6 μυστικά για καλλιέργεια φραγκοσυκιάς
H φραγκοσυκιά είναι ένας καρποφόρος κάκτος, θάμνος ή μικρό δέντρο, με καταγωγή από το Μεξικό που χαρακτηρίζεται από τους νόστιμους και γλυκούς καρπούς του. Οι υψηλής διατροφικής αξίας καρποί του, τα φραγκόσυκα, είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνη C και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά. Οι βλαστοί της φραγκοσυκιάς είναι τα φυλλοκλάδια, μοιάζουν με φύλλα ενώ τα πραγματικά της φύλλα, είναι τα αγκάθια. Μία άλλη ονομασία της φραγκοσυκιάς, στην Κρήτη και στην Κύπρο, είναι παπουτσοσυκιά. Ποιες είναι οι βασικές ποικιλίες φραγκοσυκιάς και ποιες οι χρήσεις του φραγκόσυκου; Υπάρχουν τρεις βασικές ποικιλίες φραγκόσυκου: Το λευκό, το κίτρινο και το κόκκινο. Οι ποικιλίες φραγκοσυκιάς διαφοροποιούνται, επίσης, ανάλογα αν προορίζονται για νωπή κατανάλωση καρπών ή για κατανάλωση των φυλλοκλάδιων και των καρπών ως ζωοτροφή υψηλής διατροφικής αξίας. Τα φραγκόσυκα αξιοποιούνται για μαρμελάδες, ποτά και χυμούς από τη βιομηχανία τροφίμων, ενώ τα υπολείμματα της καλλιέργειας φραγκόσυκου αξιοποιούνται και για βιοκαύσιμα. Τέλος, οι βλαστοί και οι καρποί της φραγκοσυκιάς χρησιμοποιούνται εκτεταμένα στη βιομηχανία φαρμάκων και καλλυντικών.
Τι εδαφοκλιματικές συνθήκες απαιτούνται για την φύτευση και την καλλιέργεια της φραγκοσυκιάς; Η φύτευση και καλλιέργεια της φραγκοσυκιάς, απαιτεί αμμώδη, φτωχά, ξηρά και άνυδρα εδάφη, καθώς μπορεί να επιβιώσει στην έλλειψη νερού και να ευδοκιμήσει σε ξηρόθερμικά κλίματα. Η φραγκοσυκιά είναι πολύ ανθεκτική σε συνθήκες ξηρασίας για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς μπορεί να αποθηκεύει μεγάλες ποσότητες νερού και θρεπτικών στοιχείων λόγω μειωμένης διαπνοής. Η φύτευση της φραγκοσυκιάς γίνεται σε αποστάσεις φύτευσης 5 μέτρα μεταξύ των θέσεων φύτευσης και 5 μέτρα μεταξύ των γραμμών φύτευσης για να διευκολύνονται οι καλλιεργητικές εργασίες. Τι ανάγκες σε πότισμα και λίπανση έχει η καλλιέργεια της φραγκοσυκιάς; Η καλλιέργεια της φραγκοσυκιάς έχει πολύ μικρές ανάγκες σε νερό. Απαιτεί λίγο πότισμα κατά την περίοδο καρποφορίας, τους καλοκαιρινούς μήνες, ώστε να αυξήσουμε το μέγεθος των καρπών και την ποσότητα της παραγωγής. Σχετικά με τη λίπανση της φραγκοσυκιάς, αν και δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις, η προσθήκη βιολογικής λίπανσης πλούσια σε φώσφορο και κάλιο, στις αρχές της άνοιξης, θα βοηθήσει στην ποσότητα και την ποιότητα της παραγωγής φραγκόσυκων. Πώς κλαδεύεται και πως πολλαπλασιάζεται η φραγκοσυκιά; Τα φραγκόσυκα πρέπει να κλαδεύονται κάθε χρόνο, μέσα στην άνοιξη ή στα τέλη καλοκαιριού και να απομακρύνονται οι ξεραμένοι και αδύναμοι βλαστοί. O πολλαπλασιασμός της φραγκοσυκιάς γίνεται με σπόρο, αλλά κυρίως με μοσχεύματα βλαστών (φυλλοκλάδια) που κόβονται αρχές φθινοπώρου. Τα μοσχεύματα φραγκοσυκιάς φυτεύονται σε γλάστρες φυτωρίου ή και απευθείας στο χωράφι, 4-5 μέρες μετά αφού επουλωθούν οι πληγές της τομής και ριζώνουν πολύ εύκολα μετά από λίγους μήνες. Τα μοσχεύματα φραγκοσυκιάς φυτεύονται πλάγια μέσα στο χώμα σε βάθος ώστε το 1/4 του μοσχεύματος να εξέχει από την επιφάνεια του εδάφους. Πότε και πως γίνεται η συγκομιδή των καρπών της φραγκοσυκιάς; Η φραγκοσυκιά καρποφορεί μετά το 3ο έτος και φτάνει σε πλήρη παραγωγή στο 6ο – 7ο έτος με απόδοση πάνω από 100 κιλά φραγκόσυκου ανά φυτό. Η συλλογή των φραγκόσυκων ξεκινά στα τέλη Αυγούστου για την πρώιμη παραγωγή και συνεχίζεται μέχρι αρχές Δεκεμβρίου για την οψιμότερη παραγωγή. Η συγκομιδή των φραγκόσυκων θέλει ιδιαίτερη προσοχή και γίνεται το πρωί, πριν την ανατολή του ηλίου, σε συνθήκες υψηλής υγρασίας και άπνοιας, για να είναι πιο μαλακά τα αγκάθια του φραγκόσυκου. Για το ευκολότερο καθάρισμα των φραγκόσυκων, οι καρποί μπορούν να τοποθετηθούν στην κατάψυξη για να μαλακώσουν τα αγκάθια ή σε μια σακούλα με παγωμένο νερό.
Κι ένα τελευταίο μυστικό για την καλλιέργεια της φραγκοσυκιάς
Οι φραγκοσυκιές λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε νερό πάνω από 90%, μπορεί να φυτευτούν στις άκρες χωραφιών ως πυκνός φράχτης, και να αποτελέσουν ένα φυσικό τρόπο δημιουργίας αντιπυρικής ζώνης για προστασία από τη φωτιά.