6 μυστικά για την καλλιέργεια του βατόμουρου

Τι θα λέγατε να καλλιεργήσουμε άγρια φρούτα στον κήπο ή σε γλάστρα στο μπαλκόνι μας; Η βατομουριά, γνωστή και ως βάτος ή βατσινιά, είναι ένας πολυετής καρποφόρος θάμνος που παράγει τα διάσημα βατόμουρα ή βάτσινα, τους νόστιμους καρπούς με την εξαιρετική διατροφική αξία. Το βατόμουρο ανήκει στα superfood, όπως αποκαλούνται τα τελευταία χρόνια, καθώς περιέχει πολλές βιταμίνες και θρεπτικά στοιχεία με πλούσια αντιοξιδωτική δράση. Πέρα από φρέσκο, μπορούμε να απολαύσουμε το βατόμουρο σε χυμό μαζί με άλλα φρούτα, να το κάνουμε μαρμελάδα ή ακόμα και να παρασκευάσουμε μοναδικά λικέρ. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες βατόμουρου, άλλες που έχουν ορθόκλαδη ανάπτυξη και κάποιες που έχουν περισσότερο έρπουσα ανάπτυξη. Τι συνθήκες επιλέγουμε για την καλλιέργεια του βατόμουρου; Η καλλιέργεια του βατόμουρου ευδοκιμεί καλύτερα σε δροσερά κλίματα και είναι ιδιαίτερα ανθεκτική σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, γι’ αυτό άλλωστε μπορεί να φυτευτεί ακόμα και σε ορεινές περιοχές. Το βατόμουρο αν και προσαρμόζεται σε όλους τους τύπους εδαφών με καλή αποστράγγιση χωρίς να έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις, ευδοκιμεί καλύτερα σε βαθιά γόνιμα εδάφη. Επιλέγουμε ηλιοφανή, αλλά και ημισκιερά σημεία για την φύτευση του βατόμουρου, αν και σε νότιες περιοχές φυτεύεται ακόμη και σε σκιερές θέσεις για να μην δυσκολευτεί από τον έντονο καλοκαιρινό ήλιο. Για να φυτέψουμε βατομουριά στον κήπο, προτιμούμε απόστάσεις 2-2,5 μέτρων μεταξύ των θέσεων φύτευσης και 3-3,5 μέτρων μεταξύ των γραμμών φύτευσης. Όταν καλλιεργούμε βατόμουρα σε γλάστρα, χρησιμοποιούμε σχετικά μεγάλη γλάστρα με διάμετρο και ύψoς τουλάχιστον 30 εκατοστα που γεμίζουμε με φυτόχωμα γενικής χρήσης εμπολουτισμένο σε θρεπτικά συστατικά. Φροντίζουμε η γλάστρα να διαθέτει τρύπες στη βάση για να απομακρύνεται το περιττό νερό. 

Τι ανάγκες σε πότισμα και λίπανση έχει η καλλιέργεια του βατόμουρου; Το βατόμουρο έχει σημαντικές απαιτήσεις σε εδαφική υγρασία και θα χρειαστεί τακτικά ποτίσματα, ειδικά στα πρώτα στάδια ανάπτυξης του φυτού μετά την φύτευση. Η καλλιέργεια του βατόμουρου απαιτεί τακτικό πόστισμα, ειδικά κατά τη ζεστή καλοκαιρνή περίοδο που χρειάζεται νερό τουλάχιστον 2 φορές τη βδομάδα σε νότιες περιοχές. Αν η βατομουριά μας δεν ποτίζεται αρκετά, θα μας δώσει μικρότερη παραγωγή και μικρότερους καρπούς, τόσο για τη φετινή χρονιά καθώς πιθανότατα και για την επόμενη. Σχετικά με τη λίπανση, το βατόμουρο έχει αυξημένες ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά και οργανική ουσία, γι’ αυτό καλό είναι πριν τη φύτευση να ενσωματώνουμε κοπριά, κομπόστ και βιολογικό λίπασμα. Η καλλιέργεια του βατόμουρου κάθε χρόνο χρειάζεται προσθήκη πλήρους βιολογικού λιπάσματος στα τέλη του χειμώνα και τουλάχιστον μια συμπληρωματική στα τέλη της άνοιξης, για να εξασφαλίσουμε ικανοποιητική βλάστηση και πλούσια παραγωγή. Προσέχουμε πάντως να μην κάνουμε υπερβολική λίπανση σε θρεπτικά στοιχεία αζώτου, γιατί με αυτό τον τρόπο το φυτό θα εμφανίσει βλαστομανία και μικρότερη παραγωγή. Πώς κλαδεύεται και πώς πολλαπλασιάζεται η βατομουριά; Τα βατόμουρα παράγουν φρούτα σε βλαστούς της προηγούμενης χρονιάς και γι’ αυτό κατά το κλάδεμα αφαιρούμε τους διετείς βλαστούς που έχουν δώσει την παραγωγή τους. Κατάλληλη εποχή για το κλάδεμα της βατομουριάς είναι μέσα στο χειμώνα, την περίοδο του ληθάργου του φυτού. Αφαιρούμε αδύναμους και προσβεβλημένους βλαστούς, αφήνοντας περίπου δέκα νέους βλαστούς σε κάθε φυτό οι οποίοι θα δώσουν καρποφορία την επόμενη χρονιά. Αυτούς τους βλαστούς τους κλαδεύουμε ελαφρά ή περισσότερο έντονα στην άκρη ανάλογα σε ποιο σημείο του βλαστού καρποφορεί η κάθε ποικιλία βατόμουρου. Για τις ορθόκλαδες ποικιλίες βατόμουρου μπορεί να γίνει κορφολόγημα των βλαστών την περίοδο του καλοκαιριού που θα ενισχύσει την καρποφορία και την ωρίμανση των καρπών. Ο πολλαπλασιασμός της βατομουριάς γίνεται με φυλλώδη μοσχεύματα που λαμβάνονται μέσα στην άνοιξη από την κορυφή των βλαστών. Το βατόμουρο μπορεί επίσης να πολλαπλασιαστεί με παραφυάδες και με καταβολάδες. Με τη μέθοδο των καταβολάδων, βαζουμε μέσα στο έδαφος, την κορυφή του βλαστού και αφού ριζώσει, την άνοιξη της επόμενης χρονιάς, αποκόπτουμε το νεό φυτό από το μητρικό φυτό βατόμουρου. Πoιες ασθένειες και έντομα προσβάλλουν τα βατόμουρα και πώς τα αντιμετωπίζουμε; Η βατομουριά όταν βρίσκεται σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας και υγρασίας προσβάλλεται από μυκητολογικές ασθένειες όπως η ανθράκωση, η σκωρίαση, ο βοτρύτης και το ωίδιο, καθώς και από βακτηριακές ασθένειες όπως βερτισιλλίωση. Για την αντιμετώπιση των μυκητολογικών και βακτηριακών ασθενειών που προσβάλλουν τα βατόμουρα ψεκάζουμε με διαλύματα χαλκού και θειαφιού. Επιπλέον, καλό είναι να ψεκάζουμε και με διάλυμα θερινού πολτού ή σαπώνων αλάτων καλίου για να αντιμετωπίσουμε προληπτικά την μελίγκρα (αφίδες) που προσβάλλει την τρυφερή βλάστηση καθώς και τον τετράνυχο. Τέλος, σημαντικό πρόβλημα μπορούν να προκαλέσουν στον κήπο μας τα πουλιά που τρώνε τους καρπούς του βατόμουρου, όταν αυτοί ωριμάσουν την περίοδο του καλοκαιριού. Σε αυτή την περίπτωση χρησιμοποιούμε ειδικό δίχτυ με το οποίο καλύπτουμε το φυτό μας για προστασία από τα πουλιά.  

 Κι ένα μυστικό για την καλλιέργεια του βατόμουρου Το βατόμουρο μπαίνει σε καρποφορία από τον δεύτερο χρόνο του και η παραγωγική του ζωή διαρκεί τουλάχιστον 10 χρόνια. Οι καρποί του βατόμουρου ωριμάζουν σταδιακά μέσα στο καλοκαίρι συνήθως από τις αρχές Ιουλίου ως στα τέλη Σεπτέμβη μέχρι να αρχίσουν τα πρώτα κρύα, ενώ όταν συγκομίζονται διατηρούνται για 1-2 μέρες εκτός ψυγείου. Αν τοποθετηθούν άμεσα σε ψυγείο, θα μπορέσουν να συντηρηθούν τουλάχιστον 5-6 μέρες. Περισσότερα χρήσιμα άρθρα