Διαδικασία φύτευσης σπόρων ή σπορόφυτων

Η φύτευση σπόρων-σπορόφυτων και η καλλιέργεια τους, αποτελούν ένα από τα πιο διασκεδαστικά χόμπι έχοντας πολλαπλά οφέλη για σας αλλά και για την οικογένεια σας, χαρίζοντας ηρεμία, γαλήνη και χαλάρωση. Όχι μόνο την ώρα που ασχολείστε και φροντίζετε τον κήπο σας, αλλά και όταν θα απολαμβάνετε το αποτέλεσμα. Αρκεί να ακολουθήσετε αυτά τα απλά βασικά βήματα και θα ανταμειφθείτε σίγουρα!

Σπόροι
• Τσεκάρετε το φακελάκι σπόρων που έχετε προμηθευτεί πότε είναι η κατάλληλη εποχή σποράς. Έχετε υπόψη το κλίμα της περιοχής σας.
• Κοσκινίστε το χώμα που θα χρησιμοποιήσετε στο σπορείο, για να είναι ελαφρύ και χωρίς σβώλους.
• Βάλτε ομοιόμορφα και ισόποσα το χώμα στη κάθε θέση πατήστε ελαφρά με το χέρι σας.
• Ποτίστε το χώμα με μικρή ποσότητα νερού και υπό μορφή σταγόνων, χρησιμοποιώντας ποτιστήρι με μικρές τρύπες.
• Φυτέψτε τους σπόρους τοποθετώντας αρκετούς στη μια σας παλάμη και με το άλλο χέρι, βάλτε τους έναν – έναν στο χώμα, αφήνοντας μεταξύ τους κάποια απόσταση. Η απόσταση αυτή εξαρτάται από το είδος του φυτού, οπότε δείτε περισσότερες πληροφορίες στο φακελάκι των σπόρων.
• Καλύψτε μ’ ένα λεπτό στρώμα χώματος τους σπόρους. Το πάχος του χώματος πρακτικά υπολογίζεται ως εξής, όσο 2 φορές το ύψος του σπόρου (τη μεγάλη διάσταση).
• Πιέζετε ξανά ελαφρά την επιφάνεια του χώματος με τα δάχτυλα.
• Χρησιμοποιήστε ένα αδιάβροχο μαρκαδόρο ώστε να σημειώσετε τη ποικιλία την ημερομηνία σποράς.
• Ελέγχετε ξανά τυχόν οδηγίες στο πακέτο σπόρων που αγοράσατε, που να αφορούν τη θερμοκρασία, τη φωτοπερίοδο (διάρκεια παραμονής στο φως) και το πότισμα του συγκεκριμένου είδους.
Έτοιμα φυτά
• Ελέγχετε τα φυτά σας αμέσως κατά την παραλαβή τους (υγρασία, ανάπτυξη, ευρωστία).
• Φυτέψτε πολύ σύντομα μετά τη παραλαβή. Όσο πιο νωρίς τόσο πιο επιτυχημένη η φύτευση σας.
• Όλα τα φυτά χρειάζονται επαρκή υγρασία του εδάφους μόλις φυτευτούν.
• Εφαρμόστε λίπανση για μια υγιή γρήγορη ανάπτυξη!

Διαδικασία φύτευσης – αποστάσεις φύτευσης μεταξύ δέντρων

Κατά κανόνα, τα φυλλοβόλα οπωροφόρα, ακρόδρυα και καλλωπιστικά δέντρα φυτεύονται κατά τους μήνες Νοέμβριο έως Μάρτιο (κυρίως τα γυμνόριζα). Για τα δέντρα που είναι τοποθετημένα σε γλάστρα με χώμα, δύναται να φυτευτούν οποιαδήποτε εποχή του χρόνου με ιδιαίτερη όμως προσοχή, ώστε να μην αποχωριστούν οι ρίζες τους το χώμα και εκτεθούν στον αέρα.

Αρχικά, προετοιμάζουμε το έδαφος σκάβοντας με φτυάρι λακκούβα τέτοια ώστε να τοποθετηθεί η ρίζα του δέντρου. Ανάλογα με το μέγεθος της ρίζας, προετοιμάζουμε κατάλληλα και το έδαφος φύτευσης. Καλό θα είναι να αποφύγετε τη διάνοιξη της λακκούβας με μηχανικά μέσα (αρίδα φύτευσης κ.α.), γιατί τα τοιχώματα της λακκούβας σκληραίνουν και εμποδίζουν την ανάπτυξη και των αερισμό των ριζών, κατακρατώντας παράλληλα περίσσιο νερό με αρνητικές επιπτώσεις στο ριζικό σύστημα. Τα γυμνόριζα δέντρα πρέπει να φυτευτούν, σε σύντομο χρονικό διάστημα και να μην μένουν με εκτεθειμένες τις ρίζες τους στον αέρα. Στην ανάγκη, καλύψτε τα φυτά με λίγο χώμα ή άμμο και διατηρήστε τα υγρά, μέχρις ότου φυτευτούν οριστικά στην τελική τους θέση.

Πριν από τη φύτευση γυμνόριζων δέντρων, κόβουμε ελαφρώς τις ρίζες τους και μεριμνούμε ώστε εντός της λακκούβας, να έχουν αρκετό χώρο προς τα πλάγια και να μην τσακίζονται. Το δέντρο δεν πρέπει να φυτευτεί πιο βαθιά απ’ όσο ήταν φυτεμένο στο φυτώριο. Το σημείο εμβολιασμού πρέπει να βρίσκεται 5-10cm πάνω από το έδαφος για την αποφυγή ιώσεων του εμβολίου. Καλό είναι να τοποθετήσετε έναν πάσσαλο στήριξης δίπλα στο δέντρο, στον οποίο μπορείτε αργότερα να το δέσετε. Τοποθετήστε το φυτό κατακόρυφα και γεμίστε το λάκκο με το χώμα που αφαιρέσατε. Καθώς σκεπάζετε με χώμα, κουνήστε το φυτό προσεκτικά ή τραβήξτε το απαλά προς τα πάνω, ώστε να μη δημιουργηθούν μεγάλες κοιλότητες με αέρα ανάμεσα στις ρίζες. Τέλος, πατήσετε το χώμα γύρω από το δέντρο και αν το χώμα δεν έχει υγρασία, ποτίστε το. Μην ξεχάσετε να ποτίζετε τακτικά το δέντρο τις πρώτες μέρες μετά τη βλάστηση, αν ο καιρός είναι ξηρός.

Αξίζει να σημειωθεί ότι για τη φύτευση θα πρέπει να προσέξετε τις αποστάσεις φύτευσης μεταξύ των δέντρων οι οποίες ποικίλουν ανάλογα με το σύστημα φύτευσης (κυρίως για τους οργανωμένους οπωρώνες).
Ενδεικτικά, αποστάσεις φύτευσης μεταξύ των δέντρων σε σύστημα ελεύθερης διαμόρφωσης είναι:

• Ροδακινιές: 4-5 m
• Κερασιές: 5-6 m
• Αχλαδιές: 5-6 m
• Φουντουκιές: 4-5 m
• Αμυγδαλιές: 6-7 m
• Καρυδιές: 8-12 m
• Βερικοκιές: 5-6 m
• Κυδωνιές: 5-6 m
• Δαμασκηνιές: 5-6 m
• Λωτοί: 4-5 m
• Μηλιές: 5-6 m
• Καστανιές: 6-8 m
• Ροδιές: 4-5 m
• Συκιές: 5-7 m

Πότε φυτεύουμε;

Φυτά που είναι σε γλάστρα μπορούν να φυτευτούν όλο το χρόνο με εξαίρεση τις περιόδους που έχει παγετό ή καύσωνα. Φυτά γυμνόρριζα ή με μπάλα χώματος φυτεύονται από τις αρχές Οκτωβρίου έως το τέλος του Μαρτίου, τότε που βρίσκονται σε «λήθαργο». Αυτό το χρονικό διάστημα ποικίλει ανάλογα με το κλίμα του τόπου, όσο πιο νότια πάμε τόσο στενεύει. 

Πού φυτεύουμε;

Είναι πολύ σημαντικό να δώσουμε στα φυτά μας τον χώρο που τους είναι απαραίτητος. Εκεί που θα γίνει η φύτευση πρέπει να υπάρχει επάρκεια χώματος, αρκετός χώρος για να αναπτυχθούν σε βάθος, σε πλάτος και σε ύψος. Ο χώρος αυτός πρέπει να είναι ανάλογος με το τελικό μέγεθος του κάθε φυτού.

Τι είδη φυτών φυτεύουμε;

Οι κλιματικές συνθήκες, η ποιότητα του εδάφους, η επάρκεια νερού και η ποιότητά του, ο φωτισμός είναι οι κυριότεροι παράγοντες που μας καθοδηγούν στην επιλογή των φυτών. Πέραν αυτών όμως μας ενδιαφέρουν και η διάταξη των φυτών στο χώρο και το αισθητικό αποτέλεσμα.

Τι φροντίδες απαιτούν τα φυτά;

Πότισμα τακτικό, μερικά σκαλίσματα, κάποιο κλάδεμα όλα θα χρειαστούν ενώ αν είχαν φωνή σίγουρα θα σας ευχαριστούσαν για το λίπασμα που θα τους δώσετε, χωρίς όμως υπερβολές. Για να καταλάβουμε τις ανάγκες των φυτών πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι είναι ζωντανοί οργανισμοί και χρειάζεται τα παρακολουθούμε για να αντιλαμβανόμαστε τις ανάγκες τους ή τα προβλήματά τους. Για αυτά τα τελευταία θα χρειαστούμε τη βοήθεια ενός γεωπόνου ο οποίος θα μας συστήσει τι πρέπει να κάνουμε για να προλάβουμε ή για να καταστείλουμε προσβολές από έντομα και ασθένειες. Γενικά, υγιή και δυνατά φυτά υποφέρουν πολύ λιγότερο από τέτοιες αντιξοότητες!

Πως φυτεύουμε;

Είναι εύκολη δουλειά ίσως και ευχάριστη.

• Σκάβουμε το λάκκο με διαστάσεις λίγο μεγαλύτερες απ’ αυτές που έχει γλάστρα ή μπάλα του φυτού που θα φυτέψουμε.
• Αν το χώμα δεν είναι καλής ποιότητας, προσθέτουμε στον πυθμένα του λάκκου λίπασμα ή βελτιωτικό εδάφους. Σκεπάζουμε το λίπασμα με λίγο χώμα.
• Βγάζουμε προσεκτικά το φυτό απ’ τη γλάστρα του και το τοποθετούμε στο λάκκο. Προσέχουμε ώστε να είναι στο ίδιο επίπεδο με αυτό που ήταν και πριν. Δεν θέλουμε να θάψουμε το φυτό μας!
• Γεμίζουμε το λάκκο με χώμα και το πιέζουμε ελαφρά.
• Ποτίζουμε και στηρίζουμε το φυτό αν αυτό είναι απαραίτητο. Κατά κανόνα δέντρα και αναρριχώμενα θέλουν στήριξη και δέσιμο. Χρησιμοποιούμε μαλακό και εύκαμπτο, πλαστικό σκοινί για να μην πληγώσουμε το φυτό. Τα δεσίματα δεν είναι μόνιμα. Χρειάζονται έλεγχο και ανανέωση.

Πότισμα

Το πότισμα των φυτών είναι μία διαδικασία που δεν υπακούει σε κανόνες αλλά πρέπει να είμαστε σε θέση να αντιλαμβανόμαστε τις ανάγκες του κάθε φυτού και να προσδιορίζουμε τις απαιτήσεις του. Οι ανάγκες του εξαρτώνται από το ίδιο το φυτό και από τις εξωτερικές συνθήκες. Είναι γνωστό πως ένα πλατάνι θέλει περισσότερο νερό από ένα πεύκο, επίσης ένα μεγάλο δέντρο σε σχέση με ένα νεαρό δεντράκι βρίσκει πιο εύκολα νερό με τις ρίζες του. Τέλος, τα φυτά χρειάζονται περισσότερο νερό όταν βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης παρά όταν είναι σε λήθαργο. Η θερμοκρασία, η ατμοσφαιρική υγρασία και οι άνεμοι επηρεάζουν την επίσης την υδατική κατάσταση του εδάφους και επομένως των φυτών που ζουν εκεί.

Τελικά, πότε και πως ποτίζουμε;

Όταν διψούν τα φυτά μας! Το πότισμα απαιτεί σωστή τεχνική και οπωσδήποτε σωστή εκτίμηση των αναγκών του φυτού. Το νερό πρέπει να πέφτει με ήπιο τρόπο κοντά στη ρίζα του φυτού. Η διάρκεια του ποτίσματος πρέπει να είναι τέτοια ώστε το φυτό να ξεδιψάσει και αυτό θα φανεί από το αν λιμνάζει το νερό, οπότε το φυτό και το έδαφος δεν είναι σε θέση να απορροφήσουν περισσότερο.

Η στράγγιση είναι και αυτή πολύ σημαντική, καθώς υπερβολική συγκέντρωση νερού μπορεί να σαπίσει τις ρίζες. Το πότισμα πρέπει να γίνεται τέτοια ώρα ώστε τα φυτά μας να αξιοποιούν όσο περισσότερο νερό γίνεται. Άρα αποφεύγουμε να ποτίσουμε τις μεσημεριανές ώρες. Τους ζεστούς μήνες ποτίζουμε πιο συχνά αφού οι υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν τις υδατικές ανάγκες. Το χειμώνα ποτίζουμε πιο αραιά αλλά δεν διακόπτουμε εντελώς τις αρδεύσεις. Είναι πιθανό να μην αρκούν οι βροχές για να καλύψουν τις απαιτήσεις των φυτών μας ενώ οι δυνατοί άνεμοι προκαλούν απώλεια υγρασίας.

Λίπανση

Στους κήπους αλλά πολύ περισσότερο στις γλάστρες είναι απαραίτητο να δίνουμε λίπασμα στα φυτά μας ώστε αυτά να έχουν στη διάθεσή τους όλα τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία που θα τα βοηθήσουν να αναπτυχθούν σωστά και να είναι εύρωστα και υγιή. Η βασική λίπανση στους κήπους γίνεται προς το τέλος του χειμώνα και η συμπληρωματική όταν το φυτό βρίσκεται σε φάση έντονης ανάπτυξης. Δηλαδή βάζουμε λίπασμα συμπληρωματικά κάθε δύο μήνες εκτός από το καλοκαίρι και το χειμώνα. Δεν λιπαίνουμε άρρωστα φυτά. Δεν λιπαίνουμε απότιστα φυτά. Στις γλάστρες προτιμούμε υδατοδιαλυτά λιπάσματα από τα κοκκώδη. Τέλος δεν πρέπει να παραβλέπουμε τις ιδιαίτερες απαιτήσεις κάποιων ειδών.

Κλάδεμα

Ένα φυτό θέλει κλάδεμα για να αφαιρεθούν τα περιττά κλαδιά του και να βελτιωθεί η ανάπτυξή του. Ένα καλό κλάδεμα βοηθά στην ισορροπία της βλάστησης με την ανθοφορία και επιπλέον βοηθά στον καλό αερισμό της φυλλωσιάς του.

Το σωστό κλάδεμα

Χρησιμοποιούμε καλής ποιότητας εργαλεία ώστε να κάνουμε τομές λείες και «καθαρές», χωρίς ξέφτια δηλαδή.

• Κόβουμε λίγο πάνω από κάποιον οφθαλμό.
• Oι τομές γίνονται λοξά με κλίση αντίθετη από τον τελευταίο οφθαλμό.
• Κόβουμε τα κλαδιά από τη βάση τους.
• Αφαιρούμε τα ξερά κλαδιά. Πέραν αυτών όμως μπορεί να αφαιρέσουμε και ζωντανούς βλαστούς με σκοπό να πετύχουμε καλύτερη ανάπτυξη ή πλουσιώτερη ανθοφορία και επομένως καρποφορία.