Βότανα που φτιάχνονται καλύτερα σαν αφεψήματα

Αν και νομίζω οτι θα έπρεπε να το παρουσιάσω πρώτο οπως του αξίζει πραγματικά, βάσει του πίνακα έρχεται αρκετά μετά το δίκταμο και μετά το φασκόμηλο και τη μέντα σε οτι αφορά ως αντιοξειδωτικό.

Βέβαια οπως σας έχω πεί το βότανο απο οργανισμό σε οργανισμό δρά διαφορετικά. Το τσάι του βουνού εχει κάτι διαφορετικό. Εχει γεύση. Πίνεται πολύ πιο ευχάριστα και αυτό έχει πολύ σημασία.

Το γνωστό τσάι του βουνού, με το λατινικό όνομα Sideritis, η πρώτη σιδηρίτις του Διοσκορίδη κατά τον Πατριάρχη Γεννάδιο, λέγεται ότι πήρε το όνομά του από την ικανότητά του να θεραπεύει πληγές από σιδερένια αντικείμενα ή κατ’ άλλους από τα δόντια κάλυκα του άνθους του που μοιάζουν με αιχμή λόγχης.

Στη Κρήτη, όπου είναι ενδημικό φυτό, το λαϊκό του όνομα είναι μαλοτήρας και προέρχεται από τις ιταλικές λέξεις male (αρρώστια) και tirare (σύρω), επειδή στην ενετοκρατούμενη Κρήτη το θεωρούσαν πανάκεια για τα κρυολογήματα και τις παθήσεις του αναπνευστικού.

Είναι πολύ διαδεδομένο και δημοφιλές ρόφημα στην Ελλάδα και απαντά σε αρκετά τοπικά είδη και υποείδη, όπως το τσάι από το Δέλφι, το τσάι του Παρνασσού ή τσάι του Βελουχιού, της Πελοπονήσσου, του Αγίου Όρους και του Αιγαίου.

Αν και η φαρμακευτική του δράση δεν έχει μελετηθεί ικανοποιητικά, είναι γνωστό ότι ο Διοσκορίδης το χρησιμοποιούσε ως θεραπευτικό των πληγών και πιστεύεται ότι είναι ευεργετικό για τα αιμοφόρα αγγεία της καρδιάς.

Υπάρχουν πολλές ποικιλίες στη Νότια Ευρώπη, από τη Σικελία έως τη Κριμαία. Εάν καλλιεργηθεί, καλής ποιότητας φυτά επιτυγχάνονται μόνο σε μεγάλα υψόμετρα και κυρίως σε ορεινούς βραχότοπους.

Τα τμήματα του φυτού που χρησιμοποιούνται είναι κυρίως τα φύλλα του, τα οποία πρέπει να συλλεγούν κατά την άνθιση, δηλαδή προς τα μέσα του καλοκαιριού.

Το τσάι του βουνού είναι πεπτικό, θερμαντικό, τονωτικό, αποτοξινωτικό και συνιστάται κατά των κρυολογημάτων, των παθήσεων του αναπνευστικού συστήματος, καθώς και κατά των παθήσεων του ουροποιητικού συστήματος, αφού είναι διουρητικό. Τέλος, το αφέψημα με ξυλαράκια κανέλας και μέλι είναι μαλακτικό και αντισηπτικό για τον βήχα.

Σας το συνιστώ ανεπιφύλακτα περισσότερο απο όλα τα βότανα. Οι προληπτικές του θεραπευτικές ιδιότητες δεν σταματούν στις παραπάνω ενδείξεις.. Πίνεται σκέτο χωρίς να προσθέσετε τίποτα απολύτως, πάντα ζεστό και αν μπορείται πολύ πρωινές ώρες.. Είναι αρκετά φτηνό, βρίσκεται παντού και είναι κρίμα να το αγνοούμε..

Φασκόμηλο
Το φασκόμηλο (ή λατινικά Salvia officinalis L) εμπεριέχει πλειάδα βιοενεργών συστατικών όπως καμφορά (14-37%), άλφα και βήτα καρυοφυλλένιο, ροσμαρινικό οξύ, χλωρογενικό οξύ, διτερπένια και φλαβονοειδή όπως η ισχυρά αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδης λουτεολίνη. Ασκεί ευεργετική δράση σε περιπτώσεις κρυολογήματος, λαρυγγίτιδας και φαρυγγίτιδας, ενώ λαϊκές αναφορές εικάζουν ότι διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανακούφιση των δυσάρεστων εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων.

Προσοχή! Δεν συνιστάται κατά την εγκυμοσύνη ή το θηλασμό.

Χαμομήλι
Το χαμομήλι (chamomilla recutita) αποτελεί βότανο του οποίου του έγχυμα χρησιμοποιείται πολύ συχνά για τις χαλαρωτικές και αντισηπτικές ιδιότητές του. Οι επιδράσεις του στο πεπτικό σύστημα είναι ιδιαιτέρως ευεργετικές και καταπραϋντικές, όπως και σε κάθε μόλυνση βλεννογόνου (πολύ συχνά άλλωστε χρησιμοποιείται και με τη μορφή κομπρέσας για μολύνσεις των ματιών). Η στοματίτιδα, φλεγμονή που παρουσιάζεται σε ασθενείς υπό χημειοθεραπεία, μπορεί επιτυχώς να αντιμετωπιστεί με την καθημερινή κατανάλωση χαμόμηλου.

Προσοχή! Αν και γενικώς ασφαλές, το χαμομήλι πρέπει να αποφεύγεται από άτομα με διαπιστωμένη αλλεργία σε φυτά της οικογένειας Asteraceae/Compositae.

Εχινάκεια
Στις πρώτες θέσεις ανάμεσα στα βότανα που εμπλέκονται στη θωράκιση του ανοσοποιητικού μας συστήματος φιγουράρει η εχινάκεια (echinacea). Το φυτό των αστέρων του Χόλιγουντ, όπως συνηθίζεται να αποκαλείται, μοιάζει με μαργαρίτα και εμπεριέχει μια άκρως δραστική ουσία, την εχινακίνη. Η εχινακίνη είναι ένα γλυκοσίδιο που καταπολεμά τα βακτήρια σαν φυσικό αντιβιοτικό (6mgr εχινακίνης αντιστοιχούν εργαστηριακά σε 1 μονάδα πενικιλίνης), γεγονός που εξηγεί την αποτελεσματικότητα του φυτού σε στρεπτοκοκκικές και σταφυλοκοκκικές λοιμώξεις. Σε κυτταρικό δε επίπεδο, η εχινακίνη ελαττώνει την παραγωγή της υαλουρονιδάσης, ενζύμου που ως γνωστό καταστρέφει το υαλουρονικό οξύ και οδηγεί σε λύση του συνδετικού ιστού. Μελέτη έχει αναδείξει και τη συνεργατική δράση της echinacea με σκεύασμα σκόρδου στη μείωση της διάρκειας και της έντασης της συμπτωματολογίας του κοινού κρυολογήματος.

Κλασικό τσάι
Το κλασικό τσάι το βρίσκουμε σε 3 βασικά είδη, ανάλογα με το βαθμό ζύμωσης που έχουν υποστεί τα φύλλα του φυτού camellia sinensis. Έτσι, στο πράσινο τσάι τα φύλλα δεν περνούν καμία διαδικασία ζύμωσης, διατηρώντας το πράσινο χρώμα τους, στο μαύρο τσάι έχουμε πλήρη ζύμωση των φύλλων -που αποκτούν έτσι μαύρο χρώμα-, ενώ στο λευκό τσάι τα πιο τέλεια φύλλα συλλέγονται πριν καν ανοίξουν εντελώς, διατηρώντας στην κορυφή τους ένα λευκό χρώμα στο οποίο οφείλει την ονομασία του. Προφανώς και το λευκό τσάι, όπως και το πράσινο, δεν έχει υποστεί καμία ζύμωση. Η ζύμωση του τσαγιού αναφέρεται στην ελεγχόμενη διαδικασία οξείδωσης που γίνεται με την έκθεση των φύλλων στον αέρα και σταματά με ξήρανση (το τσάι περνά μέσα από στεγνωτήρες καυτού αέρα).

Στο τσάι περιέχονται κατεχίνες, καφεΐνη, θεανίνη και βουτυρικό οξύ. Οι κατεχίνες αποτελούν ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες και βρίσκονται περισσότερο στο πράσινο και στο λευκό τσάι. Από τις κατεχίνες που γνωρίζουμε έως σήμερα, η επιγαλλοκατεχίνη (EGCG) ασκεί την πιο έντονη αντιοξειδωτική δράση. Η EGCG είναι 25-100 φορές πιο ισχυρή απ’ ό,τι οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες E και C.

Το κόκκινο τσάι, δεν έχει καμία σχέση με το φυτό camelia sinensis. Στη Ν. Αφρική, απ’ όπου και προέρχεται, το Rooibos (κόκκινο τσάι) χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια έναντι πολλών αλλεργικών συμπτωμάτων, ενώ έρευνες το ανέδειξαν ως εξαίσιο ενισχυτικό του ανοσοποιητικού. Το πλούσιο σε αντιοξειδωτικά Rooibos δεν περιέχει καφεΐνη αλλά ούτε και οξαλικό οξύ κι έτσι μπορεί να καταναλώνεται άφοβα απ’ όλες τις πληθυσμιακές ομάδες.

Δίκταμο

Τις αντιοξειδωτικές ιδιότητες του δίκταμου μπορούμε να τις δούμε σε προηγούμενο πίνακα έρχεται δεύτερο ώς αντιοξειδωτικό μετά το πράσινο τσάι και δικαιολογημένα φημίζεται και αυτό για τις ευεργετικές του ιδιότητες.

Μία μικρή αναφορά σε οτι αφορά την χρήση του στην αρχαιότητα μιάς και το βότανο είναι ιδιαίτερα γνωστο στον Ελλαδικό χώρο και ειδικά στην Κρήτη. Από την αρχαιότητα λοιπόν ο δίκταμος θεωρούνταν πολύτιμο φαρμακευτικό φυτό και χρησίμευε ως πανάκεια σε διάφορες παθήσεις και ως θεραπευτικό των τραυμάτων.

Κατά τη μυθολογία ήταν αφιερωμένος στη θεά Αρτέμιδα γιατί βοηθούσε, όπως κι εκείνη, τις γυναίκες στον τοκετό (Μην ξεχνάμε ότι η Άρτεμις, δίδυμη αδερφή του Απόλλωνα, γεννήθηκε πρώτη και κατά την μυθολογία μας βοήθησε την μητέρα της, Λητώ, να φέρει στον κόσμο τον δίδυμο αδερφό της).

Για τον ίδιο λόγο οι αρχαίοι παρίσταναν το άγαλμα της θεάς με στεφάνι από το φυτό αυτό. Τον ονόμαζαν και «αρτεμίδιον» δίνοντας του το όνομα της θεάς που πλήγωνε με τα δηλητηριασμένα βέλη της αλλά γιάτρευε και τις πληγές πού προκαλούσε.

Η θαυματουργή δύναμη του φυτού εκθειάζεται μέχρι και τον 4ο μ.Χ. αιώνα από 24 διαφορετικούς συγγραφείς. Είναι ενδημικό φυτό της Κρήτης, και φυτρώνει από την επιφάνεια της θάλασσας ως τα 1600 μ. Αποτελούσε ένα πολύτιμο είδος για το εξαγωγικό εμπόριο του νησιού.

Ο Ιπποκράτης χρησιμοποιούσε τον κρητικό δίκταμο στην Κω για την χολή, τα πνευμόνια και σαν κατάπλασμα στα πρηξίματα.
Ο Διοσκουρίδης μεταχειριζόταν το φυτό για να γιατρεύει τραύματα από πολεμικά όπλα.

Με το δίκταμο ή Αφροδίτη θεράπευσε τον Αινεία στον Τρωικό Πόλεμο Την πιο φανταστική όμως ιστορία για τη δύναμη του δίκταμου μας την λέει ο Αριστοτέλης: όταν τα αγριοκάτσικα στον Ψηλορείτη δέχονταν τα δηλητηριασμένα βέλη των κυνηγών έτρωγαν δίκταμο, και έτσι απόβαλαν τα βέλη και έκλειναν οι πληγές τους.

Ό Θεόφραστος επανάλαβε την ιστορία του μεγάλου του δάσκαλου και ο μύθος αυτός εξακολούθησε ν’ απασχολεί τους ξένους περιηγητές μέχρι τον 17ο αιώνα. Στο μεσαίωνα, τα μοναστήρια έφτιαχναν ένα ποτό, πού είχε μέσα δίκταμο, και σήμερα ακόμα τα καλά βερμούτ αρωματίζονται με δίκταμο.

Tο δίκταμο φυτρώνει ΜΌΝΟ στην Κρήτη όπου οι ντόπιοι το αποκαλούν “έρωντα” αναφερόμενοι στις ελαφρές αφροδισιακές του ιδιότητες. Ενα από τα σπουδαιότερα φαρμακευτικά φυτά, γνωστό στη Μινωική Κρήτη και την Αρχαία Ελλάδα. Οι Μινωίτες το θεωρούσαν το πολυτιμότερο θεραπευτικό φυτό.

Ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε κατά των παθήσεων του στομάχου και του πεπτικού συστήματος, στους ρευματισμούς, τα αρθριτικά, ως επουλωτικό, εμμηναγωγό, τονωτικό και αντισπασμωδικό. Το όνομά του το πήρε από το όρος Δίκτυ (Λασηθιώτικα) όπου παλαιότερα αφθονούσε

Σήμερα ενδεικνύεται ως Ευστόμαχο, επουλωτικό, ερωτικό, τονωτικό, κατά του έλκους στομάχου. Σε μεγάλες ηλικίες εάν δεν είναι υπερασικοί ευνοεί την μακροζωία.

Οδηγίες παρασκευής: Αναλογία 1 γρ δίκταμο με 100 γρ νερό. Βράζουμε το νερό και προσθέτουμε το δίκταμο. Το αφήνουμε 7-10 λεπτά εκτός φωτιάς και στραγγίζουμε.
Πίνετε το ρόφημα μόνον εάν σας αρέσει η γεύση του. Αφέψημα που το πίνετε με γκριμάτσες δεν αποδίδει.

Θα ήθελα να σας κάνω γνωστό ότι κάνω μία παρουσίαση που ωφελεί κάποιο αφέψημα. Να ξέρετε ότι σχεδόν όλα τα βότανα έχουν διαφορετικές ευεργετικές ικανότητες από άτομο σε άτομο.

Εκ πείρας σας συνιστώ να προτιμάτε το βότανο που σας επιτρέπει να το πίνετε ευχάριστα.
Τέλος το δίκταμο δεν συνιστάται σε υπερτασικούς και σε έγκυες γυναίκες.

Τα καλύτερα αντιοξειδωτικά

Τα βασικά αντιοξειδωτικά των αφεψημάτων και προπάντων του τσαγιού, είναι τα φλαβονοειδή. Ιδιαίτερα σημαντικά θεωρούνται τα ΡΡ, τα πολυμερή φλαβονοειδή που είναι πλούσια σε κατεχίνες, ουσίες που κι αυτές χωρίζονται σε μικρότερες υποκατηγορίες στη χημεία.

Εκείνο που έχει σημασία είναι, ότι τα πολυμερή φλαβονοειδή μπορούν να λάβουν μέρος σε πολλά συστήματα του οργανισμού με αποτέλεσμα ένα πλήθος ωφελειών για την υγεία μας, από την αναχαίτιση των καρκινικών κυττάρων του μαστού ή του προστάτη μέχρι την υποστήριξη σε περίπτωση καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Οι περισσότερες έρευνες έγιναν στο πράσινο τσάι που είναι πλουσιότερο σε πολυμερή φλαβονοειδή. Προέρχεται από το φυτό Camelia sinensis και διαφέρει από το τσάι του βουνού, με το οποίο συγχέεται συχνά. Ωστόσο, και τα αφεψήματα άλλων βοτάνων έδωσαν δείγματα της πολύτιμης βοήθειας τους στην προστασία της υγεία μας.

Οι θησαυροί της φύσης

Όλα τα βότανα είναι πολύτιμα και έχουν να μας προσφέρουν πολλά… Μερικά όμως μας προσφέρουν ακόμα περισσότερα όπως το πράσινο τσάι, το δίκταμο, το φασκόμηλο, το φλαμούρι, η μέντα, το τσάι του βουνού, το χαμομήλι, το τσάι Earl Grey που είναι τσάι στο οποίο έχουν προστεθεί αιθέρια έλαια περγαμόντου και το μαύρο τσάι.

Οι πολύτιμες ουσίες που διαθέτουν είναι οι πολυφαινόλες. Από αυτές κάποιες αναπτύσσουν μεγαλύτερη αντιοξειδωτική δράση.
Η έρευνα χρησιμοποιεί τον δείκτη IC50 σαν κοινό παρονομαστή που ορίζει με μια ενδεικτική τιμή τη συγκέντρωση πολυφαινολών που απαιτείται για να αναστείλει ένα αντιοξειδωτικό στο 50% του όγκου του.

Αυτή είναι μια παράμετρος που δείχνει πόσο ισχυρό είναι το αφέψημά μας.
Για παράδειγμα, το πράσινο τσάι έχει ΙC50 -0,345 κι έτσι είναι πιο δυνατό από το χαμομήλι που έχει 0,300.

Ο πίνακας βαθμολογίας

Κατά σειρά του δείκτη IC50, τα αφεψήματά μας από το πιο δυνατό στο ασθενέστερο κατατάσσονται: Πράσινο τσάι, Δίκταμο, Φασκόμηλο συσκευασμένο, Φασκόμηλο χύμα, Φλαμούρι, Μέντα, Τσάι του βουνού, Χαμομήλι, Earl Grey, Μαυρο τσάι.

Για να κατανοήσουμε τι σημαίνει αυτό, επισημαίνουμε ότι όσο πιο μικρός σε αριθμό είναι ο δείκτης IC50, τόσο μεγαλύτερη είναι η αντιοξειδωτική δράση του αφεψήματος.
IC50 = 1:αντιοξειδωτική δράση

Τα θετικά συστατικά των αφεψημάτων, ορίζονται με CPP που σημαίνει γενικά τη συγκέντρωση των πολυφαινολών. Στον παρακάτω πίνακα βλέπουμε δέκα χαρακτηριστικά παραδείγματα αφεψημάτων βοτάνων σε σειρά που τα κατατάσσει από το πλουσιότερο στο φτωχότερο σε πολυφαινόλες και δίπλα την κατάταξή τους με τον δείκτη IC50.

ΑΦΕΨΗΜΑΤΑ (σε mg/200 ml αφεψήματος = 1 κούπα)

Α/ΑΣυγκέντρωση πολυφαινολών……Cpp Αντιοξειδωτική IC50 ικανότητα 

1. Πράσινο τσάι 59,60………..Πράσινο τσάι 0,345

2. Earl Grey 137,61…………..Δίκταμο 0,144

3. Φασκόμηλο συσκευασμένο 90,7..Φασκόμηλο 0,180 απλό

4. Μαύρο τσάι 83,55……….Φασκόμηλο 0,184 συσκευασμένο

5. Μέντα 78.45………………Φλαμούρι 0,187

6. Δίκταμο 50,55…………….Μέντα 0,213

7. Τσάι του βουνού 34,15……Τσάι του βουνού 0,284

8. Φλαμούρι 16,50……………Χαμομήλι 0,300

9. Χαμομήλι 14,20……………Earl Grey 0,323

10. Φασκόμηλο απλό 11,15…..Μαύρο τσάι 0,343

Η σημασία της κατάταξης

Εκείνο που αξίζει να προσέξουμε σ’ αυτό το συγκριτικό πίνακα, είναι ότι κάποια αφεψήματα με μεγάλη περιεκτικότητα πολυφαινολών, δεν έχουν την αντίστοιχη αντιοξειδωτική ικανότητα. Αντιστοιχία βρίσκουμε μόνο στο πράσινο τσάι που έρχεται πρώτο και στις δύο κατηγορίες και στο τσάι του βουνού.

Για παράδειγμα, το μαύρο τσάι και το Earl Grey είναι τσάγια πλούσια σε πολυφαινόλες, οι οποίες όμως έχουν υποστεί οξείδωση κατά την επεξεργασία ζύμωσης των φύλλων του φυτού. Αυτός είναι και ο λόγος που έρχονται τελευταία σε αντιοξειδωτική ικανότητα στον πίνακά μας.

Αν το Earl Grey προηγείται του μαύρου τσαγιού, είναι επειδή το περγαμόντο που περιέχει, διαθέτει κι αυτό τα δικά του αντιοξειδωτικά.

Παρατηρούμε στο φασκόμηλο, ότι το συσκευασμένο είναι πλουσιότερο σε πολυφαινόλες, ενώ το απλό, το χύμα, τις χάνει επειδή είναι εκτεθειμένο στον αέρα και στην υγρασία της ατμόσφαιρας.

Παρόλα αυτά, το χύμα φασκόμηλο δε χάνει την αντιοξειδωτική του ικανότητα γιατί εκείνες οι πολυφαινόλες που δρουν σαν καλύτερα αντιοξειδωτικά παραμένουν προστατευμένες ώστε τελικά να έχουν την ίδια απόδοση με το συσκευασμένο.

Οι φρουροί της υγείας μας

Την ευεργετική δράση των αφεψημάτων την γνώριζαν από παλιά οι γιαγιάδες μας. Τα τελευταία χρόνια όμως την αποδεικνύουν και οι επιστημονικές έρευνες.

Ας δούμε λοιπόν ποια νοσήματα προλαμβάνουν αλλά και θεραπεύουν τα αφεψήματα: 

• Οξειδωτικό στρες (υπερβολική οξείδωση στον οργανισμό και κυρίως των λιπιδίων)
• Καρδιαγγειακά (θρομβώσεις, συσσώρευση αιμοπεταλίων, αθηρωμάτωση)
• Νόσος του Parkinson (μειώνουν τη συγκέντρωση σιδήρου στους νευρώνες συγκεκρ. περιοχής)
• Φλεγμονές
• Ασθένειες του κολλαγόνου
• Καρκίνος (πνεύμονα, δέρματος, πεπτικού, μαστού, προστάτη)
• Μικροβιακές λοιμώξεις (αναστέλλουν την ανάπτυξη πολλών βακτηρίων που προκαλούν διάρροια, καταπολεμούν ιούς της γρίπης και πνευμονικούς και εμποδίζουν την αγωγή ιόντων της ουρίας).
• Καταρράκτης (επιβραδύνουν την εξέλιξη της θάμπωσης των φακών)
• Παχυσαρκία (μειώνουν την απορρόφηση του λίπους από τον οργανισμό και συνεργάζονται με την καφεΐνη του τσαγιού στην διαδικασία κατανάλωσης ενέργειας).
• Διαβήτης (αυξάνουν τη δράση της ινσουλίνης και μερικά ενισχύουν τα υπογλυκαιμικά φάρμακα).
• Τερηδόνα (εμποδίζουν την προσκόλληση στα δόντια μας του Streptococcus mutans που είναι υπεύθυνος για τη δημιουργία της)

Χρήσιμες διατροφικές συμβουλές

Τα αφεψήματα (μια κούπα) μας δίνουν κατά μέσο όρο 63 mg πολυφαινόλες ανά 200 ml. Σύμφωνα με έρευνα που έγινε, η ελάχιστη απαιτούμενη ποσότητα αντιοξειδωτικών είναι 500 mg τη μέρα.

Για απόδοση στο μάξιμουμ

Προσθέστε το βότανο αφού βράσει το νερό ώστε η θερμότητα να διασπάσει τα τοιχώματα των φύλλων και να εκχυθούν τα ωφέλιμα συστατικά.
Ο χρόνος παραμονής να είναι όσος χρειάζεται για να χρωματιστεί το νερό. Όχι περισσότερο γιατί τα ωφέλιμα στοιχεία του καταστρέφονται όσο είναι εκτεθειμένα στην υψηλή θερμοκρασία του νερού.

Πίνετε το αφέψημα αμέσως μόλις μπορέσετε να δεχτείτε τη θερμότητά του και σε χρόνο όχι μεγαλύτερο από 10 λεπτά γιατί όσο παραμένει, από τα φύλλα του βοτάνου διαχέεται επίσης και το ένζυμο που οξειδώνει τις πολυφαινόλες.

Κρατήστε το αφέψημα προστατευμένο από την ατμόσφαιρα, στο χρόνο που μεσολαβεί για να αποφύγετε την οξείδωση.
Αποφύγετε την προσθήκη ζάχαρης γιατί εξουδετερώνει την αντιοξειδωτική δράση του αφεψήματος καταστρέφοντας τις πολυφαινόλες.

Ο ΧΡΥΣΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΩΝ ΑΦΕΨΗΜΑΤΩΝ

ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΦΕΨΗΜΑΤΩΝ
– Ποικιλία τσαγιού, περισσότερο πράσινο τσάι, δίκταμο και φασκόμηλο, πάντα συσκευασμένα.

ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ
– 2 κούπες την ημέρα για 63 mg αντιοξειδωτικά

ΣΤΗΝ ΚΟΥΠΑ ΜΑΖΙ ΜΕ

– λεμόνι; ΝΑΙ χωρίς περιορισμό, γιατί αυξάνει την αντιοξειδωτική ικανότητα του αφεψήματος περίπου κατά 45%
– ζάχαρη; ΟΧΙ ή τουλάχιστον αποφύγετέ την όσο γίνεται γιατί εξουδετερώνει την ωφέλιμη δράση καταστρέφοντας τις πολυφαινόλες.
– γάλα; και ΝΑΙ και ΟΧΙ γιατί ενώ δίνει κάποιες θρεπτικές ουσίες υποβαθμίζει το αφέψημα.
– μέλι; ΝΑΙ γιατί ενισχύει την αντιοξειδωτική ικανότητατου αφεψήματος και το κάνει ευχάριστο.

Φίλοι μου τα βότανα αυτά είναι πραγματικοί θησαυροί και σας προτείνω το τσάι του βουνού χωρίς αυτό να σημαίνει να αγνοήσετε τα αλλα. Μπορείτε σε τακτά χρονικά διαστήματα να χρησιμοποιείτε και τα αλλα, μάλιστα θα έλεγα οτι επιβαλεται κάτι τέτοιο.

Και πάλι θα ήθελα να σας εφιστήσω την προσοχή με τις ποσότητες αλλά και την διάρκεια χρήσης. Καταναλώστε τα με εβδομαδιαίες διακοπές.
Τηρείτε τα όρια που περιγράφω εφοδιαστείτε με μία καλή τσαγιέρα και θα μείνετε υγιείς και δυνατοί με τα εφόδια που μας διέθεσε η Μητέρα Φύση.

Να δούμε ομως αναλυτικά το υπ` αριθμόν 1 αντιοξειδωτικό , το πολυφημισμένο πράσινο τσάι , που πραγματικά αξίζει τον κόπο να κάνουμε μία αναλυτική παρουσίαση.
Διαβάζοντας προσεκτικά τα παρακάτω θα δείτε τις θαυματουργές ιδιότητες του του βοτάνου οχι μόνο ως αντιοξειδωτικό αλλά και ώς προληπτικό κατά της εμφάνισης του καρκίνου, ως αντιφλεγμονώδες αλλά και ως ικανό να μειώνει την απορρόφηση του λίπους.

Πράσινο τσάι

Μαύρο και πράσινο τσάι (Theaceae), προέρχονται από το ίδιο φυτό. Αντίθετα από το μαύρο τσάι (και το τσάι τύπου oolong), τα φρέσκα φύλλα από το πράσινο τσάι, δεν υφίστανται οξειδωτική ζύμωση, γιατί κατεργάζονται σε υψηλές θερμοκρασίες με ατμό, έτσι ώστε αδρανοποιούνται τα οξειδωτικά ένζυμα και μένουν ανέπαφες οι πολυφαινόλες του φυτού.

Οι πολυφαινόλες, που χημικά ανήκουν στην ομάδα των φλαβονοειδών, (κατεχίνες, επικατεχίνες, γαλλοκατεχίνες, επιγαλλοκατεχίνες, προανθοκυανιδίνες), αποτελούν το 30-40% του ξηρού υπολείμματος των φύλλων και είναι υπεύθυνες για την αντιοξειδωτική δράση του φυτού, για τις αντικαρκινικές, αντιφλεγμονώδεις και αντιμικροβιακές ιδιότητες που του αποδίδονται, σύμφωνα με έναν μεγάλο αριθμό μελετών σε ανθρώπους, πειραματόζωα και in vitro μελέτες.

Σε ένα φλιτζάνι πράσινο τσάι, θα βρούμε συνήθως 300-400 mg πολυφαινόλες και βέβαια, 50-100 mg καφεΐνης.
Οι αντικαρκινικές ιδιότητες των πολυφαινολών του πράσινου τσαγιού είναι αποτέλεσμα παρεμπόδισης βιοχημικών στόχων του καρκίνου, τόσο για να σχηματιστούν, όσο και να αναπτυχθούν περαιτέρω.

Οι πολυφαινόλες αυξάνουν τη δραστικότητα ηπατικών αντιοξειδωτικών ενζύμων.

Μπορούν να δεσμεύσουν, (μέσω χηλικών συμπλόκων), μέταλλα όπως ο σίδηρος, που σχηματίζουν ενεργές ενώσεις οξυγόνου, παγιδεύοντας έτσι πιθανά παράγωγα που ενοχοποιούνται στο σχηματισμό καρκίνων, κυρίως στο γαστρεντερικό σύστημα.

Η αντιοξειδωτική δράση τους, (ισχυρότερη της βιταμίνης Ε και C), σχετίζεται με τη δομή του αρωματικού τους δακτυλίου και των υδροξυλίων του, που δεσμεύει και αδρανοποιεί ελεύθερες ρίζες.

Οι πολυφαινόλες αναστέλλουν τη σύνθεση παραγώγων του αραχιδονικού οξέος (που σχηματίζονται στους ιστούς κατά την αναφυλακτική αντίδραση) και παρουσιάζουν αξιοσημείωτη αντιφλεγμονώδη δράση.

Μελέτες απέδειξαν την αναστολή φλεγμονώδους αντίδρασης σε υπεριώδη Α και Β ακτινοβολία και σημαντική μείωση της κινητοποίησης των ουδετερόφιλων, που εκδηλώνεται κατά την εξέλιξη της φλεγμονής.

Aλλες μελέτες in vitro, έδειξαν ότι το πράσινο τσάι είναι ικανό να μειώνει την απορρόφηση του λίπους, εμποδίζοντας τη δράση ενζύμων (λιπάσες).

Επιπλέον, φαίνεται ότι υπάρχει κάποια συνεργική δράση ανάμεσα στην καφεΐνη και τις κατεχίνες του πράσινου τσαγιού, με αποτέλεσμα να επιμηκύνεται η επίδραση του συμπαθητικού στη διαδικασία κατανάλωσης ενέργειας.

Έτσι, το πράσινο τσάι προτάθηκε ως χρήσιμο βοήθημα στον έλεγχο βάρους και στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.
Το πράσινο τσάι είναι ένα ασφαλές ρόφημα που στερείται τοξικότητας και παρενεργειών.

Βεβαίως εξαιτίας της καφεΐνης, μπορεί η υπερκατανάλωσή του να οδηγήσει σε παρενέργειες τύπου καφεΐνης (ευερεθιστότητα, αϋπνία, ταχυκαρδία). Λόγω καφεΐνης πρέπει να αποφεύγεται και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Πάντως είναι αξιοσημείωτο ότι το πράσινο τσάι, για κάποιο λόγο, δεν προκαλεί συνήθως ούτε αυτές τις παρενέργειες, ακόμη και σε διπλάσιες δόσεις από αυτές που κανονικά η καφεΐνη «από μόνη της», θα προκαλούσε ενοχλήσεις.

Η δοσολογία για το πράσινο τσάι ποικίλλει, εξαρτάται από το επιθυμητό θεραπευτικό αποτέλεσμα και από την προέλευση, τον τρόπο παραγωγής του φυτού. Κάθε φλιτζάνι τσάι περιέχει περίπου 100 mg πολυφαινόλες και μια τυπική δοσολογία είναι από 3 έως 10 φλιτζάνια την ημέρα. Σε καρκίνους, η δοσολογία κυμαίνεται σε 500-1500 mg ημερησίως.