9 μυστικά για φύτευση και καλλιέργεια κουνουπιδιού
Κουνουπίδι, το αγαπημένο χειμερινό λαχανικό με τις ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία. Η καλλιέργεια του κουνουπιδιού ξεκινάει την περίοδο του φθινοπώρου και είναι έτοιμη για συγκομιδή περίπου 3 μήνες αργότερα. Πρόκειται για ένα ποώδες φυτό που διαθέτει χαρακτηριστικά επιμήκη φύλλα, πλατιά και σαρκώδη που διαμορφώνονται σε σχήμα ροζέτας. Όπως συμβαίνει και με το ξαδερφάκι του το , ανάμεσα από τα φύλλα του φυτού αναπτύσσεται η ανθοκεφαλή. Το λαχταριστό κουνουπίδι που τρώμε ως καρπό, είναι ουσιαστικά η ανθοκεφαλή του φυτού, ένα που περιλαμβάνει ένα σύνολο μπουκέτων από υπερτροφικά άνθη.
Το κουνουπίδι διαθέτει υψηλή διατροφική αξία, καθώς είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνες, φυτικές ίνες και μέταλλα. Επιπλέον, έχει πολύ λίγες θερμίδες και καθόλου λίπη. Η καλλιέργεια του κουνουπιδιού είναι αρκετά εύκολη και μπορεί να πραγματοποιηθεί τόσο στον κήπο, όσο και σε γλάστρα στο μπαλκόνι. Ας δούμε αναλυτικά τι φροντίδα χρειάζεται η καλλιέργεια του κουνουπιδιού για να ευδοκιμήσει μαζί με συμβουλές για να απολαμβάνουμε τα πιο νόστιμα κουνουπίδια από τον κήπο μας.
Υπάρχουν πολλές ποικιλίες και υβρίδια κουνουπιδιού που καλλιεργούνται στη χώρα μας και δίνουν εξαιρετικές ανθοκεφαλές. Οι ποικιλίες του κουνουπιδιού διαφοροποιούνται ανάλογα την εποχή ωρίμανσης και τα χαρακτηριστικά που διαθέτουν ως προς το χρώμα, το σχήμα και την συνεκτικότητα της ανθοκεφαλής. Οι πιο διαδεδομένες ποικιλίες κουνουπιδιού είναι οι λευκές, αν και εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα κουνουπίδια με μωβ ανθοκεφαλή, τα οποία χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε υψηλές θερμοκρασίες.
Το κουνουπίδι ως λαχανικό ψυχρής εποχής αναπτύσσεται σε δροσερό περιβάλλον. Συγκεκριμένα, η καλλιέργεια του κουνουπιδιού γίνεται σε θερμοκρασίες μεταξύ 14 έως 22 βαθμών Κελσίου. Το κουνουπίδι χρειάζεται ηλιοφανείς θέσεις για να ευδοκιμήσει, καθώς σε ημισκιερές θέσεις καθυστερεί να ωριμάσει. Μπορεί να αναπτυχθεί σε όλους τους τύπους εδαφών, εκτός από τα πολύ αλκαλικά ή τα ασβεστώδη εδάφη και χρειάζεται αρκετή εδαφική υγρασία για να πετύχουμε ποιοτική παραγωγή. Πρέπει να σημειώσουμε ότι η ανθοκεφαλή του κουνουπιδιού όταν σχηματισθεί είναι ευπαθής στον παγετό και στις υψηλές θερμοκρασίες.
H φύτευση του κουνουπιδιού στον ξεκινά τον Αύγουστο και φτάνει συνήθως μέχρι τα μέσα φθινοπώρου. Υπάρχουν, επίσης, πρώιμες ποικιλίες που φυτεύονται την άνοιξη. Ο πολλαπλασιασμός του κουνουπιδιού γίνεται με σπόρο. Μπορούμε, βέβαια, να προμηθευτούμε έτοιμα σπορόφυτα κουνουπιδιού από φυτώρια ή να το φυτέψουμε σε 1,5 μήνα πριν τη μεταφύτευση στο χωράφι. Κατάλληλες για την καλλιέργεια του κουνουπιδιού είναι περίπου 40-50 εκατοστά επί της γραμμής και 60-80 εκατοστά μεταξύ των γραμμών φύτευσης. Αν έχουμε περιορισμένο χώρο ή όταν καλλιεργούμε σε , το κουνουπίδι μπορεί να συγκαλλιεργηθεί μαζί με κρεμμύδια, πατάτες, σέλινο, άνηθο και μαρούλι.
Η καλλιέργεια του κουνουπιδιού μπορεί να γίνει και σε γλάστρα, αν και δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής. Καθώς παράγει μόνο μία ανθοκεφαλή, αρκετοί θεωρούν ότι δεν αξίζει να δεσμεύσουν μία γλάστρα για αυτό. Το κουνουπίδι αγαπάει τον ήλιο, γι’ αυτό τοποθετούμε τις γλάστρες σε ηλιοφανή θέση στο μπαλκόνι, σχετικά προφυλαγμένη από τους δυνατούς βοριάδες. Προτιμάμε σημεία με νότιο ή ανατολικό προσανατολισμό για να εξασφαλίσουμε καλύτερη παραγωγή του κουνουπιδιού.
Για τη φύτευσή του κουνουπιδιού, χρησιμοποιούμε σχετικά βαθιές και μεγάλες διαμέτρου και ύψους περίπου 30 εκατοστών. Επιλέγουμε εμπλουτισμένο , πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, ειδικό για . Εναλλακτικά, αντί για φυτόχωμα, μπορούμε να φτιάξουμε το δικό μας εδαφικό μίγμα για να γεμίσουμε τις γλάστρες που θα φυτέψουμε κουνουπίδια χρησιμοποιώντας , , καλά χωνεμένη και σε αναλογία 5:1:3:1
Το κουνουπίδι θέλει συχνό , καθώς απαιτεί σταθερή εδαφική υγρασία στο χώμα για να αναπτυχθεί ομαλά η ανθοκεφαλή του. Αν το πότισμα του κουνουπιδιού δεν είναι αρκετό, η ανθοκεφαλή γίνεται μικρότερη και πιο υποβαθμισμένης ποιότητας. Ποτίζουμε 2-3 φορές την εβδομάδα, την περίοδο του φθινοπώρου ανάλογα και τις βροχοπτώσεις που έχουμε αυτή την περίοδο. Πρέπει να αναφέρουμε ότι σε συνθήκες υπερβολική υγρασίας του εδάφους ή κακής αποστράγγισης, το κουνουπίδι είναι ευαίσθητο σε μυκητολογικές ασθένειες.
Κατά τη φύτευση του κουνουπιδιού, συνιστούμε την ανάμιξη χωνεμένης και πλήρους βιολογικού λιπάσματος σε αναλογία 1:1. Το κουνουπίδι δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητικό σε θρεπτικά στοιχεία και αρκεί η προσθήκη πλήρους βιολογικού λιπάσματος μία φορά το μήνα. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η υπερβολική προσθήκη και υποβαθμίζει την ποιότητα της ανθοκεφαλής, κάνοντας την λιγότερο συνεκτική. Επίσης, η έλλειψη βορίου είναι ένα πρόβλημα που μπορεί να προκαλέσει κούφιες ανθοκεφαλές, γι’ αυτό καλό είναι να γίνεται συμπληρωματικά με βόριο.
Το κουνουπίδι προσβάλλεται από τα ίδια έντομα και ασθένειες που προσβάλλουν την και την . Αρχικά, το σκόνισμα ή ο ψεκασμός με είναι απαραίτητος για την που προσβάλλει τα κουνουπίδια. Επίσης, η καλλιέργεια του κουνουπιδιού προσβάλλεται από τη , τον , τις , καθώς και από τον . Για την οικολογική αντιμετώπιση των εντόμων, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όπως το και τα άλατα καλίου που μπορούμε να προμηθευτούμε από γεωπονικά καταστήματα.
Η καλλιέργεια του κουνουπιδιού προσβάλλεται από διάφορές μυκητολογικές ασθένειες, όπως ο περονόσπορος που προκαλεί κιτρίνισμα στα φύλλα, καθώς επίσης από το φουζάριο και τη ριζοκτόνια που προσβάλλουν το ριζικό σύστημα του φυτού. Για την αντιμετώπιση του περονόσπορου, ψεκάζουμε τα κουνουπίδια με οικολογικά σκευάσματα που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα. Εναλλακτικά, σε προληπτικό επίπεδο, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σπιτικά υλικά και να ψεκάσουμε διαλύοντας 1 κουταλιά του γλυκού σε ένα λίτρο νερό. Για την αντιμετώπιση της ασθένειας του φουζάριου και της ριζοκτόνιας κάνουμε πότισμα στη ρίζα με διάλυμα θειικού χαλκού (γαλαζόπετρας).
Όπως είπαμε και παραπάνω, από κάθε φυτό κουνουπιδιού που φυτεύουμε, συγκομίζουμε μόνο ένα κουνουπίδι κι αυτός είναι ένας ακόμη λόγος που πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο να κόψουμε το κουνουπίδι την κατάλληλη εποχή. Το κουνουπίδι είναι έτοιμο για κατανάλωση περίπου τρεις μήνες μετά τη μεταφύτευση, όταν η ανθοκεφαλή είναι σφικτή, συνεκτική και διατηρεί λευκό χρώμα. Το μέγεθος της ανθοκεφαλής έχει διάμετρο γύρω στα 10 εκατοστά και βάρος περίπου 1 κιλού. Αν καθυστερήσουμε τη συγκομιδή, η ποιότητα του κουνουπιδιού μας υποβαθμίζεται, καθώς σκληραίνει στο εσωτερικό του, χάνεται η τρυφεράδα του και είναι ακατάλληλο για μαγείρεμα.
Το κουνουπίδι μπορεί να διατηρηθεί για λίγες μέρες μέσα στο ψυγείο μέσα σε πλαστική σακούλα τροφίμων. Μπορούμε, επίσης, να κόψουμε το κουνουπίδι σε κομμάτια, να το βάλουμε σε πλαστική σακούλα τροφίμων και να το συντηρήσουμε για λίγες εβδομάδες στην κατάψυξη χωρίς να μαυρίσει. Αν θέλουμε να διατηρήσουμε το κουνουπίδι για περισσότερο καιρό, ακολουθούμε την εξής διαδικασία: το βάζουμε σε βραστό νερό για περίπου 2 λεπτά και στη συνέχεια το ξεπλένουμε με παγωμένο νερό. Αφού αφήσουμε το κουνουπίδι να στεγνώσει, μπορούμε να το διατηρήσουμε στην κατάψυξη για αρκετούς μήνες.
Για να προστατέψουμε το λευκό χρώμα του κουνουπιδιού από την έντονη ηλιοφάνεια και ζέστη που μπορεί να προκαλέσει έγκαυμα και υποβάθμιση ποιότητας, μόλις η ανθοκεφαλή φτάσει σε μέγεθος που η διάμετρος του είναι 5 εκατοστά, μπορούμε να δέσουμε τα εξωτερικά φύλλα του κουνουπιδιού από πάνω της για να δημιουργήσουμε σκιά με φυσικό τρόπο.