Ελιά: Προβλήματα από την ξηρασία και τρόποι αντιμετώπισης

H καλλιεργείται σε περιοχές με εύκρατο μεσογειακό κλίμα και απαιτεί κλιματικές συνθήκες που χαρακτηρίζονται από ήπιους, υγρούς χειμώνες και ζεστά καλοκαίρια.

Τις τελευταίες δεκαετίες, η κλιματική αλλαγή έχει προκαλέσει δυσκολίες στις περισσότερες καλλιέργειες, καθώς χρειάζονται πλέον αυξημένη φροντίδα για να έχουν καλή απόδοση.

Ειδικότερα, η ξηρασία, η μείωση των βροχοπτώσεων, η εμφάνιση υψηλών θερμοκρασιών δημιουργεί αρκετά προβλήματα στην .

Παρατηρούμε πλέον τα φτωχά και ξερά άγονα εδάφη σε συνδυασμό με τους παρατεταμένους καύσωνες να συντελούν στη μείωση και την υποβάθμιση της ανάπτυξης, την ανθοφορίας και της καρποφορίας των ελαιόδεντρων.

Στο σημερινό άρθρο, θα δούμε αναλυτικά τι επιπτώσεις έχει η ξηρασία στην καλλιέργεια της ελιάς, καθώς και τρόπους αντιμετώπισης για να έχουμε ικανοποιητική σοδειά ελιών και ελαιόλαδου.

Η ξηρασία, ιδιαίτερα αν είναι παρατεταμένη, μπορεί να έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις στα ελαιόδεντρα, κάνοντάς τα πιο αδύναμα και λιγότερο παραγωγικά.

Μερικές από τις κυριότερες επιπτώσεις της ξηρασίας στην καλλιέργεια της ελιάς οι εξής:

Τα ελαιόδεντρα, όταν δεν έχουν αρκετό νερό, μειώνουν την βλαστική ανάπτυξή, κάτι που σημαίνει λιγότεροι νέοι βλαστοί και μικρότερη φυλλική επιφάνεια.

Πέραν της μειωμένης βλαστικής ανάπτυξης, παρατηρούνται εκτεταμένα , αποτέλεσμα της μειωμένη φωτοσυνθετική δραστηριότητα.

Η ξηρασία μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη ή καθυστερημένη ανθοφορία, ακόμα και σε πτώση ανθοφορίας, γεγονός που συνεπάγεται μειωμένη καρπόδεση και καρποφορία.

Επιπλέον, τα ελαιόδεντρα μπορεί να ρίξουν τους καρπούς τους πρόωρα αν οι συνθήκες ξηρασίας είναι έντονες και παρατεταμένες μέσα στο καλοκαίρι.

Η μειωμένη ανθοφορία και καρποφορία σε συνδυασμό με την μειωμένη απορρόφηση θρεπτικών στοιχείων από το έδαφος έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση στην παραγωγή ελιών και ελαιολάδου.

Θα πρέπει επίσης να επισημάνουμε ότι σε συνθήκες ξηρασίας, ενισχύεται το φαινόμενο της παρενιαυτοφορίας στην καλλιέργεια της ελιάς, δηλαδή ότι μία χρονιά καλής παραγωγής ακολουθείται από μία χρονιά μειωμένης ή μηδαμινής παραγωγής.

Οι ελιές που αναπτύσσονται υπό συνθήκες ξηρασίας συχνά είναι μικρότερες, αφυδατωμένες, με κακό χρωματισμό, ανομοιόμορφη ωρίμανση και μικρότερη περιεκτικότητα λαδιού.

Το ελαιόλαδο που παράγεται υπό αυτές τις συνθήκες ξηρασίας μπορεί να έχει διαφορετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά όπως υψηλότερη οξύτητα και να είναι πιο υποβαθμισμένης ποιότητας.

Η σωστή διαχείριση της ξηρασίας με τα κατάλληλα καλλιεργητικά μέτρα είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της αποδοτικότητας των ελαιόδεντρων.

Παρακάτω παραθέτουμε μερικές βασικές στρατηγικές για να προστατέψουμε τις ελιές από ζημιές που προκαλεί η μείωση των βροχοπτώσεων και η αύξηση της θερμοκρασίας:

Η βελτίωση της ποιότητας του εδάφους μέσω της προσθήκης και και μπορούν να αυξήσουν την ικανότητα του εδάφους να συγκρατεί νερό.

Παράλληλα ενσωματώνουμε αλλά όπως ο , ο και ο που ενισχύουν τη συγκράτηση υγρασίας, κάτι που βοηθά τα ελαιόδεντρα να αντέχουν καλύτερα σε περιόδους ξηρασίας.

Η επιλογή ποικιλιών ελιάς που είναι ανθεκτικές στην ξηρασία και δεν θέλουν υπερβολικές ποσότητες νερού είναι μια βασική προληπτική μέθοδος καλλιέργειας.

Υπάρχουν ποικιλίες ελαιόδεντρων που είναι πιο ανθεκτικές στην έλλειψη νερού, όπως η “Κορωνέικη” ποικιλία και η ποικιλία “Μάνακι”, οι οποίες μπορούν να αντέξουν καλύτερα σε ξηροθερμικές συνθήκες

Η χρήση οργανικών υλικών: όπως άχυρα, κομμένα αγριόχορτα και ροκανίδια για την κάλυψη του εδάφους γύρω από τις ρίζες των ελαιόδεντρων βοηθά στη διατήρηση της υγρασίας στο έδαφος, μειώνοντας την εξάτμιση του νερού.

Ταυτόχρονα, η σταδιακή αποσύνθεση και κομποστοποίηση των συγκεκριμένων οργανικών υλικών, βελτιώνει τη δομή του εδάφους και παρέχει θρεπτικά συστατικά.

Είναι σημαντικό να αρδεύονται τα δέντρα σε κρίσιμες περιόδους, όπως η άνθηση και η καρπόδεση, καθώς και κατά την περίοδο αύξησης του ελαιοκάρπου.

Για το , εφαρμόζουμε που εξασφαλίζει αποτελεσματικό πότισμα ενώ παράλληλα περιορίζει τις απώλειες σε νερό.

Υπάρχουν διάφορα σκευάσματα που μπορούν να βοηθήσουν τα ελαιόδεντρα ώστε να αντιμετωπίσουν τις δυσμενείς συνθήκες που προκαλούνται από την ξηρασία.

Η γκάμα των συγκεκριμένων σκευασμάτων που κυκλοφορούν στο εμπόριο περιλαμβάνουν βιοδιεγέρτες, λιπάσματα φυκιών και μίγματα ιχνοστοιχείων τα οποία βελτιώνουν την αντοχή των φυτών σε αντίξοες συνθήκες.

Η εφαρμογή του κατάλληλου κλαδέματος στα ελαιόδεντρα μπορεί να μειώσει τη διαπνοή και την απώλεια νερού με αποτέλεσμα να γίνεται ένας πιο ορθολογικός έλεγχος και αξιοποίηση του διαθέσιμου νερού ποτίσματος.

Η συνεχής παρακολούθηση των επιπέδων υγρασίας στο έδαφος με την χρήση υγρασιόμετρων μπορούν να βοηθήσουν τους ελαιοκαλλιεργητές να κάνουν πιο σωστά ποτίσματα ανάλογα την εποχή.