Ταμαρίλο, το εξωτικό ντοματόδεντρο

To ταμαρίλο είναι ένα μικρό καρποφόρο δέντρο με καρπούς που μοιάζουν με ντομάτες και είναι γνωστότερο ως ντοματόδεντρο ή δεντροντοματιά. Με καταγωγή από τη λατινική Αμερική, το ντοματόδεντρο καλλιεργείται εκτεταμένα στην Αυστραλία, στη Κίνα, στη Νότια Αφρική και στις ΗΠΑ. Ανήκει στην ίδια οικογένεια με τη ντομάτα, την πιπεριά, τη μελιτζάνα και την πατάτα, χαρακτηρίζεται από γρήγορη ανάπτυξη και φτάνει σε ύψος τα 2-5 μέτρα. Το ταμαρίλο διαθέτει μεγάλα φύλλα που αναδίδουν μία έντονη μυρωδιά και πολυάριθμα αρωματικά άνθη λευκορόδινου χρώματος. Οι καρποί του ντοματόδεντρου έχουν χαρακτηριστικό στενόμακρο σχήμα και μήκος περίπου πέντε εκατοστών με βάρος γύρω στα εκατό γραμμάρια, ενώ το χρώμα τους μπορεί να είναι κίτρινο, κόκκινο ή πορτοκαλί ανάλογα την ποικιλία. Οι καρποί του ντοματόδεντρου, τα ταμαρίλος, είναι εξωτικά φρούτα με σημαντική διατροφική αξία, καθώς είναι πλούσια σε βιταμίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες. Σε τι συνθήκες αναπτύσσεται το ταμαρίλο; Το ταμαρίλο ευδοκιμεί σε περιοχές με υποτροπικό και μεσογειακά κλίμα που χαρακτηρίζονται από ήπιες καιρικές συνθήκες. Σε αυτό το περιβάλλον, το ντοματόδεντρο μπορεί να ξεπαράσει σε χρόνο ζωής τα 10 χρόνια, ξεκινώντας την καρποφορία του από τον δεύτερο χρόνο και φτάνοντας τη μέγιστη παραγωγή καρπών κατά το 4ο και 5ο χρόνο. Το ντοματόδεντρο χρειάζεται αρκετό χώρο για να αναπτυχθεί και καλλιεργείται σε αποστάσεις 2-3 μέτρων μεταξύ των φυτών. Το ντοματόδεντρο είναι ευαίσθητο στην παγωνιά και τις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα, στους δυνατούς ανέμους και στον καύσωνα του καλοκαριού. Για την φύτευση του ντοματόδεντρου προτιμούμε ελαφρά εδάφη, πλούσια σε οργανική ουσία που διαθέτουν καλή αποστράγγιση. Το ντοματόδεντρο μπορεί να φυτευτεί και σε γλάστρα στο μπαλκόνι μας, αρκεί να του εξασφαλίσουμε ηλιοφανή θέση προφυλαγμένη από τον έντονο αέρα και τον παγετό. Αν η περιοχή μας έχει αρκετή παγωνία, για τους χειμερινούς μήνες μπορούμε να μεταφέρουμε τη γλάστρα σε εσωτερικό χώρο, τοποθετώντας το ντοματόδεντρο σε φωτεινο σημείο μέσα στο σπίτι, με καλό αερισμό και μακριά από θερμαντικά σώματα. Τι ανάγκες σε πότισμα και λίπανση έχει το ταμαρίλο; To ταμαρίλο έχει σημαντικές ανάγκες σε πότισμα για να έχει καλή ανάπτυξη και ανθοφορία. Την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου ποτίζουμε 2-3 φορές τη βδομάδα, ενώ τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες ίσως χρειαστεί καθημερινό πότισμα. Για τη βελτίωση του εδάφους πριν τη φύτευση του ντοματόδεντρου, ενσωματώνουμε αρκετή οργανική ουσία μέσα σε κάθε λάκκο, είτε σε μορφή κομπόστ, είτε σε μορφή καλά χωνεμένης κοπριάς, καθώς και βιολογικό λίπασμα πλούσιο σε κάλιο. Για τον πρώτο χρόνο καλλιέργειας του ταμαρίλο, προσθέτουμε στις αρχές άνοιξης και στις αρχές του καλοκαιριού βιολογικό λίπασμα πλούσιο σε άζωτο, ενώ τα επόμενα χρόνια προτιμάμε πλήρες βιολογικό λίπασμα με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο. 

Πώς κλαδεύεται και πώς πολλαπλασιάζεται το ταμαρίλο; Το ταμαρίλο έχει σχετικά μικρές απαιτήσεις σε κλάδεμα. Κλαδεύουμε τα νεαρά δενδρύλλια την πρώτη χρονιά όταν φτάσουν στο ένα μέτρο, κόβοντας τον κορυφαίο βλαστό για να ενισχύσουμε την πλευρική ανάπτυξη. Τα επόμενα χρόνια, συνήθως αρκεί να κάνουμε ένα ετήσιο κλάδεμα στις αρχές της άνοιξης μόλις περάσουν οι παγωνιές του χειμώνα αφαιρώντας ξερούς και αδύναμους βλαστούς πετυχαίνοντας καλύτερο αερισμό και μεγαλύτερη έκθεση στον ήλιο της φυλλικής επιφάνειας του ντοματόδεντρου. Σχετικά με τον τρόπο πολλαπλασιασμού του ντοματόδεντρου, μπορούμε να δημιoυργήσουμε καινούργια φυτά από σπόρο, προτιμούμε ωστόσο την μέθοδο πολλαπλασιασμού με μοσχεύματα (τμήματα βλαστών) μήκους 10-15 εκατοστών που παίρνουμε από την κορυφαία βλάστηση του ντοματόδεντρου την περίοδο της άνοιξης και τα φυτεύουμε σε γλάστράκια φυτωρίου χρησιμποιώντας ελαφρύ φυτόχωμα για να τα γεμίσουμε. Πάντως, να σημειώσουμε ότι πάνω στο ταμαρίλο μπορεί να εμβολιαστεί ντοματιά, πιπεριά και μελιτζάνα καθώς ανήκουν στην ίδια οικογένεια.  Ποιες ασθένειες και έντομα προσβάλλουν το ταμαρίλο; Το ντοματόδεντρο είναι ανθεκτικό σε προσβολές από ασθένειες και έντομα σε σχέση με την καλλιέργεια ντομάτας, μπορεί ωστόσο να προσβληθεί από την μελίγκρα, τον αλευρώδη, από την μυκητολογική ασθένεια του ωιδίου καθώς και απο διάφορες ιώσεις. Για την οικολογική αντιμετώπιση της μελίγκρας και του αλευρώδη, ψεκάζουμε προληπτικά με διάλυμα τριμμένου σαπουνιού, ενώ για το ωίδιο ψεκάζουμε με διάλυμα μαγειρικής σόδας. Πότε ωριμάζει και πώς τρώγεται το ταμαρίλο; Οι καρποί του ταμαρίλο είναι έτοιμοι για κόψιμο συνήθως προς τα τέλη του καλοκαιριού όταν έχουν ωριμάσει αρκετά. Αποφεύγουμε να τα τρώμε ωμά, καθώς η φλούδα και η εξωτερική μεριά της σάρκας έχει μία πικράδα στη γεύση. Το εσωτερικό του καρπού είναι εξαιρετικά νόστιμο και χρησιμοποιείται σε σαλάτες χαρίζοντας μοναδική γεύση. Ο καρπός του ταμαρίλο θυμίζει περισσότερο φρούτο στη γεύση, παρά κηπευτικό, καθώς διαθέτει μία ιδιαίτερη γλυκόπικρη γεύση. Ο καρπός του ντοματόδεντρου χρησιμοποιείται εκτεταμένα σε μαρμελάδες και κομπόστες, ενώ σε κάποιες χώρες γίνεται ανάμιξη του εσωτερικού του καρπού με νερό και ζάχαρη για δημιουργία χυμών.  

 Κι ένα μυστικό για το ταμαρίλο To ταμαρίλο θεωρείται μία από τις χαμένες τροφές των Ίνκας μαζί με δεκάδες εξωτικά φρούτα που καλλιεργούσαν στις Άνδεις και που σήμερα οι ερευνητές προσπαθούν να εντοπίσουν και να επαναφέρουν σε καλλιέργεια.