Αμειψισπορά για αύξηση της απόδοσης των καλλιεργειών
Αμειψισπορά είναι η διαδικασία κατά την οποία σε ένα χωράφι γίνεται εναλλαγή καλλιέργειας και δεν καλλιεργούμε τo ίδιο είδος φυτού κάθε χρόνο.
Οι περισσότεροι καλλιεργητές γνωρίζουν ότι όταν καλλιεργούμε συνεχώς το ίδιο είδος, σταδιακά το έδαφος εξαντλείται και μειώνεται η απόδοση της καλλιέργειας.
Για να δώσουμε λύση σε αυτό το πρόβλημα της μονοκαλλιέργειας, επιλέγουμε την αμειψισπορά, ένα διαφορετικό τρόπο καλλιέργειας που βελτιώνει τη γονιμότητα των εδαφών και ενισχύει την παραγωγικότητά τους.
Ένα πρόγραμμα αμειψισποράς διαρκεί από δύο εως πέντε χρόνια, κατά τα οποία καλλιεργούνται διαφορετικά είδη φυτών σε συνδυασμούς που προσφέρουν σημαντικά οφέλη.
Ας δούμε αναλυτικά τι είναι η αμειψισπορά, ποια πλεονεκτήματα προσφέρει και ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά ενός προγράμματος αμειψισποράς, ώστε να αυξήσουμε την παραγωγικότητα στις καλλιέργειες μας και να διατηρήσουμε γόνιμα και αποδοτικά τα χωράφια μας.
Αμειψισπορά είναι η συστηματική εναλλαγή των καλλιεργειών σε ένα χωράφι. Ανάλογα με τον χρόνο που απαιτείται για τη συμπλήρωση ενός κύκλου αμειψισποράς διακρίνεται σε διετή, τριετή, τετραετή ή πενταετή.
Βασικός σκοπός της αμειψισποράς είναι η βελτίωση της γονιμότητας του εδάφους με φυσικό τρόπο.
Για να εμπλουτίσουμε το χώμα με θρεπτικά στοιχεία και , σημαντικό κομμάτι της διαδικασίας αποτελεί η με την καλλιέργεια συγκεκριμένων φυτών που στη συνέχεια ενσωματώνουμε ως φυτική ύλη στο χώμα.
H αμειψισπορά βελτιώνει την απόδοση των καλλιεργειών, εξασφαλίζει αύξηση των θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος και μειώνει τις ανάγκες για προσθήκη λιπάσματος στις καλλιέργειες.
Επιπλέον, με τη διαδικασία της αμειψισποράς βελτιώνεται σημαντικά η δομή και οι ιδιότητες του εδάφους, όπως ο καλός αερισμός και η αποστράγγιση, καθώς αυξάνεται σημαντικά η περιεκτικότητα σε οργανική ουσία.
Πιο συγκεκριμένα, η αμειψισπορά συμβάλλει στην:
Για να διαμορφώσουμε ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα αμειψισποράς, θα πρέπει να επιλέξουμε τα κατάλληλα καλλιεργούμενα είδη, τη σειρά και τη διάρκεια της αμειψισποράς.
Παράλληλα, στον σχεδιασμό της αμειψισποράς είναι σημαντικό να συμπεριλάβουμε τόσο τη χλωρή λίπανση, όσο και την αγρανάπαυση.
Κάθε σχέδιο αμειψισποράς αποτελείται από καλλιεργούμενα είδη που εναλλάσσονται όπως , ψυχανθή, σιτηρά και άλλα φυτά τα οποία ανήκουν σε διαφορετικές οικογένειες.
Τα συγγενικά είδη φυτών έχουν τις ίδιες απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία και εκμεταλλεύονται το ίδιο βάθος χώματος, με αποτέλεσμα την εξάντληση του εδάφους και την υποβάθμιση της παραγωγικότητας.
Επιπλέον, η επιλογή φυτών από διαφορετική οικογένεια περιορίζει προσβολές ασθενειών και εντόμων που μεταφέρονται από την μία καλλιέργεια στην άλλη.
Ανάλογα την περιοχή, στον σχεδιασμό της αμειψισποράς συχνά υπάρχει μία βασική καλλιέργεια που δίνει τη μεγαλύτερη οικονομική απόδοση και τα υπόλοιπα καλλιεργούμενα είδη που λειτουργούν συμπληρωματικά.
H σειρά των καλλιεργούμενων ειδών είναι πολύ σημαντική για την επιτυχία ενός προγράμματος αμειψισποράς, ώστε ο παραγωγός να απολαμβάνει σημαντικό οικονομικό αποτέλεσμα.
Βασική στόχευση κατά τη διαμόρφωση της σειράς των καλλιεργούμενων ειδών είναι κάθε καλλιέργεια του προγράμματος αμειψισποράς να προσφέρει σημαντικά οφέλη στη και στην ανάπτυξη της επόμενης καλλιέργειας.
Ανάλογα τη διάρκεια του προγράμματος αμειψισποράς, αυτό μπορεί να χαρακτηριστεί ως διετές, τριετές, τετραετές, ακόμα και πενταετές.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σε ένα διετές πρόγραμμα αμειψισποράς, συνήθως γίνεται εναλλαγή ενός πλατύφυλλου καλλιεργούμενου είδους με ένα στενόφυλλο είδος.
Για παράδειγμα, μετά την μπορεί να ακολουθήσει καλλιέργεια σιταριού ή μετά την μπορεί να ακολουθήσει καλλιέργεια κριθαριού.
Στο σχεδιασμό της αμειψισποράς συχνά περιέχεται η καλλιέργεια ενός ψυχανθούς για χλωρή λίπανση, όπως η και η .
Η καλλιέργεια ψυχανθών και η ενσωμάτωση τους στο έδαφος προσφέρει σημαντικές ποσότητες αζώτου που δεσμεύουν από την ατμόσφαιρα και το παρέχουν ως λίπασμα στην επόμενη καλλιέργεια.
Για παράδειγμα, πριν την καλλιέργεια σιταριού ή κριθαριού που έχουν μεγάλες ανάγκες σε , είναι πολύ ωφέλιμο να προηγείται η καλλιέργεια αρακά ή κουκιών.
Τα πολυετή σχέδια αμειψισποράς μπορεί να περιλαμβάνουν και αγρανάπαυση των χωραφιών.
Αγρανάπαυση ονομάζεται το σύστημα κατά το οποίο ένα χωράφι παραμένει χωρίς καλλιέργεια.
Η συγκεκριμένη πρακτική επιτρέπει στο έδαφος να “ξεκουραστεί” και με φυσικό τρόπο να επανέλθει σταδιακά σε ικανοποιητική κατάσταση γονιμότητας.
Κατά την αγρανάπαυση υγρές περιοχές, επιβάλλεται να αφήνεται η αυτοφυής βλάστηση στο χωράφι για να προστατεύεται το έδαφος από τη διάβρωση.
Σε ξηρές περιοχές, καταστρέφεται με ελαφρά κατεργασία του εδάφους η αυτοφυής βλάστηση, ώστε να μη χάνεται η εδαφική υγρασία.
Η αμειψισπορά προσφέρει πρόσθετο οικονομικό όφελος στον καλλιεργητή, καθώς αξιοποιεί για όλη την περίοδο του χρόνου τα χωράφια και τα καλλιεργητικά μηχανήματα.