Ραπανάκια, 10 μυστικά για φύτευση και καλλιέργεια

Ραπάνι, το πικάντικο λαχανικό με τη χαρακτηριστική έντονη γεύση και τα πολλά διαφορετικά χρώματα!

Το ραπάνι, γνωστό και ως ραπανάκι ή ρεπάνι, ανήκει στα που καλλιεργούνται για το υπόγειο τμήμα τους, τη χαρακτηριστική ρίζα του (γογγυλόριζα) με τραγανή υφή και πολύ χυμό.

Τα ραπάνια φυτεύονται την περίοδο του φθινοπώρου ή νωρίς την άνοιξη και μπορούν να καλλιεργηθούν σχετικά εύκολα τόσο σε κήπο, όσο και σε γλάστρα στο μπαλκόνι.

Λόγω της χαμηλής περιεκτικότητας του σε θερμίδες και της ιδιαίτερης γεύσης, τα ραπανάκια έχουν καθιερωθεί ως ορεκτικά. Είναι γνωστή άλλωστε η παραδοσιακή φράση “ραπανάκια για την όρεξη”. Χρησιμοποιούνται επίσης σε υπέροχες σαλάτες, σούπες και μαγειρέματα.

Το ραπάνι διαθέτει θρεπτική αξία καθώς περιέχει αντιοξειδωτικά στοιχεία και βιταμίνη C και συμμετέχει σε προγράμματα διατροφής.

Αξίζει, λοιπόν, να δοκιμάσουμε φρέσκα ραπανάκια από τον κήπο μας και να καλλιεργήσουμε μοναδικές ποικιλίες που δύσκολα βρίσκουμε στο εμπόριο. Ας δούμε, αναλυτικά, ποια εποχή σπέρνουμε και τι φροντίδα χρειάζεται η καλλιέργεια του ραπανιού για να απολαμβάνουμε τα πιο νόστιμα ραπανάκια δικής μας παραγωγής.

Υπάρχουν πολλές ποικιλίες ραπανιού, ντόπιες αλλά και ξένες ποικιλίες που μπορούμε να φυτέψουμε στον κήπο μας. Οι ποικιλίες ραπανιού διακρίνονται ανάλογα την εποχή καλλιέργειας, τη γεύση, το σχήμα, το μέγεθος και το χρώμα της φλούδας.

Το ραπανάκι χρειάζεται δροσερό, σχετικά ψυχρό καιρό για να αναπτυχθεί, με ιδανικές θερμοκρασίες μεταξύ 13-19°C. Είναι ανθεκτικό σε χαμηλές θερμοκρασίες και στον παγετό κατά την περίοδο του χειμώνα.

Τα ραπανάκια είναι ευαίσθητα στη ζέστη, καθώς σε υψηλές θερμοκρασίες παρουσιάζουν πρόωρη άνθιση, κακή ανάπτυξη της ρίζας και καυτερή γεύση.

Προτιμούμε να φυτεύουμε τα ραπανάκια σε ηλιοφανείς θέσεις την εποχή του φθινοπώρο και ημισκιερές θέσεις την άνοιξη, ανάλογα με την περιοχή καλλιέργειας και την περίοδο φύτευσης.

Επιλέγουμε αφράτα εδάφη, ψιλοχωματισμένα, πλούσια σε οργανική ουσία, ώστε να μπορέσει να αναπτυχθεί ικανοποιητικά το υπόγειο τμήμα του φυτού και με καλή αποστράγγιση προκειμένου να απομακρύνεται το νερό.

Τα ραπανάκια φυτεύονται με σπόρο, το φθινόπωρο από αρχές Σεπτεμβρίου μέχρι τέλη Νοεμβρίου, καθώς και στα τέλη του χειμώνα, την περίοδο Φεβρουαρίου-Μαρτίου. Κατά την για να σπείρουμε τα ραπανάκια, ακολουθούμε τα παρακάτω βήματα:

Για να φυτέψουμε ραπανάκια σε γλάστρα, επιλέγουμε γλάστρα ή ζαρντινιέρα με βάθος 15-30 εκατοστών, αναλόγως την ποικιλία του ραπανιού. Προφανώς, τα μικρά στρογγυλά ραπάνια θέλουν μικρότερου βάθους γλάστρα σε αντίθεση με την ποικιλία των στενόμακρων ραπανιών.

Για την καλλιέργεια του ραπανιού σε γλάστρα, χρησιμοποιούμε αφράτο και γόνιμο φυτόχωμα που να περιέχει και , κατάλληλο για κηπευτικά και εμπλουτισμένο σε θρεπτικά συστατικά. Είναι σημαντικό να τοποθετούμε χαλίκια στην βάση της γλάστρας για καλύτερη αποστράγγιση του χώματος, δηλαδή για να απομακρύνεται ευκολότερα το νερό που περισσεύει από το πότισμα.

Τοποθετούμε την γλάστρα ή τη ζαρντινιέρα με τα ραπανάκια, σε θέση με νότιο ή δυτικό προσανατολισμό στο μπαλκόνι ή τη βεράντα μας για να έχουμε επαρκή ηλιοφάνεια και ανάπτυξη της ρίζας του ραπανιού.

Τα ραπανάκια ευδοκιμούν σε δροσερό έδαφος και χρειάζονται συχνό πότισμα για να έχουν καλή ανάπτυξη και να δώσουν μεγάλα, νόστιμα και καλοσχηματισμένα ραπανάκια.

Για το πότισμα των ραπανιών μπορούμε να χρησιμοποιούμε μπεκάκια τύπου spray 180 ή 360 μοιρών για να έχουμε ομοιόμορφο πότισμα και δροσισμό του φυλλώματος.

Κάνουμε τακτικά ποτίσματα, νωρίς το πρωί ή κατά το σούρουπο φροντίζοντας να μην αφήνουμε το επιφανειακό χώμα τους να στεγνώσει. Ρυθμίζουμε τη συχνότητα ποτίσματος ανάλογα με τις βροχοπτώσεις που επικρατούν την συγκεκριμένη περίοδο.

Όσον αφορά την λίπανση, τα ραπανάκια δεν έχουν ανάγκη πρόσθετου λιπάσματος εφόσον έχουμε ενσωματώσει κοπριά και κομπόστ στο χώμα κατά την φύτευση. Αν δεν το έχουμε κάνει, προσθέτουμε πλήρες βιολογικό λίπασμα 2 εβδομάδες αφού έχουν φυτρώσει τα φυτά του ραπανιού.

Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αποφεύγουμε την αζωτούχο λίπανση με αμμωνιακά λιπάσματα που οδηγούν σε υπέρμετρη ανάπτυξη του φυλλώματος και επιβαρύνουν την ανάπτυξη της γογγυλόριζας.

Το ραπανάκι είναι συνήθως έτοιμα για συγκομιδή 2-3 μήνες μετά τη σπορά. Ειδικά τα μικρά στρογγυλά ραπανάκια αναπτύσσονται πολύ γρήγορα και μπορούμε να τα απολαύσουμε σε 1,5 μήνα μετά τη σπορά. Η συγκομιδή της φθινοπωρινής φύτευσης ραπανιών γίνεται από τέλη Οκτώβρη ως τέλη Ιανουαρίου.

Καθώς τα ραπάνια μας βρίσκονται κάτω από το έδαφος, είναι καλό να σημειώνουμε στο ημερολόγιο μας πότε έγινε η σπορά κάθε ραπανακιού, ώστε να γνωρίζουμε τον χρόνο συγκομιδής. Κατά τη συγκομιδή, αφού βγάλουμε το ραπανάκι από το έδαφος, κόβουμε το φύλλωμα του και το βάζουμε στο ψυγείο αμέσως για να συντηρηθεί καλύτερα.

Το ραπανάκι προσβάλλεται από τον περονόσπορο και το , δύο μυκητολογικές ασθένειες που δημιουργούν κίτρινίσματα και άσπρες κηλίδες στα φύλλα του φυτού. Για την αντιμετώπιση τους, σκονίζουμε ψεκάζουμε με βρέξιμη σκόνη χαλκού και θειαφιού.

Επίσης, το έντομο της μελίγκρας μπορεί να δημιουργήσει κατσαρώματα στα νεαρά φύλλα του ραπανιού. Για την , ψεκάζουμε με σκεύασμα αλάτων καλίου που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα. Εναλλακτικά, μπορούμε να ψεκάσουμε με σπιτικό σκεύασμα που φτιάχνουμε διαλύοντας 1 κουταλιά της σούπας τριμμένο σε ένα λίτρο νερό.

Επιπλέον, καλό είναι να ρίχνουμε γύρω από τα ραπανάκια για να και γυμνοσάλιαγκες που κάνουν τρύπες στα φύλλα.

Τα ραπανάκια ενδέχεται να παρουσιάσουν μερικά προβλήματα στην καλλιέργεια τους, όπως να μη μεγαλώνουν αρκετά. Μπορεί να παρατηρήσουμε να σκάει η ρίζα τους κατά την καλλιέργεια ή όταν τα κόψουμε η γεύση τους να είναι πολύ καυτερή. Ας δούμε αναλυτικά που οφείλονται τα πιο συνηθισμένα προβλήματα της καλλιέργειας του ραπανιού και πώς μπορέσουμε να τα αντιμετωπίσουμε.

– Γιατί δεν μεγαλώνουν τα ραπανάκια;

Τα ραπανάκια δεν μεγαλώνουν, και αναφερόμαστε στις ρίζες τους, όταν είναι φυτεμένα σε βαρύ έδαφος, καθόλου αφράτο και δεν έχουμε πριν εμπλουτίσει το χώμα με κοπριά, κομπόστ, ή βιολογικό λίπασμα. Επίσης, η ρίζα του ραπανιού δεν μεγαλώνει όταν έχουμε σπείρει τα ραπάνια πολύ πυκνά και μπλέκονται μεταξύ τους τα φυτά.

– Γιατί σκάνε ή σκίζονται τα ραπανάκια κατά την καλλιέργεια;

Οι βολβώδεις ρίζες του ραπανιού μπορεί να σκάνε λόγω ακανόνιστων ποτισμάτων κατά την περίοδο της καλλιέργειας, ειδικά όταν καλλιεργούνται σε χώμα που δεν είναι αφράτο αλλά πολύ σφικτό. Επίσης, η προσθήκη υπερβολικής ποσότητας στα ραπανάκια μπορεί να προκαλέσει ανάλογο πρόβλημα σκασίματος.

– Τι συμβαίνει όταν καίνε πολύ τα ραπανάκια;

Η καυστικότητα και η πικάντικη γεύση του ραπανιού διαφέρει σίγουρα ανάλογα την ποικιλία που φυτέψαμε. Πάντως, αν τα ραπάνια καίνε πολύ, αυτό κυρίως οφείλεται στην έλλειψη νερού, ειδικά σε συνθήκες ζέστης και απαιτούνται συχνότερα ποτίσματα για να το αντιμετωπίσουμε.

Το ραπανάκια αναπτύσσονται γρήγορα και μπορούν να δημιουργήσουν επιτυχημένες συγκαλλιέργειες φυτεμένα ανάμεσα σε , , , και . Η είναι μία οικολογική μέθοδος κατα την οποία καλλιεργούμε διαφορετικά φυτά στον ίδιο χώρο, έχοντας πολλαπλά οφέλη.