5 μυστικά για τη λίπανση του αμπελιού

Η λίπανση του αμπελιού είναι μια απαραίτητη καλλιεργητική φροντίδα για να έχουμε κάθε χρόνο πλούσια παραγωγή σε νόστιμα και ζουμερά σταφύλια. Η καλλιέργεια του αμπελιού τόσο για τις οινοποιήσιμες ποικιλίες όσο και για επιτραπέζιες ποικιλίες σταφυλιών έχει αυξημένες ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία και χρειάζεται λίπασμα κάθε χρόνο. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η καλλιέργεια του αμπελιού ισορροπεί σε δύο βασικές λειτουργίες, από τη μία η δημιουργία βλάστησης για την ανάπτυξη του αμπελιού και από την άλλη η καρποφορία με την παραγωγή σταφυλιών, συνεπώς η λίπανση πρέπει να σχεδιάζεται αντίστοιχα προκειμένου να εξυπηρετεί πλήρως αυτές τις δύο βασικές λειτουργίες. Όπως σε όλα τα καρποφόρα δέντρα και τα λαχανικά προτιμούμε να βάζουμε βιολογικό λίπασμα στο αμπέλι μας, στο πλαίσιο της οικολογικής γεωργίας. Κάθε πότε βάζουμε λίπασμα στο αμπέλι; H λίπανση του αμπελιού γίνεται κάθε χρόνο και έχει ως βασικό στόχο να καλύψει τις ανάγκες σε θρεπτικά στοιχεία από τα αρχικά στάδια της ανάπτυξης των βλαστών, τη δημιουργία των ανθοταξιών μέχρι τα στάδια της καρπόδεσης, της ανάπτυξης και της ωρίμανσης των σταφυλιών. Αναλυτικότερα, στη φάση της βλαστικής ανάπτυξης, το αμπέλι έχει μεγάλες ανάγκες σε άζωτο, ενώ σταδιακά πλησιάζοντας προς την άνθιση και την καρπόδεση απαιτούνται τα θρεπτικά στοιχειά φωσφόρου, καλίου, ασβεστίου, μαγνησίου, βορίου, σιδήρου και ψευδαργύρου. Κατά την περίοδο αύξησης του μεγέθους των σταφυλιών, παρατηρούνται αυξημένες ανάγκες σε άζωτο, σε φώσφορο και κάλιο, ενώ κατά την περίοδο της ωρίμανσης των σταφυλιών και της αύξησης της συγκέντρωσης των σακχάρων απαιτείται υψηλή ποσότητα καλίου και πολύ μειωμένης αζώτου για να εξασφαλίσουμε ποιοτική παραγωγή με και ζουμερά σταφύλια με γλυκιά γεύση. 

Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το είδος και την ποσότητα λιπάσματος που χρειάζεται το αμπέλι; H λίπανση του αμπελιού, δηλάδή το είδος και η ποσότητα του λιπάσματος που θα βάλουμε διαμορφώνεται από 5 βασικούς παράγοντες:
 
α) Έδαφος καλλιέργειας
 
Είναι απαραίτητο να γίνεται ανάλυση εδάφους για να μπορέσουμε να σχεδιάσουμε την κατάλληλη λίπανση του αμπελιού και να βάλουμε το σωστό λίπασμα στις κατάλληλες ποσότητες. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι σε βαριά αργιλώδη εδάφη, η λίπανση του αμπελιού γίνεται την εποχή Δεκεμβρίου – Ιανουαρίου, ενώ σε ελαφρά αμμώδη εδάφη λιπαίνουμε οψιμότερα κατά την περίοδο Φεβρουαρίου – Μαρτίου.
 
β) Ποικιλία αμπελιού
 
Οι επιτραπέζιες ποικιλίες αμπελιού χρειάζονται μεγαλύτερη ποσότητα λίπανσης, σχεδόν διπλάσια, σε σχέση με τις οινοποιήσιμες ποικιλίες. Οι επιτραπέζιες ποικιλίες απαιτούν μεγάλες ποσότητες θρεπτικών στοιχείων για να έχουν μεγάλο μέγεθος σταφυλιών που συγχρόνως θα πρέπει να περιέχουν και αρκετή ποσότητα σακχάρων για να είναι γλυκά σε γεύση.
 
γ) Ηλικία αμπελιού
 
Τα νεαρά αμπέλια χρειάζονται διαφορετικό είδος λιπάσματος με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε φώσφορο για ριζοβολία και άζωτο για ανάπτυξη. Αντίστοιχα, μεγαλύτερης ηλικίας αμπέλια, χρειάζονται πλήρες λίπασμα, με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο για αυξημένη παραγωγή σταφυλιών που να διαθέτουν τα απαιτούμενα σάκχαρα.
 
δ) Πότισμα αμπελιού
 
Σε αμπέλια που δεν ποτίζονται, η ετήσια λίπανση δίνεται εφάπαξ με τη βασική λίπανση, ενώ στους αρδευόμενους αμπελώνες παρέχεται τα 2/3 της ποσότητας σε άζωτο, φώσφορο και κάλιο μέσα στο χειμώνα και το υπόλοιπο 1/3 της ποσότητας δίνεται τον Μάιο-Ιούνιο μέσω της επιφανειακής άρδευσης με υδατοδιαλυτά λιπάσματα.
 
ε) Κλάδεμα αμπελιού
 
Σε αμπέλια που γίνεται ελαφρύ κλάδεμα και αναμένουμε μεγαλύτερη παραγωγή σταφυλιών, επιλέγουμε πλήρες λιπασμα με αυξημένη περιεκτικότητα σε κάλιο για να έχουμε ικανοποιητικό μέγεθος σταφυλιών με αυξημένη συγκέντρωση σακχάρων. Σε αμπέλια που γίνεται αυστηρό κλάδεμα επιλέγουμε πιο ισορροπημένη λιπάνση. 

 Τι λίπασμα βαζουμε στα αμπέλια; Eπιλέγουμε λίπασμα για το αμπέλι με βάση την περιεκτικότητα επί τοις εκατό (%) των θρεπτικών στοιχείων όπως αναγράφεται πάνω στη συσκευασία. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να αξιολογήσουμε την καταλληλότητα του λιπάσματος που θα επιλέξουμε σε σχέση με τις θρεπτικές ανάγκες σε στοιχεία που απαιτεί το αμπέλι μας, καθώς και να προσδιορίσουμε τη σχέση τιμής και ποιότητας του λιπάσματος με βάση την τιμή της συσκευασίας που θα επιλέξουμε. Πρέπει να έχουμε υπόψη ότι στη συσκευασία του λιπάσματος, αναφέρονται στην σειρά, η περιεκτικότητα στα τρία βασικά στοιχεία λίπανσης: άζωτο (Ν), φώσφορος (P) και κάλιο (K). Συμπληρωματικά, αναφέρονται στο λίπασμα οι ποσότητες σε μαγνήσιο (Μg), βόριο (B), σίδηρο (Fe), ψευδάργυρο (Zn) και ασβέστιο (Ca) εφόσον περιέχονται. Αν θέλουμε να ενισχύσουμε την καλλιέργεια του αμπελιού με ιχνοστοιχεία σιδήρου, βορίου και ψευδαργύρου, προτιμούμε τη διαφυλλική λίπανση δηλαδή την προσθήκη των θρεπτικών στοιχείων μέσω των φύλλων του αμπελιού. 

 Πώς κάνουμε βιολογική λίπανση στο αμπέλι; Το αμπέλι μπορεί να καλλιεργηθεί βιολογικά και στο πλαίσιο αυτό να γίνει βιολογική ή οικολογική λίπανση. Καταρχήν, η προσθήκη οργανικής ουσίας στο αμπέλι μας, με τη μορφή κομπόστ και κοπριάς στα τέλη του φθινοπώρου, βοηθά στον εμπλουτισμό του εδάφους με θρεπτικά στοιχεία. Συγκεκριμένα, η καλοχωνεμένη κοπριά ενισχύει το έδαφος ιδιαίτερα με άζωτο, ενώ η προσθήκη του κομπόστ βελτιώνει τη γονιμότητα και την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από την καλλιέργεια. Επιπλέον, μπορούμε να κάνουμε οικολογική λίπανση με τη μορφή της χλωρής λίπανσης, δηλαδή με την καλλιέργεια ψυχανθών και σιτηρών ανάμεσα από τις γραμμές φύτευσης του αμελιού και την ενσωμάτωσή τους στο έδαφος. Μετά τον τρύγο, η ενσωμάτωση στεμφύλων (υπολειμμάτων) από το πάτημα των σταφυλιών στο αμπέλι, βοηθά στον εμπλουτισμό του με θρεπτικά συστατικά και ιδιαίτερα με κάλιο. Σε κάθε περίπτωση, στο εμπόριο κυκλοφορούν αρκετά βιολογικά λιπάσματα, δηλαδή εγκεκριμένα για βιολογική καλλιέργεια που μπορούν να ενισχύσουν την το αμπέλι μας ανάλογα τις ανάγκες του σε θρεπτικά στοιχεία. Κι ένα τελευταίο μυστικό για την λίπανση του αμπελιού Μια σημαντική έλλειψη που εμφανίζεται στην καλλιέργεια του αμπελιού είναι αυτή του μαγνησίου που προκαλεί την εμφάνιση της «ξήρανσης ράχης» των σταφυλιών. Η ξήρανση ράχης είναι μια ασθένεια που προκαλεί τη διακοπή της ωρίμανσης του σταφυλιού με αποτέλεσμα την σταδιακή χαρακτηριστική αφυδάτωση και ξήρανση των ραγών του σταφυλιού. Η ξήρανση ράχης των σταφυλιών επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες όπως η ποικιλία του σταφυλιού, το έδαφος καθώς και οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν. Για την αντιμετώπιση της ασθένειας της ξήρανσης ράχης των σταφυλιών ψεκάζουμε τα αμπέλια με διαφυλλικά λιπάσματα που έχουν υψηλή περιεκτικότα σε μαγνήσιο.