Πώς φτιάχνουμε σπορείο για καλλιέργεια λαχανικών από σπόρο

Φυτεύουμε λαχανικά από σπόρο για να διατηρήσουμε αγαπημένες ντόπιες και παραδοσιακές ποικιλίες κηπευτικών ή να καλλιεργήσουμε ξεχωριστές νέες ποικιλίες και υβρίδια.

Τα περισσότερα λαχανικά αναπαράγονται με σπόρο που παίρνουμε από τα φυτά όταν ολοκληρώσουν τον βιολογικό τους κύκλο.

Ανάλογα το είδος της καλλιέργειας και την εποχή, μπορούμε να δημιουργήσουμε νέα φυτά από σπόρο στο προστατευμένο περιβάλλον ενός σπορείου και να τα μεταφυτεύσουμε στον κήπο μας όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για την ανάπτυξή τους.

Η δημιουργία σπορείου προσφέρει μοναδικές δυνατότητες στην επιλογή σπόρων και παράλληλα μειώνει σημαντικά το κόστος καλλιέργειας ενός λαχανόκηπου.

Επιπλέον, μας δίνει τη χαρά να παρακολουθήσουμε όλα τα στάδια της ζωής ενός φυτού από τον σπόρο μέχρι την συγκομιδή.

Ας δούμε αναλυτικά, πώς φτιάχνουμε ένα σπορείο, τι υλικά χρειαζόμαστε και ποια βήματα ακολουθούμε από τη σπορά και το φύτρωμα των σπόρων μέχρι τη μεταφύτευση των φυτών στον κήπο.

Αρκετοί σπόροι χρειάζονται ειδική μεταχείριση για να βλαστήσουν και δε φυτρώνουν εύκολα όταν σπέρνονται απευθείας στον κήπο. Γι’ αυτό τους φυτεύουμε σε σπορείο, όπου μπορούμε να ελέγξουμε τις συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας που επικρατούν.

Η δημιουργία νέων φυτών σε σπορείο βοηθά, επίσης, να κρατάμε τις κατάλληλες αποστάσεις μεταξύ των φυτών όταν τα φυτεύουμε στο έδαφος, κάτι που δε μπορούμε να ελέγξουμε όταν σπέρνουμε απευθείας στο έδαφος.

– Σπόροι λαχανικών που φυτεύονται συνήθως σε σπορείο:

Σε ορισμένες καλλιέργειες μπορεί να γίνει απευθείας σπορά στο χώμα του κήπου μας επειδή έχουν εύκολη φυτρωτικότητα ή επειδή αναπτύσσουν γρήγορα ριζικό σύστημα και δημιουργούνται προβλήματα κατά τη μεταφύτευση από το σπορείο.

– Σπόροι λαχανικών που φυτεύονται συνήθως απευθείας στον κήπο:

Για να φτιάξουμε το σπορείο μας την σωστή χρονική στιγμή, θα πρέπει πρώτα να γνωρίζουμε την .

Ανάλογα με το είδος των φυτών που επιλέγουμε για να φυτέψουμε, ξεκινάμε έγκαιρα τη δημιουργία του σπορείου 1-2 μήνες νωρίτερα για να είναι έτοιμα τα νεαρά φυτά και να τα μεταφυτεύσουμε στον κήπο μας την κατάλληλη στιγμή.

Οι καλλιέργειες των λαχανικών χωρίζονται σε λαχανικά που φυτεύουμε την εποχή της άνοιξης (καλοκαιρινά λαχανικά) και λαχανικά που φυτεύουμε την εποχή του φθινοπώρου (χειμερινά λαχανικά).

Για τη φύτευση των σπόρων, χρησιμοποιούμε ειδικούς δίσκους σποράς, κυπελάκια σπορείου και γλαστράκια που μπορούμε να προμηθευτούμε από γεωπονικά καταστήματα. Εναλλακτικά, μπορούμε να δώσουμε νέα πνοή σε ανακυκλωσιμα υλικά που έχουμε διαθέσιμα στο σπίτι και να σπείρουμε σε αυτά.

Για να βλαστήσουν οι σπόροι και να μεγαλώσουν, χρειαζόμαστε το κατάλληλο υπόστρωμα φύτευσης που να εξασφαλίζει γρήγορο φύτρωμα του σπόρου και ζωηρή ανάπτυξη υγιών φυτών.

Επιλέγουμε ειδικό φυτόχωμα για σπορείο που να διαθέτει επιθυμητά χαρακτηριστικά, όπως καλό αερισμό, συγκράτηση υγρασίας και υψηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά για ριζοβολίας και ανάπτυξη.

Αν θέλουμε να σπείρουμε μεγάλο αριθμό φυτών και να μειώσουμε το κόστος της δημιουργίας σπορείου, μπορούμε να φτιάξουμε το δικό μας υπόστρωμα φύτευσης ανακατεύοντας , και σε αναλογία 3:1:1.

Η δημιουργία σπορείου μας επιτρέπει να χρησιμοποιήσουμε σπόρους της αρεσκείας μας.

Επιλέγουμε ποικιλίες που διαθέτουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που θέλουμε, ώστε στη συνέχεια να τους διατηρούμε κάθε χρονιά. Προτιμούμε σπόρους από καλές και αποδοτικές ποικιλίες που να έχουν καλή προσαρμογή στις εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής μας.

Μπορούμε να κρατήσουμε σπόρο από ντόπιες και παραδοσιακές ποικιλίες λαχανικών που παράγουν νόστιμους καρπούς ή νέες ποικιλίες που διαθέτουν επιθυμητά χαρακτηριστικά και τις οποίες προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα.

Το σπορείο χρειάζεται σταθερή θερμοκρασία γύρω στους 20-25°C και υψηλή σχετική υγρασία για να φυτρώσουν πιο γρήγορα οι σπόροι.

Αφού φυτρώσουν οι σπόροι, φροντίζουμε τα νεαρά σπορόφυτα να έχουν έκθεση στον ήλιο, αποφεύγοντας όμως την έντονη ηλιοφάνεια του μεσημεριού.

Κατά το στάδιο της βλάστησης, το σπορείο θα πρέπει να εξασφαλίζει και καλό αερισμό των φυτών για να μην αναπτυχθούν ασθένειες που προσβάλλουν τα νεαρά φυτά. Είτε έχουμε ένα μικρό σπορείο που χωράει λίγα νεαρά φυτά, είτε ένα μικρό θερμοκήπιο, είναι απαραίτητο να υπάρχουν έστω μικρά ανοιχτά μέρη για να επιτυγχάνεται ο απαραίτητος αερισμός.

Τέλος, είναι σημαντικό να εξασφαλίσουμε την του σπορείου για τις κρύες νύχτες καθώς και την ηλιοπροστασία του τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού όταν ετοιμάζουμε τα φυτά φθινοπωρινής φύτευσης.

Για να φυτέψουμε τους σπόρους των λαχανικών και να φτιάξουμε το δικό μας σπορείο ακολουθούμε τα παρακάτω βασικά βήματα:

Κατά τη φύτευση του σπορείου, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη ότι ορισμένοι σπόροι κηπευτικών φυτρώνουν πιο γρήγορα από κάποιους άλλους.

Για παράδειγμα, στις ανοιξιάτικες καλλιέργειες κηπευτικών, ο σπόρος της ντομάτας ή της πιπεριάς φυτρώνει αργότερα από τον σπόρο του κολοκυθιού και του αγγουριού.

Αντίστοιχα, στα λαχανικά φθινοπωρινής φύτευσης, ο σπόρος του μαρουλιού φυτρώνει πολύ πιο γρήγορα από το σπόρο του λάχανου και του κουνουπιδιού.

Η βλάστηση και το “ξύπνημα” των σπόρων από τον λήθαργο είναι μία πολύπλοκη φυσική διεργασία που απαιτεί συγκεκριμένες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας για κάθε σπόρο.

Οι πιο συνηθισμένες αιτίες που δημιουργούν προβλήματα στο φύτρωμα των σπόρων σχετίζονται με το πότισμα του σπορείου, τη θερμοκρασία που επικρατεί κατά την σπορά, την ικανότητα απορρόφησης οξυγόνου, καθώς επίσης την αποθήκευση και την ηλικία του σπόρου.

Τα νεαρά φυτά λαχανικών του σπορείου μας είναι έτοιμα για μεταφύτευση στον κήπο ή σε γλάστρες στο μπαλκόνι μας όταν έχουν σχηματίσει 3-4 φύλλα και ικανοποιητικό ριζικό σύστημα.

Ανάλογα τις συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας και φωτισμού που επικρατούν στο σπορείο μας που καθορίζουν το ρυθμό ανάπτυξης των νεαρών κηπευτικών, συνήθως μεταφυτεύουμε 6-10 εβδομάδες μετά την φύτευση των σπόρων.

Αν τα νεαρά φυτά του σπορείου έχουν λεπτό βλαστό και κίτρινα φύλλα, αυτό σημαίνει έχουν ανάγκη από περισσότερο φως για να δυναμώσουν. Aν διατηρούμε τα φυτά μέσα σε σκοτεινό χώρο ενός δωματίου ή μιας αποθήκης, πρέπει άμεσα να τα βγάλουμε σε πιο ηλιόλουστη θέση.