Ελαιόλαδο και εμπόριο

Η φύση μπορεί να κάνει τη δουλειά της αλλά στις μέρες μας αυτό δεν αρκεί
Όλοι αναγνωρίζουν την ανάγκη ότι για να πάει καλά ένα προϊόν -ένα καλό προϊόν της ελληνικής γης- και να βρει τη θέση στα ράφια των delicatessen αλλά και των άλλων εξειδικευμένων εμπορικών αλυσίδων στο εξωτερικό χρειάζεται να βάλει το χεράκι του ο designer και μαζί με εκείνον οι ειδήμονες του branding και του packaging. Έννοιες που υπερβαίνουν το καλό όνομα και την καλή συσκευασία…Ενδεικτικό αλλά απολύτως χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της τάσης είναι τα ελληνικά ελαιόλαδα όπως τα επώνυμα της εγχώριας παραγωγής που προορίζονται για εξαγωγή- και κυρίως η αφρόκρεμα τους. Με δεδομένη την ποιότητά τους -αδιαπραγμάτευτα 100% έξτρα παρθένο ελαιόλαδο- εκείνο που τα διακρίνει έναντι όλων των άλλων είναι η ιδιαίτερη εμφάνιση αλλά και η εν γένει παρουσία τους. Αν και τα περισσότερα παραπέμπουν στην αισθητική γραμμή των μπουκαλιών που στα σπλάχνα τους φιλοξενούν ακριβά αρώματα αλλά και δημοφιλή ποτά, η δημιουργική δουλειά των ειδικών δεν μπορεί να περάσει και δεν περνάει απαρατήρητη.
Αλλά και αυτή από μόνη της δεν είναι αρκετή. Όπως επισημαίνει ο Ανδρέας Θάνος – ένας από τους ιδρυτές του Bob Studio, ενός ανεξάρτητου design studioπου έχει την ευθύνη για αρκετά projects στην αγορά και του ελαιολάδου αλλά γενικότερα προϊόντων της ελληνικής γης – πέρα από τα αυτονόητα όπως είναι η «εξωτερική» εμφάνιση και η εν γένει δημόσια παρουσία ενός προϊόντος χρειάζονται και άλλα που αφορούν στο «εσωτερικό» της επιχείρησης που παράγεται το προϊόν, όπως είναι τα θέματα της οργάνωσης, της τεχνογνωσίας και του γενικότερου συντονισμού.Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Θάνος -μετά λόγου γνώσεως- τοποθετεί το όλο θέμα ως εξής: «Υπάρχει μεγάλη άνθηση στην αγορά του ελαιολάδου, όπου βλέπουμε πολλές και καλές προσπάθειες σε επίπεδο branding. Οι εταιρίες και οι Έλληνες παραγωγοί έχουν πια κατανοήσει την αξία και τη σημασία του design από τη γέννηση του προϊόντος και το εντάσσουν στη βασική στρατηγική τους. Ο ανταγωνισμός όμως είναι πολύ μεγάλος, ειδικά από χώρες που γνωρίζουν πολύ καλά την αγορά του ελαιολάδου (όπως Ισπανία και Ιταλία) ενώ οι ελληνικές προσπάθειες βρίσκονται ακόμα σε πρώιμο στάδιο, σε επίπεδο διανομής και τοποθέτησης στο ράφι σε μεγάλες αγορές του εξωτερικού. Σε πολλές περιπτώσεις ελληνικών ελαιολάδων υπάρχει και μεράκι και καλό προϊόν, αλλά υπάρχει επίσης και έλλειψη οργάνωσης, τεχνογνωσίας και συντονισμού, οπότε τα αποτελέσματα δεν είναι τόσο επιτυχημένα όσο θα περιμέναμε».Από την πλευρά του, ο κ. Ξενοφών Λιαπάκης, ιδρυτής του Elenianna.com, ενός online κατάστημα που ειδικεύεται στα luxury & premium προϊόντα μεσογειακής γαστρονομίας θεωρεί ως βασική προϋπόθεση για μια επιτυχή πορεία ενός ελαιολάδου στη διεθνή αγορά την ύπαρξη, με συνέπεια και διάρκεια δύο συστατικών: Το πρώτο έχει να κάνει με τον συνδυασμό των ποιοτικών χαρακτηριστικών (εμφάνιση, περιεχόμενο) και της τιμής πώλησης του προϊόντος και το δεύτερο, με την δυνατότητα διαφοροποίησης σε σχέση με τους ανταγωνιστές. «Το πραγματικά διαφορετικό που μπορεί να παρουσιάσει ένα προϊόν ελαιολάδου αλλά και η δυνατότητα του να πετύχει την διακριτότητα του στην αγορά βοηθά», πιστεύει ο κ. Λιαπάκης και αναφέρει δύο συγκεκριμένα παραδείγματα. Το πρώτο αφορά ένα λάδι από την Κέρκυρα, το λάδι που ονομάζεται The Governor, όπου το ξεχωριστό τους στοιχείο είναι ότι το λάδι που βρίσκεται στα κομψά μπουκάλια με εγχάρακτη τη μορφή του πρώτου Κυβερνήτη της μετα- επαναστατικής Ελλάδος προέρχεται από υπεραιωνόβιες ελιές. Το δεύτερο, έχει να κάνει με το Milestone, ένα πολύ ιδιαίτερο προϊόν καθώς πρόκειται για βιολογικό ανθό αγουρέλαιου από ελιές της Λακωνικής Μάνης!Λίγα περισσότερα για αυτά τα δύο διακριτής παρουσίας λάδια.

Ας ξεκινήσουμε από την Κέρκυρα, για να φτάσουμε στο άλλο άκρο, τη Λακωνική Μάνη.

– Το λάδι από το νησί των Φαιάκων κλέβει την προσοχή μας. Εδώ, παίζει ρόλο, πέραν όλων των άλλων χαρακτηριστικών, και η εγχάρακτη μορφή του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια σαν ένα είδος σφραγίδας πάνω στο μπουκάλι αλλά και το brand name – The Governor. Αυτή τη στιγμή στην αγορά βρίσκεις μια διάφανη γυάλινη συσκευασία των 500 γραμμαρίων στη τιμή των 35 ευρώ αλλά και σε μια συλλεκτική με άσπρο μπουκάλι στα 40 ευρώ. Η μονάδα παραγωγής και διάθεσης του ελαιολάδου βρίσκεται στον Άγιο Ματθαίο της Κέρκυρας και έχει γενικό διευθυντή τον κ. Σπύρο Δαφνή. Η ανταπόκριση που έχει συναντήσει στο εξωτερικό φαίνεται από τα βραβεία αλλά και τις δημοσιεύσεις όπου οι συντάκτες των εξειδικευμένων μέσων «στέκονται» στο γεγονός ότι ο καρπός προέρχεται από υπεραιωνόβιες ελιές. Μια μικρή λεπτομέρεια που συγκινεί και γιατί όχι συναρπάζει!- Ο ανθός του αγουρέλαιου από την Μάνη προκαλεί το ενδιαφέρον για διαφορετικούς λόγους. Η εταιρεία «Of Dreams and Knowledge» ιδρύθηκε μόλις το 2013 από δύο νέους ανθρώπους -τον Κωνσταντίνο Μαμμάση και την Μπάρμπαρα Ρουσάκη- οι οποίοι εγκατέλειψαν τις ακαδημαϊκές τους καριέρες σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, για να επιστρέψουν στα πάτρια εδάφη και να κάνουν πραγματικότητα το όνειρό τους: «Να εμπνεύσουμε στα παιδιά μας ένα πιο φυσικό τρόπο ζωής». Ο στόχος τους ήταν να γεφυρώσουν το χάσμα ανάμεσα στην παράδοση, την αγροτική επιχειρηματικότητα και τη σύγχρονη τεκμηρίωση και να δημιουργήσουν «προϊόντα ορόσημα» για την ανθρώπινη υγεία και διατροφή.Έτσι, το πρώτο στοιχείο είναι η διακριτότητα του προϊόντος και η όλη προσέγγιση των δημιουργών. Το δεύτερο στοιχείο έχει να κάνει με το packaging. Την ευθύνη για αυτό έχουν Έλληνες αγγειοπλάστες.. Η κεραμική φιάλη του Milestone που αποτελεί αναπαράσταση της παραδοσιακής μυλόπετρας είναι φτιαγμένη από ειδικό πηλό stoneware και η όλη συσκευασία προστατεύει ιδανικά το προϊόν από το φως, τη θερμότητα και την υγρασία. Η συσκευασία των 500 ml κοστίζει 45 ευρώ.Ο κ. Γιάννης Γεωργιάδης -συντονιστής μάρκετινγκ στο ηλεκτρονική πλατφόρμα yoleni’s που προωθεί επιλεγμένες ποιοτικές ελληνικές παραγωγές σε ένα πλαίσιο μεσογειακών γεύσεων- παραδέχεται πως «το ελαιόλαδο είναι ένα trend της εποχής». Και αυτό όπως υποστηρίζει «δεν γίνεται άδικα, αφού μιλάμε για ένα εξαιρετικό προϊόν, το οποίο τιμούμε με κάθε τρόπο στην καθημερινότητά μας στην Ελλάδα.

Σε αντίθεση με τις αγορές το εξωτερικό όπου οι καταναλωτές ανακαλύπτουν σιγά σιγά ότι το καλό ελαιόλαδο δε βρίσκει εφαρμογή μόνο στη σαλάτα, γεγονός που το συζητήσαμε στο πρόσφατο συνέδριο του Harvard, σχετικά με τη Μεσογειακή Διατροφή και τα οφέλη της».Ο ίδιος μιλά στη βάση των δεδομένων που διαθέτει από την δραστηριότητα του yoleni’s όπου η κατηγορία του ελαιολάδου από τις πρώτες σε επισκεψιμότητα. « Δίχως άλλο το ελαιόλαδο είναι αιχμή του δόρατος για τα μεσογειακά προϊόντα», λέει και μας παραθέτει μια σειρά από χρήσιμα στοιχεία: α)Οι επισκέπτες μας επιλέγουν έχοντας πρώτα διαβάσει αναλυτικά –όπως φαίνεται- τις περιγραφές που συνοδεύουν το multimedia υλικό, β) Ψάχνουν για ελαιόλαδα που θα συνοδεύσουν τη μαγειρική καθημερινότητά τους, μέχρι όμορφες συσκευασίες για ξεχωριστά δώρα και τελικά καταλήγουν στην αγορά τους, γ) Ιδιαίτερη προτίμηση δείχνουν στα ελαιόλαδα χαμηλής οξύτητας με όμορφη συσκευασία, δ)Μάλιστα στο feedback του customer care, πάντοτε κάνουν σχόλια για την επιλογή τους, αφού τους δικαιώνει πλήρως και αρκετοί από αυτούς συνεχίζουν να δοκιμάζουν αρκετά ελαιόλαδα.
Ο ίδιος ευγενικά αρνήθηκε να προτείνει ένα ή περισσότερα λάδια λέγοντας – βεβαίως, με το δίκιο του- ότι μια τέτοια επιλογή είναι μια δύσκολη υπόθεση, «αν αναλογιστούμε ότι φιλοξενούμε πολλά κι εξαιρετικά ελαιόλαδα, με φοβερό branding και εξαιρετικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά».Με από όλα αυτά μια μικρή περιήγηση στα ηλεκτρονικά ράφια είναι αποκαλυπτική για συσκευασίες και τιμές.

ELI
To ELI, το πολυβραβευμένο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο με χαμηλή οξύτητα, από τη Σπάρτη στοιχίζει 4,20 ευρώ το γυάλινο μπουκάλι -που παραπέμπει σε «σκληρά» ποτά του beach bar- των 100ml, ενώ το μπουκάλι των 500ml στοιχίζει 10 ευρώ. Παραγωγός, ο κ.Μάρκος Μπότσος και η εταιρεία του, που ιδρύθηκε ως εμπορική εταιρεία τον Μάρτιο του 2012. Πρόκειται για έναν παθιασμένο επαγγελματία με πολυετή εργασιακή εμπειρία, ως υπεύθυνος Διασφάλισης Ποιότητας στον τομέα των τροφίμων και συγκεκριμένα στην παραγωγή ελαιολάδου.G.E.T
Ένα μονοποικιλιακό ελαιόλαδο από βιολογικές Κορωνέικες ελιές Λακωνίας. Οι παραγωγοί του, ο Βασίλης Αϊβάζογλου και η Μαίρη Καροπούλου έχουν μια μακρόχρονη σχέση με το ελαιόλαδο, καθώς από τον προηγούμενο αιώνα μέχρι σήμερα η οικογένειά τους διατηρεί ελαιόδενδρα σε σημαντικές ελαιοπαραγωγικές περιοχές της Ελλάδας. Οι δύο τους το 2012 αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα brand name, το G.E.T.|Greek Exquisite Tastes, που θα περιλαμβάνει ό,τι καλύτερο έχει να προσφέρει ο ελληνικός ελαιώνας. Το packaging -όπως το παραλαμβάνει ο πελάτης- μοιάζει σαν κολώνια! Η συσκευασία των 200ml στοιχίζει 11 ευρώ.Ladolea
Μονοποικιλιακό ελαιόλαδο από τους ορεινούς ελαιώνες της Κορινθίας. Ο Πάνος Κλουτσινιώτης, χημικός μηχανικός, και ο αδερφός του Θάνος, οικονομολόγος, είναι δύο νέοι άνθρωποι, που αποφάσισαν να ασχοληθούν με το ελαιόλαδο. Το ιδιαίτερο της συσκευασίας του, είναι πως κάτω από τον φελό κρύβεται ένα πώμα σερβιρίσματος. Η ιδιαίτερη πήλινη συσκευασία των 600ml στοιχίζει 21 ευρώ.Poqa
Ένα θαυμάσιο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο σε μία κομψή, πολυτελή συσκευασία που παραπέμπει σε ακριβά αρώματα. Δημιουργός του, ο Δημήτρης Μητράκος με πρώτη ύλη από τον αγροτικό συνεταιρισμό Γαργαλιάνων «Ελαιώνας»- ένας σύγχρονος συνεταιρισμός που δημιουργήθηκε το 2004 από ντόπιους ελαιοπαραγωγούς που θέλησαν να αξιοποιήσουν κάθε επιστημονικό στοιχείο που θα μπορούσε να αναβαθμίσει ποιοτικά και να εξασφαλίζει την σταθερή ποιότητα των ετήσιων σοδειών μας.Σχετικά με τη συσκευασία, το όνομα «po-qa» προέρχεται από πινακίδες γραμμένες στη Γραμμική Β που βρέθηκαν στο αρχαίο ανάκτορο της Πύλου και αποδεικνύουν την ευρύτατη χρήση του ελαιολάδου στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Ο καινοτόμος σχεδιασμός της συσκευασίας συμπληρώνει την μοναδική ποιότητα του ελαιολάδου. Το ιδιαίτερο σκεύος ισοθερμικού γυαλιού σχεδιάστηκε, για να προστατεύσει το προϊόν από τη θερμότητα και το ηλιακό φως και να διατηρήσει στο ακέραιο τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του ελαιολάδου μέχρι την κατανάλωσή του. Το poqa στη συσκευασία των 250 ml διατίθεται στη βασική τιμή των 65 ευρώ.Moria Elea
To Moria Elea στα 500 ml κοστίζει 29 ευρώ, ενώ στην ιδιαίτερη ξύλινη συσκευασία δώρου – μια συλλεκτική έκδοση -κοστίζει 39 ευρώ. Η Moria Elea είναι ένα από τα προϊόντα της Olive Vision που ιδρύθηκε το 2011 από τον Κώστα Μπαλάφα και τον Γιώργο Δημαράκη -δύο έμπειρους επαγγελματίες. Η έδρα της εταιρείας είναι στο Μαρούσι αλλά οι ελαιώνες, η αποθήκη και το τυποποιητήριο βρίσκονται στην Ερμιόνη Αργολίδας.Lia
Η Χριστίνα Στριμπάκου είναι το προβεβλημένο πρόσωπο της οικογενειακής επιχείρησης από τα Φιλιατρά της Μεσσηνία που αξιοποιεί την μακρόχρονη παραγωγική παράδοση και του τόπου αλλά και των προσώπων του συγγενικού της περιβάλλοντος. Το κομψό πήλινο μπουκάλι -η μπορντούρα στο άσπρο φόντο είναι όλα τα λεφτά- των 500 ml στοιχίζει 16,5 ευρώ.Eulogia
Οι μαύρες συσκευασίες για τα ελαιόλαδα της Eulogia of Sparta -με πρώτη ύλη από τους λακωνικούς ελαιώνες- παραπέμπουν είτε σε ακριβά ποτά, είτε σε παλαιωμένα αποστάγματα… Τα προϊόντα της Eulogia ξεκινούν την διαδρομή τους στην αγορά μόλις το 2012. Η τιμή για παράδειγμα του Ultra Premium Organic Extra Virgin Olive Oil – Eulogia of Sparta (ο πλήρης τίτλος του προϊόντος που διατίθεται σε συσκευασία των 500 ml) είναι στα 35 ευρώ.Five
Κόκκινο χρώμα και ελαιόλαδο; Mάλλον, μια συσκευασία για τους πολλούς ψαγμένους και τους εκλεκτικούς. Το FIVE Extra Virgin Olive Oil Limited Edition -ο τίτλος του προϊόντος της εταιρείας World Excellent Products S.A.- στη συσκευασία των 500ml κοστίζει 15,9 ευρώ.St.Olive
Το St.olive είναι ένα premium έξτρα παρθένο ελαιόλαδο που οι δημιουργοί του ήθελαν να τονίσουν εξ αρχής την ιδιαιτερότητα του προϊόντος τους και το οποίο απευθύνεται σε ένα κοινό, επιλεκτικό και ενημερωμένο, στο εξωτερικό.
Στο site της mousegraphics -το δημιουργικό γραφείο που υπογράφει το όλο concept- διαβάζουμε: «τόσο στο όνομα όσο και στον σχεδιασμό που διαμόρφωσε την συγκεκριμένη ταυτότητα, επιλέξαμε έναν ιδιότυπο συνδυασμό μεταφυσικής και χιούμορ. Χρησιμοποιήσαμε τον όρο “Αγία Ελιά”, για να αποδώσουμε, όχι φυσικά θρησκευτικά χαρακτηριστικά στο προϊόν, αλλά για να θυμίσουμε τον χθόνιο, πρωτογενή, ζωοδότη και με αυτή την έννοια ‘ιερό’ χαρακτήρα του καρπού που δίνει το λάδι. To ντιζάιν έκανε πιο συγκεκριμένη και αιχμηρή την πρόθεσή μας: έβαλε ένα χέρι, άρα την απτή απεικόνιση του θείου, στα πλαίσια του τελετουργικού, του ανθρώπινου και εφικτού. Παρέπεμψε έτσι με χιούμορ και στην διαδικασία, την φροντίδα που κάνει κάτι σπουδαίο. Το ότι καταφύγαμε σε έναν ειδικό της βυζαντινής αγιογραφίας για να αποδώσει όλα αυτά σύμφωνα με τους αντίστοιχους κώδικες, είναι ο τρόπος μας να πούμε ό,τι συνιστά την βάση κάθε επικοινωνίας: όλα, από τα πιο απλά, στα πιο πολύπλοκα, είναι ένα άλμα πίστης, το οποίο ωστόσο τίποτα δεν μας εμποδίζει να κάνουμε όντας καλά προετοιμασμένοι».
Η υποβλητική συσκευασία των 500 ml – σε μαύρο χρώμα- κοστίζει 19 ευρώ.K/kappa
Μια από τις πιο ιδιαίτερες συσκευασίες της ελληνικής αγοράς με …τσουχτερή τιμή ή μάλλον με τιμή ακριβού αρώματος. Κατ΄ ουσία πρόκειται για μια δύο μέρη που ενώνονται στη μέση και αποτελούν μια καινοτομία που μας έρχεται από τον Ωροπό και την οικογένεια Κριαρά. Η απλή συσκευασία των 500ml κοστίζει 85 ευρώ, ενώ η χειροποίητη κατασκευή που συνοδεύει την συσκευασία δώρου ξεπερνά ελαφρώς τα 500 ευρώ.