Αρωματικά φυτά και μυρωδικά σε γλάστρα (+video)

H ελληνική ύπαιθρος είναι γεμάτη από υπέροχα βότανα και μυρωδικά. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η μεσογειακή κουζίνα είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις μοναδικές γεύσεις και τα αρώματα που μας προσφέρουν τα αρωματικά φυτά. Τα φρέσκα μυρωδικά δίνουν αξεπέραστη γεύση στο φαγητό, γι’ αυτό και η καλλιέργεια τους είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε ερασιτεχνικούς κήπους και σε γλάστρες. Τι πιο ωραίο από το να κόβουμε ολόφρεσκα μυρωδικά και να τα χρησιμοποιούμε στην κουζίνα μας τη στιγμή που τα χρειαζόμαστε! Άλλωστε, τα αρωματικά φυτά χρειάζονται ελάχιστη φροντίδα και μπορούν εύκολα να φυτευθούν σε γλάστρα για να δημιουργήσουμε ένα όμορφο κήπο στο μπαλκόνι. Όλοι μπορούμε να καλλιεργήσουμε μυρωδικά και αρωματικά φυτά σε γλάστρα και ζαρντινιέρα στο σπίτι μας, στην αυλή και το μπαλκόνι ακολουθώντας μερικές απλές συμβουλές για την περιποίησή τους και αποτελούν ένα όμορφο τρόπο για να ξεκινήσουμε την ενασχόλησή μας με την κηπουρική. Φυτεύουμε, λοιπόν, μαϊντανό, άνηθο, ρόκα, βασιλικό, δυόσμο, ρίγανη, θυμάρι, ματζουράνα, φασκόμηλο, δεντρολίβανο και άλλα αγαπημένα μυρωδικά για να τα απολαμβάνουμε στο σπίτι μας και να τα χρησιμοποιούμε νόστιμα και υγιεινά στην κουζίνα σε υπέροχες συνταγές μαγειρικής. 

 Ποια εποχή και σε ποιο σημείο φυτεύουμε μυρωδικά και αρωματικα φυτά; Γενικότερα, τα αρωματικά φυτά και τα βότανα προτιμούν σημεία με ήλιο, προφυλαγμένα από την παγωνιά του χειμώνα και τους δυνατούς ανέμους. Κάποια αρωματικά φυτά, όπως ο δύοσμος, η μέντα, η ρίγανη, ο βασιλικός και η ματζουράνα αναπτύσσονται καλύτερα σε ημισκιερό περιβάλλον. Τα περισσότερα μυρωδικά όπως ο μαϊντανός, ο άνηθος και η ρόκα που καλλιεργούνται στο μπαλκόνι, χρειάζονται περισσότερο ήλιο την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου και δροσιά το καλοκαίρι. Αποφεύγουμε την καλλιέργεια των αρωματικών φυτών σε βορινό μπαλκόνι, γιατί το φύλλωμα τους μπορεί να παρουσιάσει εγκαύματα και τα φυτά μας να καταστραφούν. Κατάλληλη εποχή για να φυτέψουμε αρωματικά φυτά ή να κάνουμε μεταφύτευση σε μεγαλύτερες γλάστες είναι μέσα στην άνοιξη, αφού περάσουν οι παγωνιές του χειμώνα, καθώς και στις αρχές του φθινοπώρου. 

Τι γλάστρες και φυτόχωμα χρησιμοποποιούμε για την φύτευση αρωματικών φυτών και μυρωδικών; Επιλέγουμε τις κατάλληλες γλάστρες ανάλογα το αρωματικό φυτό που θα φυτέψουμε και την ανάπτυξη που παρουσιάζει. Χρησιμοποιούμε γλάστρες και ζαρντινιέρες με βάθος από 10-20 εκατοστά για τα μυρωδικά όπως το μαιντανό και τον άνηθο, ενώ για τα αρωματικά φυτά θέλουμε βαθύτερες γλάστρες 20-30 εκατοστών, και ειδικά για τη λεβάντα και το δεντρολίβανο που το ριζικό τους σύστημα παρουσιάζει μεγαλύτερη ανάπτυξη. Γεμίζουμε τις γλάστες και τις ζαρντινιέρες με ποιοτικό φυτόχωμα, ενισχυμένο με θρεπτικά συστατικά, κομπόστ και περλίτη για να εξασφαλίσουμε καλύτερη κυκλοφορία του νερού και αερισμό της ρίζας. Χρησιμοποιούμε οπωσδήποτε γλάστρες με τρύπα στη βάση και τοποθετούμε χαλίκι για να απομακρύνεται καλύτερα το νερό που περισσεύει, προκειμένου να αποφύγουμε προβλήματα που δημιουργούνται από την υπερβολική υγρασία στο χώμα, όπως σαπίσματα στη ρίζα και μαύρισμα των φύλλων. Κάθε πότε χρειάζονται πότισμα τα αρωματικά φυτά και τα μυρωδικά σε γλάστρα; Τα βότανα και τα μυρωδικά έχουν μέτριες απαιτήσεις σε νερό και πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, καθώς το υπερβολικό πότισμα μπορεί να προκαλέσει σάπισμα της ρίζας. Η μέντα, ο δυόσμος, η ρίγανη και η ματζουράνα θέλουν τακτικότερα ποτίσματα από τη λεβάντα, το θυμάρι και το δεντρολίβανο. Γενικότερα, ανάλογα το φυτό, ποτίζουμε 1-2 φορές τη βδομάδα την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου και 2-3 φορές την εβδομάδα την περίοδο του καλοκαιριού. Σε κάθε περίπτωση, κάνουμε σταθερά ποτίσματα σε μικρές ποσότητες, φροντίζοντας να ποτίζουμε αφού έχει στεγνώσει το χώμα της γλάστρας.  Τι λίπασμα θέλουν τα αρωματικά φυτά σε γλάστρα; Τα αρωματικά φυτά και τα μυρωδικά δεν έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξη τους και δεν χρειάζονται προσθήκη μεγάλης ποσότητας λιπάσματος. Μπορούμε να προσθέτουμε μικρές ποσότητες βιολογικό λίπασμα ή καλοχωνεμένης κοπριά, μια φορά το μήνα, κατά την περίοδο της άνοιξης και του φθινοπώρου. Η προσθήκη υπερβολικής ποσότητας λιπάσματος μπορεί να προκαλέσει καψίματα στο φύλλωμα των αρωματικών φυτών ή να τα κάνει πιο ευαίσθητα σε προσβολή από μυκητολογικές ασθένειες. Επίσης, η υπερβολική λίπανση, κυρίως με λιπάσματα αζώτου, όπως αμμωνία, μειώνει την περιεκτικότητα των αρωματικών φυτών σε αιθέρια έλαια, και πρέπει να αποφεύγεται, ειδικά κατά την περίοδο της συγκομιδής, για την αποξήρανση των φυτών. 

 Τι φροντίδα σε κλάδεμα χρειάζονται τα αρωματικά φυτά σε γλάστρα; Τα αρωματικά φυτά χρειάζονται κλάδεμα κάθε χρόνο για να έχουν καλή ανάπτυξη. Κατάλληλη εποχή για το κλάδεμα των αρωματικών φυτών είναι στις αρχές της άνοιξης για να τα ανανεώσουμε και να μας χαρίσουν πλούσια βλάστηση. Κατά το κλάδεμα, αφαιρούμε αδύναμους και ξερούς βλαστούς, κορφολογούμε τους πλευρικούς βλαστούς για να τονώσουμε την ανάπτυξη των φυτών. Επίσης, στα τέλη του καλοκαιριού αφαιρούμε τα αποξηραμένα άνθη των αρωματικών φυτών για να τονώσουμε την ανάπτυξη του φυλλώματος και να έχουμε μία δεύτερη φθινοπωρινή συγκομιδή. Σε κάποια αρωματικά φύτά, όπως η λεβάντα και το δεντρολίβανο, κάνουμε ένα αυστηρό κλάδεμα των βλαστών καθε 2-3 χρόνια, χαμηλά κοντά στη βάση, για να ανανεώσουμε τη φυλλική τους επιφάνεια. Πότε κόβουμε τα αρωματικά φυτά για να τα αποξηράνουμε; Αν θέλουμε να κόβουμε λίγα φύλλα αρωματικών φυτών για να τα χρησιμοποιούμε στην κουζίνα μας, μπορούμε να τα κάνουμε σχεδόν όλο το χρόνο χωρίς κανένα πρόβλημα. Βέβαια, αν θέλουμε να συγκομίζουμε μυρωδικά και αρωματικά φυτά για να τα αποξηράνουμε, κατάλληλη εποχή για τη συλλογή είναι στις αρχές της ανθοφορίας τους, συνήθως, μέσα στο καλοκαίρι. Βέβαια, όταν κάνουμε πρώιμη συγκομιδή των αρωματικών φυτών στις αρχές καλοκαριού, μπορούμε να έχουμε και μία δεύτερη όψιμη φθινοπωρινη συγκομιδή αρωματικών φυτών. Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να μαζεύουμε τα φύλλα, τους βλαστούς και τα άνθη των αρωματικών φυτών κατά τις πρωινές ώρες, καθώς τότε έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αιθέρια έλαια. Κατά τη συγκομιδή, κόβουμε τους βλαστούς με φύλλα και άνθη των αρωματικών φυτών, τα κάνουμε μάτσα και τα κρεμάμε ανάποδα για λίγες μέρες σε σκιερό μέρος με καλό αερισμό για να αποξηράνουμε. Αφού ξεραθούν, τρίβουμε τα ξερά φύλλα των αρωματικών φυτών και τα αποθηκεύουμε σε αεροστεγή βάζα που φυλάμε μέσα στα ντουλάπια μας. 

  Πως προστατεύουμε τα αρωματικά φυτά από έντομα και ασθένειες; Τα περισσότερα αρωματικά φυτά είναι ανθεκτικά και δεν προσβάλλονται εύκολα από μυκητολογικές ασθένειες και έντομα. Σε συνθήκες υψηλής υγρασίας και κακού αερισμού, ειδικά όταν ξεχνάμε να κλάδέψουμε τα φυτά μας, μπορεί να έχουμε ανάπτυξη μυκητολογικών ασθενειών, καθώς και σαπίσματα στη ρίζα τους. Για να τα προστατεύσουμε, ποτίζουμε με διάλυμα θειικού χαλκού (γαλαζόπετρας) στο χώμα γύρω από τη ρίζα και ψεκάζουμε το φύλλωμα των φυτών με αυτόσχέδιο διάλυμα που φτιάχνουμε διαλύοντας μία κουταλιά του γλυκού μαγειρική σόδα και 2 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο σε 2 λίτρα νερό. Αν και αρκετά αρωματικά φυτά διαθέτουν εντομοαπωθητικές ιδιότητες, καλό είναι να τα ψεκάζουμε προληπτικά με πράσινο σαπούνι για να τα προστατεύσουμε από διάφορα έντομα όπως η μελίγκρα και ο αλευρώδης. Για την παρασκευή του οικολογικού διαλύματος, ανακατεύουμε 1 κουταλιά της σούπας τριμμένο πράσινο σαπούνι και 1 κουταλιά του γλυκού οινοπνεύμα σε 1 λίτρο νερό. Πώς δημιουργούμε καινούρια αρωματικά φυτά; Τα αρωματικά φυτά πολλαπλασιάζονται με σπόρο, με μοσχεύματα καθώς και με διαίρεση φυτών. Αν θέλουμε να δημιουργήσουμε καινούρια αρωματικά φυτά με τον πιο εύκολο και οικονομικό τρόπο, κόβουμε μικρά κλαδιά μήκους περίπου 10 εκατοστών που ονομάζονται μοσχεύματα. Αφαιρούμε τα 2/3 των φύλλων του μοσχεύματος ξεκινώντας από τη βάση και τα φυτεύουμε σε μικρή γλάστρα. Για να αυξήσουμε την πιθανότητα επιτυχίας του πολλαπλασιασμού, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ορμόνη ριζοβολίας. Γεμίζουμε τη γλάστρα με ελαφρύ φυτόχωμα ή φτιάχνουμε αυτοσχέδιο μίγμα χώματος χρησιμοποιώντας με τύρφη, άμμο και περλίτη με αναλογία 1:1:1 για να αναπτυχθεί καλύτερα το ριζικό σύστημα. Τοποθετούμε την γλάστρα σε δροσερό φωτεινό περιβάλλον με σχετική υγρασία, και μετά από 2 μήνες, ένα καινούριο αρωματικό φυτό θα είναι έτοιμο για να το θαυμάσουμε στο μπαλκόνι μας ή να το χαρίσουμε σε αγαπημένους μας φίλους. 

 Κι ένα μυστικό για τα αρωματικά φυτά Και αν δεν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε χώμα για τη φύτευση των αρωματικών φυτών σε γλάστρες και ζαρντινιέρες, χρησιμοποποιώντας χώμα υπάρχει και ένας άλλος τρόπος καλλιέργειας αρκετά εντυπωσιακός. Μπορούμε να καλλιέργήσουμε αρωματικά φυτά σε νερό σε γυάλινα βάζα, σε ποτήρια, σε μεταλλικά δοχεία κόβοντας βλαστούς περίπου 20-25 εκατοστών από τα αγαπημένα μας αρωματικά φυτά και να τα βάζουμε μέσα. σε δοχεία με νερό που έχει ύψος 10 εκατοστά. Απομακρύνουμε τα φύλλα από τη βάση του βλαστού και αφήνουμε τα νέα φυτά να ριζώσουν σταδιακά και να αναπτυχθούν κανονικά δίνοντας νέα φύλλα, ανθοφορία και παραγωγή για αρκετό διάστημα. Περισσότερα χρήσιμα άρθρα για τον κήπο 
• Αρωματικά φυτά που μεγαλώνουν σε νερό, χωρίς χώμα
• Αρωματικά φυτά που μυρίζουν λεμόνι
• Πώς αποξηραίνουμε αρωματικά φυτά και βότανα
• Μαϊντανός σε γλάστρα, 6 μυστικά για τη φροντίδα του
• Δεντρολίβανο σε γλάστρα, φύτευση, καλλιέργεια και φροντίδα
• Ρίγανη σε γλάστρα, φύτευση, καλλιέργεια και φροντίδα
• Άνηθος σε γλάστρα, 6 μυστικά για τη φροντίδα του
• Φασκόμηλο σε γλάστρα, φύτευση, καλλιέργεια και φροντίδα
• Δυόσμος σε γλάστρα, φύτευση, καλλιέργεια και φροντίδα
• Ρόκα σε γλάστρα, φύτευση, καλλιέργεια και φροντίδα
• Βασιλικός σε γλάστρα, 7 μυστικά για τη φροντίδα του
• Θυμάρι σε γλάστρα, φύτευση, καλλιέργεια, φροντίδα
• Ματζουράνα σε γλάστρα, φύτευση, καλλιέργεια, φροντίδα
• Μέντα σε γλάστρα, φύτευση, καλλιέργεια, φροντίδα
• Πως φτιάχνουμε αιθέρια έλαια στο σπίτι