Λουίζα: καλλιέργεια και χρήσεις

Η λουίζα είναι θάμνος σαν δενδράκι πολύ όμορφο και με κανονικό σχήμα και ύψος 1-2 μέτρων. Άρχισε να καλλιεργείται ως ανθοκομικό από διετίας. Τα φύλλα του είναι μικρόσχημα, μυτερά με πλάγιες νευρώσεις, αλλά πολύ μυρωδάτα. Τα λουλούδια της είναι μικρά, σχεδόν άσπρα, αλλά και αυτά αρωματικά. Η άνθηση της αρχίζει από τον Ιούλιο μήνα. Είναι επίσης φαρμακευτικό φυτό. Το επιστημονικό του όνομα είναι Λιππία η Κίτροσμος διότι λουλούδια και φύλλα, όταν τριφτούν με το χέρι αναδίδουν ευχάριστη δυνατή και διαπεραστική μυρωδιά που μοιάζει σαν του λεμονιού και του κίτρου.Πολλαπλασιασμός Λουίζας
Δεν υπάρχει πιο εύκολος πολλαπλασιασμός από της Λουΐζας.
Όταν πάρουμε μερικά κλαδιά μοσχεύματα κατά προτίμηση από την βάση του κορμού και τα φυτεύσουμε αμέσως πιάνουν. 2-3 νερά κάθε μήνα αρκούν για να φουντώσουν και να αποτελέσουν ιδιαίτερα φυτά. Μόνον τα μοσχεύματα πρέπει νάνε κάπως τραχιά, ξυλώδη. Η δουλειά αυτή γίνεται από τον Μάρτιο, οπότε το φθινόπωρο θα χουμε έριζα μοσχεύματα, τα όποια θα φυτεύσουμε στο μέρος του κήπου μας που θέλουμε.Στον τόπο μας η λουίζα καλλιεργείται μόνο ως ανθοκομικό φυτό. Στην Αμερική, Τύνιδα, Αλγερία, Γαλλία καλλιεργείται αποκλειστικώς για το αιθέριο έλαιο των λουλουδιών και των φύλλων του. Στα βόρεια μέρη, την Γερμανία και Νορβηγία, καλλιεργείται μέσα σε θερμοκήπια για τον ίδιο σκοπό.Προτού φυτευτεί το ριζωμένο μόσχευμα, είναι απαραίτητο το χώμα να σκαφτεί βαθιά δυο και τρεις φορές. Η καλύτερη δε διάταξη είναι σε γραμμές με αποστάσεις αναμεταξύ των κατά πλάτος ένα μέτρο. Φυτό από φυτό θα πρέπει να απέχει 60 πόντους.
Κατά το φύτεμα κόβουμε το πάνω μέρος του μοσχεύματος και κονταίνουμε τις ρίζες. Το φύτεμα γίνεται με φυτευτήρι και κατόπιν πιέζουμε το χώμα ώστε να έρθει σε επαφή με τις ρίζες καλά και κατόπιν ποτίζουμε.Η παραπέρα καλλιέργεια της λουίζας δεν είναι δύσκολη. Σκαλίζουμε τακτικά για να αφαιρούμε τα αγριόχορτα και λιπαίνουμε με κοπριά ή με λίπασμα 6-8-8 την φυτεία μας με 20-80 οκάδες στο στρέμμα σκορπιστό και πριν το πότισμα, ή το σκάλίσμα, όταν πάρουμε τα άνθη και τα φύλλα. Τα τελευταία, κόβονται τέλος Αυγούστου ή και τον Ιούλιο, όταν πάντως είναι ανθισμένα και εάν δεν δοθούν, όπως είναι χλωρά, είναι δυνατόν να αποξηρανθούν, διότι δεν χάνουν το άρωμά τους.Χρήσειςτης λουίζαςΗ Λουΐζα είναι χρήσιμο φυτό στην βιομηχανία και εδικός στην αρωματοποιία, την ποτοποιία, την ζαχαροπλαστική και φαρμακευτική. Με απόσταξη των φύλλων και ανθέων παράγεται αιθέριο έλαιο, το οποίο ανακατεύεται με διάφορα άλλα αρώματα. Με τις κορυφές των βλαστών παρασκευάζονται ποτά. Με τα φύλλα αρωματίζονται μερικά γλυκίσματα.
Έκτος δε όλων αυτών των χρήσεων τα φύλλα είναι εφιδρωτικά, τονωτικά, αντιπυρετικά, αντισπασμωδικά, στομαχικά και χωνευτικά.