Καλλιεργώ μανιτάρια πλευρώτους στο σπίτι

Για να καλλιεργήσουμε μανιτάρια Pleurotous στο σπίτι μας χρειαζόμαστε ένα έτοιμο παστεριωμένο υπόστρωμα, κατάλληλο για καλλιέργεια μανιταριών, που αποτελείται από ειδικά επεξεργασμένο άχυρο σιτηρών. Περιέχει μυκήλιο Pleurotus υπό την μορφή σπόρου, το οποίο δεν έχει απλωθεί σε όλη την μάζα του υποστρώματος. Το υπόστρωμα είναι σε μορφή ειδικά συμπιεσμένου μπλόκ, συσκευασμένο σε διάφανο φίλμ ανθεκτικού πλαστικού, έτοιμο για χρήση. Οι διαστάσεις του είναι συνήθως 50x40x20 cm – 66 lit και έχει βάρος 17-18 kgr.
Τα γεωπονικά καταστήματα διαθέτουν υπόστρωμα επωασμένο, έτοιμο για παραγωγή, αλλά διατίθεται και υπόστρωμα σπαρμένο, εάν ζητηθεί. Το σπαρμένο υπόστρωμα χρειάζεται περίπου 15-18 ημέρες επώαση σε σκοτεινό μέρος, με θερμοκρασία από 18-25 oC. Στην συνέχεια και εφόσον έχει ασπρίσει καλά (έχει απλωθεί το μυκήλιο), ακολουθούμε τις ίδιες οδηγίες για την παραγωγή, όπως και του επωασμένου.
Τοποθετούμε σε μέρος σκιερό, φωτεινό, δροσερό και απάνεμο. Διάφορα προτεινόμενα μέρη είναι μία φωτεινή αποθήκη, στο μπαλκόνι σε μέρος προστατευμένο από τον αέρα, κάτω από μια σκάλα, στην κουζίνα, στην πυλωτή της πολυκατοικίας, σε πάρκιν αυτοκινήτων με παράθυρα, σε ένα θερμοκήπιο. Τα πλευρώτους χρειάζονται φώς, γι αυτό τοποθετούμε το υπόστρωμα σε φωτεινό μέρος, αλλά όχι απευθείας στον ήλιο. Το φως στο οποίο μπορούμε να διαβάσουμε είναι αρκετό για να γίνει η παραγωγή των μανιταριών. Κατά την διάρκεια της νύχτας, μπορεί να μείνει στο σκοτάδι.
Ιδανική θερμοκρασία για να φυτρώσουν τα μανιτάρια είναι 8-18 oC, ενώ κάτω των 6 oC, τα μανιτάρια καθυστερούν να μεγαλώσουν. Σε θερμοκρασίες άνω των 25 oC, δεν φυτρώνουν μανιτάρια. Η ιδανική εποχή για την καλλιέργεια pleurotous στο σπίτι είναι από αρχές Νοεμβρίου έως τα μέσα Μαρτίου.   Τοποθετoύμε τον μπλόκ πάνω σε υγρή επιφάνεια που έχει μόνιμα νερό (αφρολέξ, πιατάκι, παλιά κουβέρτα κτλ) ή σε σημείο με πολύ υψηλή σχετική υγρασία 80-90%. Δεν τοποθετούμε το μπλόκ πάνω σε χώμα, αλλά πάνω σε τσιμέντο, πλακάκια ή σε ξύλο (παλέτα) και κατά προτίμηση όρθιο. Ελέγχουμε καθημερινά μέχρι να δούμε τα πρώτα κεφαλάκια από τα μανιτάρια να εμφανίζονται. Τότε ανοίγουμε τρύπες στο πλαστικό στα σημεία που βγαίνουν τα μανιτάρια και τα δροσίζουμε χρησιμοποιώντας ένα ψεκαστηράκι σε όλη την επιφάνεια, ψεκάζοντας 1-2 φορές την ημέρα, μέχρι τα μανιτάρια να μεγαλώσουν αρκετά. Δεν αφαιρούμε το πλαστικό φίλμ από το μπλόκ γιατί έτσι χάνεται η υγρασία του.
Κάτω από καλές συνθήκες τα πλευρώτους θα ξεκινήσουν να φυτρώνουν σε 10-14 ημέρες και συγκομίζουμε μόλις έχουμε ένα επιθυμητό μέγεθος.Τα μαζεύουμε όλα μονομιάς, τραβώντας τα απότομα από το σημείο που έχουν φυτρώσει και δεν χρησιμοποιούμε μαχαίρι. Από το ίδιο σημείο μπορεί να ξαναφυτρώσουν μετά από λίγο καιρό, αφού επαναλάβουμε την ίδια διαδικασία. Το μπλόκ μπορεί να βγάλει 2-3 φορές μανιτάρια κάτω απο ιδανικές συνθήκες (συνολικά 5-7 kgr). Μετά από κάθε παραγωγικό κύκλο το ξεπλένουμε καλά, με πολύ νερό. Όταν σταματήσει να παράγει μανιτάρια δεν το πετάμε στα σκουπίδια, αλλά ανακυκλώνουμε το περιεχόμενό του ενσωματώνοντάς το στο χώμα τού κήπου ή στους λάκους των δέντρων και των κηπευτικών, σαν λίπασμα.

Παλιά τα μανιτάρια θεωρούνταν το κρέας των φτωχών, αφού διαθέτουν τις ίδιες πρωτεΐνες με το κρέας και μάλιστα υψηλής βιολογικής αξίας, χωρίς τις τοξίνες, τα λίπη και τη χοληστερόλη… Πρόκειται για μια εύκολη και ευχάριστη καλλιέργεια που θα την λατρέψουν οι μανιταροφάγοι, αφού ο χρόνος απασχόλησής τους θα είναι ελάχιστος, ενώ αν τηρηθούν σωστά οι απλές διαδικασίες, θα τύχουν μιας πλούσιας παραγωγής, ικανής να κορέσει τις γαστριμαργικές ανάγκες μιας οικογένειας.Η ιδανικότερη εποχή καλλιέργειας μανιταριών είναι τέλη Φθινόπωρου και αρχές Άνοιξης, αφού οι ενδιάμεσες καιρικές συνθήκες ενδείκνυνται για την ιδανική παραγωγή τους.

Χρήσιμες πληροφορίες
Να μη ξεχάσουμε να αναφέρουμε πως τα πλευρώτους δίνουν 2-3 σοδειές με διαφορά κάμποσων ημερών η μία από την άλλη. Στις φωτογραφίες βλέπετε το δεύτερο κύμα παραγωγής. Στο πρώτο έχουμε και τη μεγαλύτερη απόδοση που αγγίζει σχεδόν το 50% της συνολικής μας σοδειάς.. Το σύνολο της παραγωγής από μια μπάλα μπορεί να ξεπεράσει και τα 10 κιλά.

Η καλλιέργεια σε άλλους χώρους
Φυσικά και μπορεί να καλλιεργηθεί σε οποιοδήποτε χώρο διαθέτετε, αρκεί ο χώρος αυτός να ικανοποιεί τις βασικές συνθήκες. Στο μπαλκόνι σας, σε κάποιο υπόγειο, σε ένα σκιερό σημείο της αυλής, ακόμα και σε μια αποθηκούλα στο εσωτερικό του σπιτιού. 

Οδηγίες καλλιέργειας πλευρώτους στο σπίτι με υπόστρωμα από καφέ.

Υλικά:

• 2-3 κιλά κατακάθι καφέ (ελληνικού, εσπρέσο ή φίλτρου) – Μπορούμε να προμηθευτούμε αρκετό κατακάθι από κάποια καφετέρια (Στη Θεσσαλονίκη τα Starbucks το διανέμουν δωρεάν)
• λίγο άχυρο, ροκανίδι ή στέλεχος καλαμποκιού
• 3 κουταλιές της σούπας οικοδομικό γύψο
• δοχείο εκκόλαψης (το κουβαδάκι από ποπ κορν είναι ιδανικό)
• μυκήλιο πλευρώτους (σπόρος)

μπορούμε να βρούμε μυκήλιο πλευρώτους:

1. Σε φυτώρια & γεωπονικά μαγαζιά (τα περισσότερα έχουν αποξηραμένο σπόρο). Σε αυτήν την περίπτωση ο σπόρος υπολογίζουμε να βγαίνει γύρω στο 10% σε σχέση με τον όγκο του καφέ.
2. Επίσης μπορούμε να παραγγείλουμε φρέσκο σπόρο από κάποιον παραγωγό πλευρώτους ή να τον παραγγείλουμε από το διαδίκτυο. Σε αυτήν την περίπτωση ο σπόρος υπολογίζουμε να βγαίνει γύρω στο 5% σε σχέση με τον όγκο του καφέ. 
3. Εναλλακτικά μπορούμε να πάρουμε μια ποσότητα(υπολογίζουμε να βγαίνει γύρω στο 15% σε σχέση με τον όγκο του καφέ) μολυσμένο άχυρο από υπόστρωμα πλευρώτους και να το χρησιμοποιήσουμε σαν σπόρο – αυτή είναι και η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε στις φωτογραφίες και που γενικά προτείνεται ως η πιο εύκολη, αποδοτική και φθηνή.
4. Μπορούμε να το παράγουμε μόνοι μας ακολουθώντας τις οδηγίες: παραγωγή μυκηλίου πλευρώτους

Εκτέλεση: Βάζουμε το κατακάθι σε ένα δοχείο και προσθέτουμε μια κουταλιά της σούπας οικοδομικό γύψο για κάθε κιλό καφέ (αυτό γίνεται για να ρυθμίσουμε το ph του υποστρώματος) . Μπορούμε να προσθέσουμε λίγο ψιλοκομμένο άχυρο λίγο ροκανίδι από πλατύφυλλα ή ακόμα καλύτερα 2-3 στελέχη καλαμποκιού σε φέτες. (αυτά τα υλικά θα επιτρέψουν στο υπόστρωμα μας να μην είναι τόσο συμπαγές και πυκνό και έτσι ο μύκητας θα εξαπλωθεί πιο γρήγορα) Προσθέτουμε κάποια ποσότητα νερού ώστε το μείγμα να μην είναι στεγνό. Ανακατεύουμε με προσοχή και το βράζουμε για περίπου μισή ώρα. Έπειτα αφήνουμε το μείγμα να κρυώσει και να στραγγίξει. Όταν έρθει σε θερμοκρασία δωματίου και σε ποσοστό υγρασίας γύρω στο 70% (αν το σφίξουμε μια χούφτα καφέ στο χέρι μας να στάζουν λίγες σταγόνες) είναι έτοιμο για την σπορά. – Ανακατεύουμε με καθαρά χέρια τον σπόρο με τον καφέ και τον τοποθετούμε στο δοχείο της εκκόλαψης όπου και θα τον αφήσουμε σφραγισμένο ως το τέλος της συγκομιδής.

Επώαση: Σκοπός της επώασης είναι να απλωθεί το μυκήλιο σε όλο το υπόστρωμα. Στο στάδιο αυτό η θερμοκρασία του υποστρώματος πρέπει να διατηρείται περίπου στους 25 °C. Έχει βρεθεί ότι επιτυγχάνονται καλύτερα αποτελέσματα όταν η επώαση γίνεται στο σκοτάδι. Ο χρόνος επώασης μπορεί να κυμαίνεται από 20 μέχρι 40 ημέρες ανάλογα με το είδος του σπόρου και τις συνθήκες επώασης.

Συγκομιδή: Σε ένα μήνα περίπου από την σπορά θα αρχίσουν να εμφανίζονται τα πρώτα μανιτάρια. Μαζέψτε τα όταν φτάσουν σε επιθυμητό επίπεδο ή όταν δεν μεγαλώνουν άλλο. Μαζέψτε όλα από την μία τρύπα μονομιάς τραβώντας τα απότομα από το σημείο που φυτρώνουν. Μην χρησιμοποιήσετε μαχαίρι, από το ίδιο σημείο θα ξαναφυτρώσουν μετά από καιρό αφού επαναλάβετε τα ίδια στάδια. Όταν σταματήσει να παράγει μανιτάρια, μην το πετάξετε, αλλά ανακυκλώστε το περιεχόμενο ενσωματώνοντάς το στο χώμα για λίπασμα.

Η ιδέα από το Γαλλικό πείραμα που περιγράφεται σε αυτό το pdf