Τοπικές ποικιλίες και νόμος πολλαπλασιασμού
-ΕΤΕΡΟΧΡΟΝΙΣΜΕΝΑ ΣΚΛΗΡΗ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΕ ΠΑΛΙΑ ΟΔΗΓΙΑ
Με το ΦΕΚ 165/Β/30-1-2014 δημοσιεύτηκε στις 30 Ιανουαρίου 2014 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η Τροποποίηση 523/8481/21-1-2014 της υπό αριθμ. 324975/11378/16.9.2009 Απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Μέτρα για την κατά παρέκκλιση αποδοχή γεωργικών τοπικών αβελτίωτων πληθυσμών και ποικιλιών που είναι φυσικά προσαρμοσμένοι στις τοπικές και περιφερειακές συνθήκες και απειλούνται από γενετική διάβρωση, καθώς και για την εμπορία σπόρων σποράς και κονδύλων πατάτας προς φύτευση των εν λόγω τοπικών αβελτίωτων πληθυσμών και ποικιλιών, σε συμμόρφωση προς την Οδηγία 2008/62/ΕΚ της Επιτροπής της 20ης Ιουνίου 2008 (L 162)» (Β΄203 8/21.9.2009).Ενώ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απορρίπτεται, λόγω σοβαρών πιέσεων της κοινής γνώμης, η πρόταση αναθεώρησης του ευρωπαϊκού κανονισμού για το πολλαπλασιαστικό υλικό η Ελλάδα, μετά από 4!!! έτη, αποφασίζει να τροποποιήσει το νομοθετικό πλαίσιο για να συμμορφωθεί «καλύτερα» με την Οδηγία 2008/62/ΕΚ για την αποδοχή και εμπορία τοπικών αβελτίωτων πληθυσμών. Και μάλιστα υιοθετώντας την σκληρή γραμμή των αναθεωρητών του ευρωπαϊκού κανονισμού που αποδοκιμάστηκε εντόνως από γεωργούς και οργανώσεις πολιτών από την Αγγλία και μέχρι το Μεσογειακό Νότο. Σημειώνεται, ότι η συγκεκριμένη Οδηγία μαζί με άλλες τουλάχιστον 11, κάτω από το πρίσμα ενός νέου ευρωπαϊκού κανονισμού θα καταργηθεί και ο νέος κανονισμός θα έχει ισχύ σε όλα τα κράτη μέλη χωρίς περαιτέρω ιδιαίτερη προσαρμογή (οι «τεχνικές» λεπτομέρειες θα καθορίζονται από ειδικούς σε επίπεδο Βρυξελλών).Η εν λόγω συμμόρφωση της Ελλάδας, σε γενικές γραμμές, ουδόλως κατά την άποψη μας βοηθά τις ντόπιες αβελτίωτες ποικιλίες και πληθυσμούς να εγγραφούν και να «νομιμοποιηθούν» στην αγορά, καθώς αφήνει εκτός την πλειοψηφία των τοπικών αβελτίωτων ποικιλιών και πληθυσμών. Ταυτόχρονα δημιουργείται ένα γραφειοκρατικό περιβάλλον καθώς και γεωγραφικοί περιορισμοί για τις ελάχιστες ποικιλίες που πληρούν τα κριτήρια.Η δωρεάν ή με αντάλλαγμα διάθεση, προμήθεια, ή μεταβίβαση με σκοπό την εμπορική εκμετάλλευση θεωρείται «εμπορία» (Άρθρο 3, περ.στ). Ο όρος εισάγεται με την εν λόγω τροποποίηση, που σκοπό έχει την εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/62/ΕΚ, στην οποία όμως αυτός ο όρος δεν υφίσταται.
Στην ουσία, μόνο οι παλιές βελτιωμένες ποικιλίες που έχουν αποσυρθεί από την αγορά και οι πολύ γνωστές ντόπιες ποικιλίες που έχουν «καθαριστεί» δηλ. έχουν τουλάχιστον 90% ομοιογένεια και συνοδεύονται από ιστορικά και αλλά στοιχεία μπορούν να εγγραφούν στον Εθνικό Κατάλογο (χωρίς να πληρούν τα κριτήρια ΔΟΣ δηλ Διακριτότητας− Ομοιομορφίας−Σταθερότητας) (Άρθρο 6, παρ1 και 2).Επιπλέον, οι ποικιλίες που εγγράφονται μπορούν να παραχθούν και να εμπορευτούν ΜΟΝΟ στις περιοχές καταγωγής τους (και όχι εκεί που είναι προσαρμοσμένες και μπορούν να ευδοκιμήσουν) (Άρθρο 11, παρ.5). Δεν δίνεται έτσι η δυνατότητα καλλιέργειας των εν λόγω ποικιλιών που κινδυνεύουν από γενετική διάβρωση να διατηρηθούν εκτός της περιοχής καταγωγής τους, αυξάνοντας την βιοποικιλότητα.Για τους μη επαγγελματίες παραγωγούς και μη διατηρητές επιτρέπεται να διαθέτουν τους σπόρους ποικιλιών προς διατήρηση στον τελικό καταναλωτή σε ποσότητες που δεν υπερβαίνουν κατά φυτικό είδος ή ποικιλία τις ανάγκες σποράς ή φύτευσης δέκα (10) στρεμμάτων. (Άρθρο 14, παρ4).
Σε ότι αφορά τους διατηρητές θα πρέπει να πληρούν κριτήρια «επάρκειας» γνώσεων, εμπειρίας και υποδομών καθώς και βεβαίωση διασύνδεσης με ερευνητικό φορέα. Τα τέλη εγγραφής και ελέγχου κυμαίνονται ετησίως από 15% αν πληρούνται οι προδιαγραφές έως και 45% (συν υποχρέωση εφαρμογής κριτηρίων ΔΟΣ) αν τα υποβληθέντα στοιχεία κρίνονται ανεπαρκή. (Άρθρο 6, παρ.4).Τα ερωτήματα που εγείρονται από την όψιμη αυτή «συμμόρφωση» της Ελλάδας είναι πολλά. Μερικά :
Τελικά ποιος θα γράψει και τι στον Εθνικό Κατάλογο μετά από αυτό το ασφυκτικό Νομοθετικό πλαίσιο και για ποιο λόγο; Για πόσο ακόμα οι νόμοι θα λειτουργούν ενάντια στην εναπομείνασα αγροβιοποικιλότητα της χώρας και η Ελληνική πολιτεία θα νομοθετεί χωρίς εθνική στρατηγική και επιζήμια για τη διατήρηση και αξιοποίηση των φυτογενετικών πόρων; Ο Γολγοθάς της Ελληνικής Τράπεζας Γενετικού Υλικού το έδειξε. Η παρούσα Τροποποίηση του Υπ.Α.Α. Τ. το απέδειξε!!!