Πόσο κοστίζει η εγκατάσταση ενός αμπελιού και ενός οπωρώνα με ροδάκινα ανά στρέμμα
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία έντονη τάση επιστροφής των νέων στη αγροτική παραγωγή. Η ενασχόληση όμως με την «επιχειρηματική» γεωργία σε περιόδους οικονομικής στενότητας και ανεργίας προϋποθέτει την ορθή πληροφόρησης των ενδιαφερόμενων τόσο σε οικονομικό όσο και σε γεωτεχνικό επίπεδο. Πιο απλά πρέπει ο «νέος αγρότης» να κάνει σωστή επιλογή καλλιέργειας/ων και κυρίως να διερευνήσει τη δυνατότητα διάθεσης των παραγόμενων προϊόντων προτού ολοκληρωθεί η παραγωγική διαδικασία. Τα αναλυτικά βήματα τόσο σε οικονομικό/εμπορικό όσο και σε γεωτεχνικό επίπεδο, καθώς και δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα πολυετών καλλιεργειών, αναφέρονται παρακάτω.
Οικονομικό/Εμπορικό Επίπεδο: (1) διερεύνηση αγορών για τη διάθεση του παραγόμενου προϊόντος, (2) ανάλυση εμπορικών δεδομένων (10ετίας) του παραγόμενου προϊόντος για τον κατά προσέγγιση προσδιορισμό του αναμενόμενου εισοδήματος, (3) ενημέρωση για το κόστος εγκατάστασης, το ετήσιο καλλιεργητικό κόστος, τις απαιτούμενες εργατοώρες και τον εξοπλισμό, (4) διερεύνηση ομαδοποίησης της παραγωγής με ποσοτικούς στόχους (Ομάδες ή Συνεταιρισμοί), (5) επιλογή τελικής μορφής πώλησης και υπολογισμός κόστους καθετοποίησης της παραγωγής, (6) ανάδειξη ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του προϊόντος με ποιοτικούς στόχους, (7) διαφήμιση σε ΜΜΕ ανάλογα με το τελικό προϊόν και συμμετοχή σε εκθέσεις, (8) επιλογή εμπορικών συνεργασιών (χρόνος πληρωμής, σταθερότητα τιμής, απορροφητικότητα και προβολή).
Γεωτεχνικό Επίπεδο:
(1) διερεύνηση εγκατάστασης καλλιέργειας βάσει εδαφοκλιματικών συνθηκών και διαθέσιμων στρεμμάτων (ανάλυση εδάφους),
(2) σχεδιασμός φύτευσης και υποστύλωσης (προσανατολισμός φύτευσης, χωροταξική διάρθρωση, πάσσαλοι, σύρματα, αντηρίδες),
(3) επιλογή πολλαπλασιαστικού υλικού (ποικιλία και υποκείμενο),
(4) επιλογή μεθόδου καλλιέργειας (συμβατική, ολοκληρωμένη διαχείριση, βιολογική) και
(5) σχεδιασμός εγκατάστασης συστήματος προστασίας (δίχτυα).
Παράδειγμα 1: Επιτραπέζιο Ροδάκινο
Για την καλλιέργεια επιτραπέζιου ροδάκινου ελεύθερης φύτευσης τοποθετούνται 40-45 δέντρα ανά στρέμμα. Το κόστος της αρχικής εγκατάστασης είναι 200 ευρώ ανά στρέμμα και περιλαμβάνει τα φυτά, το σύστημα άρδευσης και τα εργατικά. Τα τρία πρώτα έτη τα έξοδα της καλλιέργειας υπολογίζονται περίπου στα 100 ευρώ ανά στρέμμα, ενώ από το 3ο έτος και μετά τα έξοδα αυξάνονται και κυμαίνονται στα περίπου 250 ευρώ ανά στρέμμα. Η καλλιέργεια θα δώσει παραγωγή από το 3ο έτος και στο 5ο έτος θα έχουμε πλήρη παραγωγή. Η απόδοση μετά το 5ο έτος είναι 3-4 τόνοι ανά στρέμμα και η τιμή ανά κιλό κυμαίνεται από 0,30-0,60 ευρώ.
Παράδειγμα 2: Επιτραπέζιο Σταφύλι
Για την καλλιέργεια επιτραπέζιου σταφυλιού ποικιλίας Crimson τοποθετούνται 200-250 φυτά ανά στρέμμα. Το κόστος της αρχικής εγκατάστασης είναι περίπου 3.000 ευρώ ανά στρέμμα και περιλαμβάνει τα πρέμνα, την υποστύλωση, το σύστημα άρδευσης, το δίχτυ και τα εργατικά. Το κόστος καλλιέργειας για τα 3 πρώτα χρόνια κυμαίνεται από 200 έως 300 ευρώ ανά στρέμμα, ωστόσο μετά τον 3ο έτος το κόστος καλλιέργειας αυξάνεται και κυμαίνεται από 600 έως 800 ευρώ ανά στρέμμα. Η καλλιέργεια αρχίζει να αποδίδει από το 3ο έτος φύτευσης και μετά, ενώ πλήρως παραγωγικά και ώριμα θεωρούνται τα φυτά στο 5ο έτος. Η απόδοση κυμαίνεται από 1,5 έως 2 τόνους ανά στρέμμα και η τιμή της ποικιλίας κυμαίνεται από 0,80 έως 1,20 ευρώ το κιλό.
Παραγωγικό δυναμικό
Το παραγωγικό δυναμικό της κάθε καλλιέργειας εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, με ποιο σημαντικές:
(1) τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες, οι οποίες αφενός μπορούν να εκτοξεύσουν την παραγωγή και αφετέρου μπορούν να οδηγήσουν σε ολική καταστροφή της καλλιέργειας,
(2) την ορθή λιπαντική τακτική,
(3) την επιλογή κατάλληλων ποικιλιών σε σχέση με τις τοπικές εδαφοκλιματικές συνθήκες και φυσικά
(4) τους σωστούς χειρισμούς και τις έγκαιρες παρεμβάσεις του παραγωγού στην καλλιέργεια.
Ιωάννης Καραστέργιος, Γεωπόνος