
• Urtica fissa, Κίνα
• Urtica galeopsifolia Wierzb. ex Opiz, 1825, (fen nettle ή stingless nettle), Ευρώπη (συχνά θεωρείτε ως υπο-είδος της Urtica dioica)
• Urtica gracilenta (mountain nettle), Αριζόνα, Νέο Μεξικό, δυτικό Τέχας, βόρειο Μεξικό
• Urtica hyperborea Himalaya, Πακιστάν έως Μπουτάν, Μογκολία και Θιβέτ σε υψηλό υψόμετρο
• Urtica incisa (scrub nettle), ΑυστραλίαUrtica kioviensis Rogow. 1843, ανατολική Αυρώπη
• Urtica laetivirens Maxim. 1877, Ιαπωνία, Ματζουρία
• Urtica linearifolia (creeping ή swamp nettle), Νέα Ζηλανδία
• Urtica mairei Himalaya, νοτιοδυτική Κίνα, βορειοανατολική Ινδία, Μιαμάρ
• Urtica membranacea, περιοχές της Μεσογείου, Αζόρες
• Urtica morifolia, Κανάρια Νησία (ενδειμική)
• Urtica parviflora, Ιμαλαΐα (χαμηλό υψόμετρο)
• Urtica pilulifera (Roman nettle), νότια Ευρώπη
• Urtica platyphylla Wedd. 1856-1857, Κίνα, Ιαπωνία
• Urtica procera Mühlenberg (tall nettle), βόρεια Αμερική
• Urtica pubescens Ledeb. 1833, νοτιοδυτική Ρωσία, από ανατολική έως κεντρική Ασία
• Urtica rupestris, Σικελία (ενδειμική)
• Urtica sondenii (Simmons) Avrorin ex Geltman, 1988, βορειοανατολική Ευρώπη, βόρεια Ασία
• Urtica taiwaniana, Ταϊβάν
• Urtica thunbergiana, Ιαπωνία, Ταϊβάν
• Urtica triangularisa
• Urtica urens L. 1753 (τσουκνίδα νάνος ή ετήσια τσουκνίδα), Ευρώπη, βόρεια Αμερική, Ελλάδα

Η τσουκνίδα ως μέσο οργανικής φυτοπροστασίας

Από τα φύλλα της τσουκνίδα μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα φυσικό και οργανικό μέσο προστασίας ενάντια στις αφίδες και το φυλλοκνίστη του σέλινου.

• Βάλτε σε ένα κουβά νερό 250 γραμμάρια φύλλα τσουκνίδας και αφήστε τα για μία εβδομάδα. (Για καλύτερα αποτελέσματα, χρησιμοποιείστε βρόχινο νερό που δεν περιέχει χλώριο).
• Στραγγίξτε το νερό.
• Χρησιμοποιήστε το υγρό διάλυμα για να ψεκάσετε τις τριανταφυλιές και τα σέλινα.
• Επαναλάβετε μετά από μία εβδομάδα.

Θα δείτε ότι οι αφίδες θα μειωθούν δραματικά ή θα εξαφανιστούν εντελώς.

Τα φύλλα της τσουκνίδας που δημιούργησαν το διάλυμα, μπορείτε να τα προσθέσετε στο κομπόστ σας. Τίποτα δεν πάει χαμένο.

Η τσουκνίδα ως ενεργοποιητής στο κομπόστ

• Βάλτε σε έναν κουβά που περιέχει βρόχινο νερό (ή νερό χωρίς χλώριο), τσουκνίδες.
• Αφήστε τις για μία εβδομάδα.
• Ρίξτε το νερό και τα φύλλα της τσουκνίδας μέσα στο κομπόστ και ανακατέψτε.

Θα λειτουργήσει ως ενεργοποιητής και θα επιταχύνει τη διαδικασία της κομποστοποίησης.

Η τσουκνίδα στην παραδοσιακή ιατρική

Πριν προχωρήσω, θα πρέπει να σας πω ότι η τσουκνίδα και τα διάφορα παράγωγά της δεν έχουν αξιολογηθεί από το FDA (Food & Drugs Administration), σχετικά με την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα. Επίσης θα πρέπει να γνωρίζετε ότι δεν έχουν τις ίδιες ιδιότητες και αποτελεσματικότητα όλα τα είδη τσουκνίδας. Οι πιο αποτελεσματικές τσουκνίδες είναι οι Urtica dioica, και Urtica urens, επειδή έχουν μεγάλο αριθμό από  αδενώδεις τρίχες στα φύλλα τους.

Η τσουκνίδα είναι πλούσια σε μεταλλικά άλατα: ασβέστιο, χαλκό, χλώριο, κάλιο, πυρίτιο, νάτριο, σίδερο. Το αφέψημα του είδους Urtica urens, που βρίσκεται και στην Ελλάδα είναι εξαιρετικό διουρητικό και κατά της πέτρας της χολής, ενώ ο χυμός των σπόρων του σταματά την αιμορραγία. Σύμφωνα με ορισμένους βοτανολόγους βοηθά στην αντιμετώπιση δερματικών εκζεμάτων, συμβάλλει στην μείωση του ουρικού οξέος και γενικώς συμβάλλει στην καλή κυκλοφορία του αίματος.

Δείτε πως να μαζεύετε και να τρώτε ωμές τσουκνίδες

Το δοκίμασα.

Κανένα κάψιμο στα χέρια ή στο στόμα.

Έφαγα το κομμάτι που έκοψα. Η γεύση της τσουκνίδας μοιάζει με βατόμουρο και είναι ευχάριστη.