Απίκο: Κέφαλοι με Φελλό ή Καρτελάκι & Ζυμάρι Δόλωμα Τα πάντα για το ψάρεμα
Απικο
Ένα ψάρι που το βρίσκουμε σε όλες σχεδόν τις ακτογραμμές της χώρας μας είναι ο κέφαλος. Συνήθως κοπαδιαστό θα το συναντήσουμε μέσα στα λιμάνια αφού εκεί υπάρχει άφθονη τροφή λόγο του μαλαγρώματος από τα καΐκια, σε παραλίες που σκάει το κύμα και αποκαλύπτονται διάφοροι μικροοργανισμοί, σε σημεία που καταλήγουν ποτάμια ενώ επειδή έχει τη δυνατότητα να ζει και σε υφάλμυρα νερά ανηφορίζει κάποιες φορές αρκετά στο εσωτερικό τους. Μπορούμε να τον ψαρέψουμε όλες τις εποχές του χρόνου με μεγαλύτερες επιτυχίες τους καλοκαιρινούς και τους φθινοπωρινούς μήνες.
Το ψάρεμα του κεφάλου μπορεί να γίνει με όλες σχεδόν τις τεχνικές (εγγλέζικο, μπολονεζ, casting, πολυάγκιστρα, feeder κ.α.) όμως η τεχνική που αποδίδει τα μέγιστα κι έχει τις μεγαλύτερες επιτυχίες είναι το απίκο, μια παλιά και διαχρονική τεχνική. Θυμάμαι μάλιστα όταν πρωτοξεκίνησα το ψάρεμα με ένα καλάμι ξύλινο ( μπαμπού ) και δόλωμα ψωμοτύρι τα κεφαλόπουλα να κάνουν πάρτι στη σαλαγκιά μου. Αυτός μάλιστα είναι και ο λόγος που μου έδωσε και το έναυσμα να εξελιχτώ και να πειραματιστώ σε αυτήν τη τεχνική.
Νερά Θολά
Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δώσουμε στα μέρη όπου θα ψαρέψουμε τα νερά να είναι θολά. Είναι ένας από τους ποιο σημαντικούς παράγοντες θα έλεγα στο ψάρεμα του κεφάλου. Μάλιστα από αφηγήσεις παλιών ψαράδων και με την πάροδο του χρόνου το έχω διαπιστώσει και εγώ. Όταν τα νερά είναι καθαρά και βλέπεις μεγάλους κεφάλους να κόβουν βόλτες μην περιμένεις να τσιμπήσουν. Εκεί θα πρέπει να επιστρατευτεί και η ανάλογη μαλάγρα όπου θα δημιουργήσει στο σημείο που θα πέσει μια νέφωση-θολούρα που μαζί και με τη μυρωδιά της θα ξεγελάσει τα ψάρια της περιοχής. Αν τώρα στην περιοχή που θέλουμε να ψαρέψουμε υπάρχουν και άλλοι απικατζήδες καλό θα είναι να ψαρεύουν ο ένας δίπλα στον άλλο με σκοπό να μαζέψουν το κοπάδι κάτω από τα καλάμια τους έτσι ώστε όταν ο ένας βγάζει κάποιο ψάρι οι άλλοι θα κρατούν τα δολώματα κάτω για να μην τρομάζουν όσο γίνεται τα υπόλοιπα ψάρια.
Μαλαγρώνοντας στο Απίκο
Μόλις φτάσουμε στο σημείο που θα ψαρέψουμε, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε πριν ρίξουμε τη μαλάγρα, είναι να διαπιστώσουμε την ύπαρξη ρευμάτων και να παρατηρήσουμε τον κυματισμό.
Αν υπάρχουν ρεύματα στην περιοχή, τότε το ρίξιμο της μαλάγρας στο σημείο ψαρέματος δεν έχει νόημα, αφού η μαλάγρα θα μετακινηθεί και θα μαλαγρώσει αλλού. Συνεπώς πρέπει να δούμε προς τα που πηγαίνει το ρεύμα (μερικά ψωμάκια στην επιφάνεια είναι ένας τρόπος για να το μάθουμε), και να ρίξουμε τη μαλάγρα μας από την άλλη κατεύθυνση. Δηλαδή, αν για παράδειγμα έχουμε ρεύματα με δεξιά κατεύθυνση, και αναλόγως τη δύναμη και την ταχύτητά τους, ρίχνουμε τη μαλάγρα με μια σχετική απόκλιση προς τα αριστερά μας.
Όταν ψαρεύουμε από το βράχο και επικρατεί κυματισμός με κατεύθυνση προς το μέρος μας, υπάρχει ένας πρακτικός τρόπος μαλαγρώματος. Ένα μέρος της μαλάγρας να πέσει στο σημείο που βρίσκεται το δόλωμά μας, και ένα άλλο μέρος επάνω στο βράχο και συγκεκριμένα εκεί που σκάει το κύμα, επιτυγχάνοντας έτσι ένα συνεχές μαλάγρωμα.
Πάντα ρίχνουμε μια ποσότητα μαλάγρας στην αρχή του ψαρέματός μας. Η ποσότητα αυτή διαφέρει ανάλογα με τον αν ψαρεύουμε από το βράχο ή το μόλο, αφού τα ψάρια δεν είναι το ίδιο συγκεντρωμένα. Έτσι όταν είμαστε σε βράχο θα χρειαστεί μια αρκετά μεγάλη ποσότητα στην αρχή, αφού τα ψάρια είναι σκορπισμένα σε μια ευρεία περιοχή και πρέπει να τα μαζέψουμε κοντά μας, από αρκετά μακρινή απόσταση πολλές φορές. Δε συμβαίνει όμως το ίδιο ψαρεύοντας πχ. στο εσωτερικό ενός λιμανιού, όπου τα ψάρια είναι πιο συγκεντρωμένα και τρέφονται από τα υπολείμματα των διχτυών που πετούν τα καΐκια. Εκεί χρειάζεται μια μικρή ποσότητα, ίσα- ίσα για να φέρει τα ψάρια στην αρματωσιά μας.
Αφού ξεκινήσει το ψάρεμά μας (καλό είναι να γίνει μισή ώρα μετά το μαλάγρωμα, έτσι ώστε να προλάβει να δράσει η μαλάγρα), μπορούμε να ρίξουμε διαδοχικά μικρές μπάλες σε μέγεθος μικρού πορτοκαλιού.
Οι περιπτώσεις που επιβάλλεται ένα συμπληρωματικό μαλάγρωμα με τις μικρές αυτές μπάλες, είναι:
- Όταν ελαττώνονται ή σταματούν τελείως οι τσιμπιές.
- Όταν βγάλουμε ένα αξιόλογο ψάρι και με τη μάχη που έδωσε τρόμαξε τα υπόλοιπα της περιοχής.
- Όταν χάσουμε κάποιο ψάρι και δε θέλουμε να απομακρυνθεί το υπόλοιπο κοπάδι μαζί του.
Τέλος, επειδή στο απίκο χρησιμοποιούμε για δόλωμα κυρίως κάποιο ζυμάρι, μπορούμε να προσθέσουμε στο δόλωμά μας λίγο από το άλευρο της μαλάγρας που χρησιμοποιούμε, έτσι ώστε να επιτύχουμε την τέλεια συσχέτιση δολώματος και μαλάγρας.
Ώρες
Οι ώρες που ψαρεύουμε κεφάλους είναι κατά κύριο λόγο ημερήσιες και κατά προτίμηση το χάραμα και το σούρουπο, χωρίς όμως να αποκλείσουμε και τις νυκτερινές όπου τους καλοκαιρινούς μήνες μπορούμε να έχουμε ιδιαίτερα ζηλευτές ψαριές.
Εξοπλισμός
Ο εξοπλισμός στο απίκο θα έλεγα πως είναι αρκετά λιτός μιας και αποτελείται μόνο από ένα καλάμι απίκο και προαιρετικά μια βάση-καρεκλάκι ειδικά τροποποιημένη για ψάρεμα απίκο.
Τα καλάμια μας πρέπει θα πρέπει να είναι αρκετά σκληρά-ντούρα με μόνη εξαίρεση τη μύτη τους που σε μερικές περιπτώσεις θα χρειαστεί να την τροποποιήσουμε εμείς έτσι ώστε να είναι πολύ παραβολική και αρκετά ευαίσθητη για να μπορούμε να καταλαβαίνουμε τις τσιμπιές όταν βέβαια ψαρεύουμε με καρτελάκι. Χρειαζόμαστε λοιπόν ένα καλάμι κατά προτίμηση carbon, σκληρό-ντούρο για το λόγο ότι το ψάρι το βγάζουμε χωρίς τη βοήθεια απόχης και αρκετά γρήγορα για να μην τρομάξουμε το υπόλοιπο κοπάδι στην ψαρεύτρα μας. Επίσης ένας άλλος λόγος που θέλουμε ντούρο καλάμι είναι ότι ο κέφαλος είναι αρκετά δυνατό και μαχητικό ψάρι και δεν πρέπει ποτέ να τον αφήνουμε να παίρνει κεφάλι διότι θα κάνει στροφή 180 μοιρών και αν το κάνει αυτό τότε μας ξεψάρισε και τον χάσαμε.
Βελτίωση Καλαμιού με Multicolor Μύτη
Με ένα σκληρό (ντούρο) καλάμι, ξενοιάζουμε από το φόβο για το πώς θα πετάξουμε ένα καλό ψάρι κατευθείαν έξω , χωρίς τη βοήθεια απόχης. Όμως μας δημιουργείται ένας πονοκέφαλος: η εύκολη ανίχνευση τσιμπιών όταν το ψάρεμα γίνεται με καρτελάκι στη μύτη. Συνήθως, τα περισσότερα ντούρα καλάμια τα οποία είναι κατασκευασμένα από γραφίτη, διαθέτουν μύτες carbon οι οποίες είναι σχετικά σκληρές και άκαμπτες. Τι συμβαίνει όμως όταν θελήσουμε να κάνουμε ψάρεμα κεφάλου που πιπιλά ανεπαίσθητα το δόλωμα; Εδώ θα δώσουμε τη λύση με την αντικατάσταση της carbon μύτης με μια fiberglass. Μάλιστα, στο εμπόριο κυκλοφορούν ειδικές μύτες για καλάμια απίκο, οι οποίες είναι συμπαγείς και πολύχρωμες στην εμφάνιση (οι λεγόμενες multicolor). Όσον αφορά στη διαδικασία αντικατάστασης, απαιτείται μεγάλη προσοχή στο να εφαρμόσουν οι μύτες σωστά στο δεύτερο στέλεχος του καλαμιού, μιας και πολλές φορές είναι πιο χονδρές στο πίσω μέρος και θα χρειαστούν κόψιμο, αν θέλουμε να έχουμε απόλυτη εφαρμογή. Εφόσον πετύχουμε τη σωστή εφαρμογή των δύο στελεχών, καλό θα ήταν να ενισχύσουμε το δεύτερο στο σημείο επαφής, τυλίγοντας λίγο νήμα για την αποφυγή κάποιου σπασίματος.
Αρματωσιά
Στο απίκο ψάρεμα μπορούμε να διαφοροποιήσουμε την αρματωσιά μας με τρόπο έτσι ώστε να χωρίσουμε την τεχνική αυτή σε δυο κατηγορίες.
Απίκο με Φελλό: Η πρώτη αρματωσιά ανήκει στη κατηγορία απίκο με φελλό. Ποιος ψαράς όπου ψαρεύει με φελλό δεν καρδιοχτυπά όταν τον βλέπει να βουλιάζει; Όταν όμως πρόκειται για κεφάλους δεν θα δούμε βουλιάγματα φελλών παρά μόνο μια ελαφρά δόνηση στην επιφάνεια του νερού και με χαρακτηριστικό γνώρισμα την ώρα που τσιμπά ο κέφαλος να σχηματίζονται μικροί κύκλοι γύρω από το φελλό. Η τεχνική αυτή μπορεί να πραγματοποιηθεί εύκολα και στο λιμάνι δίπλα στο ντόκο αλλά και από το βράχο αρκεί το καλάμι να είναι αρκετά ελαφρύ ειδικά όταν ψαρεύουμε στο βράχο όπου δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κάποια βάση για στηρίξουμε το καλάμι. Γι αυτό λοιπόν φροντίζουμε όσο το δυνατόν ο εξοπλισμός μας να είναι λιτός και ελαφρύς έτσι ώστε να έχουμε τη λιγότερη καταπόνηση του οργανισμού μας και φυσικά μεγαλύτερη παραμονή στο ψάρεμα μας.
Περισσότερα για το ψάρεμα σε ρηχά νερά μπορείτε να δείτε εδώ: Ψάρεμα σε ρηχοπατιές με μακριά καλάμια
Αντίθετα όταν ψαρεύουμε στο εσωτερικό του λιμανιού (στο ντόκο) τα πράγματα είναι ποιο εύκολα αφού μπορούμε να ψαρέψουμε καθιστοί σε ένα καρεκλάκι ή μια βάση απίκο, να έχουμε δίπλα και τον εξοπλισμό μας, το καφεδάκι, τη μαλάγρα ακόμα και ομπρέλα για να μας προφυλάσσει από τον ήλιο.
Ιδιαίτερη σημασία θα δώσουμε και στον φελλό. Χρειαζόμαστε έναν αρκετά ευαίσθητο για να μπορούμε να ξεχωρίζουμε με ευκολία την κάθε μικροτσιμπιά του κεφάλου. Ένας φελλός κωνικού σχήματος 4-6 γραμμαρίων θα έλεγα πως είναι ιδανικός με κάλμα καιρό. Τώρα αν έχει κυματάκι θα προτιμήσουμε λίγο πιο στρογγυλούς για να μην μας τον βουλιάζει το κύμα.
Περισσότερα για την επιλογή φελλού σε κύμα μπορείτε να διαβάσετε εδώ: Επιλογή Φελλού για Ψάρεμα σε Αφρουδιά
Στο ερμάτισμα του φελλού μας θα πρέπει πρώτα να ελέγξουμε αν υπάρχουν ή όχι ρεύματα στη ψαρεύτρα μας. Δηλαδή αν δεν έχουμε ρεύματα θα τοποθετήσουμε μικρά σχιστά μολυβάκια με απόσταση δυο με τρεις πόντους το καθένα έτσι ώστε να κατεβαίνει όσο γίνεται ποιο φυσικά το δόλωμα μας. Σε αντίθεση τώρα αν συμπτύξουμε τα μολυβάκια ή και αν τοποθετήσουμε ακόμη καλύτερα κάποιο μολυβάκι τορπίλη, το δόλωμα μας θα στέκεται καλύτερα όταν υπάρχουν ρεύματα και ειδικά όταν υπάρχει λιανό (μικρόψαρα) θα κατεβαίνει ποιο γρήγορα φροντίζοντας το όσο το δυνατόν να μείνει ανέπαφο.
Το μήκος της αρματωσιάς μαζί με το παράμαλλο θα πρέπει να είναι σχεδόν ίσο με το μήκος του καλαμιού, δηλαδή αν ψαρεύουμε με ένα καλάμι επτά μέτρων η αρματωσιά θα είναι εξίμισι μέτρα. Με αυτό επιτυγχάνουμε να μην μας χτυπήσει το ψάρι στο βράχο ή στον ντόκο όταν το φέρνουμε έξω.
Καθαρόαιμο Απίκο: Η δεύτερη αρματωσιά ανήκει στην κατηγορία απίκο με καρτελάκι (καθαρόαιμο απίκο). Εδώ δεν διαφέρει και πολύ με την προαναφερθείσα. Είναι ίδια απλά δεν υπάρχει φελλός και το ρόλο του αναλαμβάνει ένα πλαστικό καρτελάκι το οποίο προσαρμόζουμε στη μύτη του καλαμιού. Στην περίπτωση αυτή μπορούμε να διακρίνουμε καλύτερα τις τσιμπιές του κεφάλου σε σχέση με το φελλό και ειδικά όταν υπάρχει έστω και μικρός κυματισμός. Κατά κύριο λόγο θα έλεγα πως πραγματοποιείται στο λιμάνι αφού εκεί το καλάμι το τοποθετούμε στη βάση απίκο έτσι ώστε να μένει σταθερό και να παρακολουθούμε καλύτερα τις τσιμπιές στο καρτελάκι, χωρίς βέβαια να αποκλείουμε και το ψάρεμα από το βράχο όπου εκεί θα χρειαστεί να κρατήσουμε το καλάμι ακίνητο με τα χέρια πράγμα κουραστικό για αυτή την τεχνική.
Όσον αφορά την αρματωσιά και στις δυο περιπτώσεις το υλικό και η διατομή της μισινέζας είναι ίδιο και ένα ιδανικό πάντρεμα θα έλεγα είναι μάνα 0.33-0,35 και παράμαλλο κατά προτίμηση fluorocarbon 0,28-0,30 με μια σαλαγκιά 4αρα ή 6αρα και σε περίπτωση που χρησιμοποιούμε αγκίστρι ένα 7 ή 8 θα ήταν τα καταλληλότερα.
Για την κατασκευή της αρματωσιάς στο ψάρεμα με καρτελάκι σε λιμάνια, τη βάση στήριξης του καλαμιού, το μαλάγρωμα, τη βυθομέτρηση μπορείτε να παρακολουθήσετε και το ανάλογο βίντεο: Βίντεο: Απίκο σε Λιμάνι για Κεφάλους
Δολώματα
Τα δολώματα που χρησιμοποιούμε στο απίκο είναι κατά κύριο λόγο τα διάφορα ζυμάρια όπου κατασκευάζουμε μόνοι μας και εκεί μάλιστα πειραματιζόμαστε κιόλας προσθέτοντας διάφορα συστατικά για να κεντρίσουμε τις γαστρικές ανησυχίες των κεφάλων. Βέβαια υπάρχουν και στο εμπόριο διάφορες ζύμες και με διαφορετικές γεύσεις πχ τυρί, σαρδέλα, γαρίδα κ.α. που και αυτά έχουν αξιόλογα αποτελέσματα. Σε γενικές γραμμές τα δολώματα που αρέσκεται ο κέφαλος έχουν πάντα βάση το τυρί ,το ψωμί και τη σαρδέλα, όμως από ψαρότοπο σε ψαρότοπο οι διατροφικές συνήθειες τους μπορεί να είναι διαφορετικές και έτσι να χρειάζεται να αλλάζουμε τη σύσταση του δολώματος κάθε τόσο ώστε να έχουμε και τα ανάλογα αποτελέσματα.
Ένα δόλωμα που έχει τις μεγαλύτερες επιτυχίες και μάλιστα χρησιμοποιώ και στα προσωπικά μου ψαρέματα είναι το ζυμάρι με βάση τη σαρδέλα όπου εκεί στοχεύουμε στα μεγαλύτερα άτομα του είδους.
Κατασκευή δολώματος: Θα πάρουμε μισό κιλό περίπου σαρδέλα και αφού αφαιρέσουμε κεφάλια και ραχοκοκαλιές θα τη ζυμώσουμε έτσι ώστε να μην ξεχωρίζουν τα κομμάτια σαρδέλας. Στη συνέχεια θα προσθέσουμε ένα τέταρτο περίπου ψωμί αφού το έχουμε μουλιάσει στο νερό και θα τα ανακατέψουμε και τα δυο μαζί προσθέτοντας και λίγο λάδι ελαφρύ (ηλιέλαιο, σογιέλαιο κ.α.) για να μην κολλά η ζύμη στα χέρια μας. Το φέρνουμε στην τελική του μορφή σφίγγοντας το με τριμμένη φρυγανιά ή αλεύρι. Αν θέλουμε μπορούμε να προσθέσουμε και λίγο τυρί μιας και ο κέφαλος δείχνει να έχει μια ιδιαίτερη αδυναμία ή ακόμα και λίγο τριμμένο σκόρδο περίπου μισή σκελίδα. Μπορεί να σας φανεί περίεργο για το σκόρδο αλλά πιστέψτε με ανεβάζει κατά πολύ τον πήχη στις επιτυχίες του δολώματος.