Πώς αντιμετωπίζουμε την καρκίνωση της ελιάς

Αν έχουμε παρατηρήσει κάποια χαρακτηριστικά εξογκώματα στον κορμό και στα κλαδιά της ελιάς, τότε πρόκειται για την καρκίνωση, γνωστή και ως φυματίωση ή καρκίνος της ελιάς, μια πολύ συχνή και σοβαρή ασθένεια που προσβάλλει τα ελαιόδεντρα. Η καρκίνωση οφείλεται σε ένα βακτήριο και είναι εξαιρετικά διαδεδομένη σε όλες τις ελαιοκομικές περιοχές της χώρας, είτε πρόκειται για ελαιοποιήσιμες ελιές είτε για ποικιλίες βρώσιμης ελιάς. Η καρκίνωση προκαλεί μειωμένη ζωτικότητα και παραγωγή στις ελιές και πρέπει να αντιμετωπίζεται συστηματικά στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας με οικολογικά μέσα. Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα της καρκίνωσης της ελιάς; Το κύριο σύμπτωμα της ασθένειας της καρκίνωσης είναι η εμφάνιση μικρών σφαιρικών όγκων, των φυμάτιων (ή καρκινωμάτων) που αναπτύσσονται κυρίως κατά μήκος τόσο των πιο νεαρών βλαστών όσο και των πιο ηλικιωμένων κλαδιών. Σε αρκετές περιπτώσεις θα συναντήσουμε τα καρκινώματα ακόμη και στον κορμό των ελαιόδεντρων. Η εκτεταμένη προσβολή των ελαιόδεντρων από την καρκίνωση της ελιάς μπορεί να προκαλέσει την ξήρανση μικρών και μεγάλων κλαδιών, ευτυχώς όμως οι πιθανότητες ξήρανσης ολόκληρου του ελαιόδένδρου είναι αρκετα περιορισμένες. Πρέπει να σημειώσουμε ότι σε μεγαλόκαρπες βρώσιμες ποικιλίες ελιάς μπορεί να προκληθούν χαρακτηριστικές κηλίδες πάνω στους πράσινους καρπούς. 

Ποιες συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη της καρκίνωσης της ελιάς; Η μόλυνση με το παθογόνο της καρκίνωσης της ελιάς γίνεται από πρόσφατες πληγές του ελαιόδεντρου μετά από χαλάζι και παγετό, καθώς και μετά το ράβδισμα κατά το μάζεμα της ελιάς. Η εξάπλωση της ασθένειας γίνεται σε μικρές αποστάσεις με τη βροχή και τον άνεμο, ενώ σε μακριές περιοχές που δεν έχουν μολυνθεί γίνεται με το πολλαπλασιαστικό υλικό. Οι μολύνσεις συμπίπτουν με τη βροχερή περίοδο κάθε περιοχής που είναι συνήθως από το φθινόπωρο μέχρι και την άνοιξη. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η ασθένεια μπορεί να μεταδοθεί και με το κλάδεμα της ελιάς από το ένα δέντρο στο άλλο. Πώς αντιμετωπίζουμε οικολογικά της καρκίνωση της ελιάς; Για την προληπτική αντιμετώπιση της ασθένειας της καρκίνωσης της ελιάς, επιλέγουμε καταρχήν υγιή δενδρύλλια ελιάς κατά τη φύτευση ενός νέου ελαιώνα. Σε ήδη εγκαταστημένους ελαιώνες, αποφεύγουμε να κλαδεύουμε και να συλλέγουμε ελιές με ράβδισμα με βροχερό καιρό. Σε κάθε περίπτωση, κατά το κλάδεμα της ελιάς, όταν κλαδεύουμε από το ένα δέντρο στο άλλο φροντίζουμε να απολυμαίνουμε τα εργαλεία κλαδέματος με διάλυμα χλωρίνης 2%. Επίσης, ψεκάζουμε προληπτικά αλλά και θεραπευτικά με σκευάσματα βρέξιμου χαλκού για απολύμανση από την ασθένεια μετά από παγετό και χαλάζι, μετά το ράβδισμα καθώς και μετά το κλάδεμα της ελιάς. Τέλος, σε περιπτώσεις προσβολής από την καρκίνωση της ελιάς, κατά το κλάδεμα, αφαιρούμε και καίμε τα άρρωστα κλαδιά ενώ απομακρύνουμε με κοφτερό μαχαίρι τα καρκινώματα πάνω στον κορμό και στους κεντρικούς βλαστούς της ελιάς. 

 Και ένα μυστικό για την καρκίνωση της ελιάς Ορισμένες ποικιλίες ελιάς όπως η Κορωνέικη και η Αμφίσσης είναι πολύ πιο ευαίσθητες στην καρκίνωση της ελιάς από κάποιες άλλες, όπως η Καλαμών και η Θάσου και απαιτούν επιμελή εφαρμογή των μέτρων αντιμετώπισης. Περισσότερα άρθρα για την ελιά