Πώς να καλλιεργήσετε μόνοι σας τις γλυκοπατάτες
Οι γλυκοπατάτες καλλιεργούνται από φυτά, τα οποία μπορείτε να αγοράσετε σε καταστήματα κηπουρικής ή ακόμη και διαδικτυακά. Μία καλή ιδέα είναι να καλλιεργήσετε μόνοι σας τα φυτά. Αυτό, όμως, που θα χρειαστείτε απαραιτήτων είναι μία υγιή και στέρεα γλυκοπατάτα. Εάν η γλυκοπατάτα έχει αρχίσει ήδη να βλασταίνει, τότε είστε τυχεροί καθώς έχετε ήδη πραγματοποιήσει μία καλή αρχή. Τις περισσότερες φορές, οι γλυκοπατάτες που αγοράζουμε από το μανάβικο έχουν προσλάβει χημικές ουσίες που καταπολεμούν την βλάστηση. Ψάξτε για βιολογικές γλυκοπατάτες ή βρείτε μερικές από τον κήπο ενός συγγενή ή φίλου.
Τοποθετήστε την γλυκοπατάτα σε ένα μεγάλο βάζο με νερό. Το επιθυμητό είναι να βυθίσετε το μεγαλύτερο μέρος της γλυκοπατάτας αφήνοντας όμως και αρκετά εκατοστά εκτός νερού. Θα πρέπει να αλλάζετε το νερό τακτικά, ώστε να αποφύγετε τον κίνδυνο μούχλας. Τοποθετήστε το βάζο ώστε να δέχεται τις ακτίνες του ηλίου, και σύντομα η γλυκοπατάτα θα αρχίσει να βγάζει βλαστούς.
Όταν οι βλαστοί φθάσουν σε μήκος περίπου 10 εκατοστών, τραβήξτε τους από την γλυκοπατάτα. Η γλυκοπατάτα θα συνεχίζει να βγάζει βλαστούς.
Τοποθετήστε τους βλαστούς σε νερό. Μπορείτε να τοποθετήσετε ένα μάτσο βλαστούς στο ίδιο βάζο. Πολύ γρήγορα θα αρχίσουν να βγάζουν ρίζες.
Όταν οι ρίζες των βλαστών αναπτυχθούν στο επιθυμητό σημείο, φυτέψτε τις στο χώμα σε έναν υπερυψωμένο λοφίσκο περίπου 25 εκατοστά πάνω από το έδαφος. Διατηρήστε τα φυτά καλά ποτισμένα καθώς οι ρίζες επιχειρούν να στερεοποιηθούν.
Οι γλυκοπατάτες θα πρέπει να γνωρίζετε ότι δεν μπορούν να φυτευθούν πολύ νωρίς καθώς απεχθάνονται το ψυχρό κλίμα, αλλά επίσης είναι προτιμότερο να φυτευθούν από την αρχή έως τα μέσα του καλοκαιριού.
7 μυστικά για φύτευση και καλλιέργεια γλυκοπατάτας
Η γλυκοπατάτα είναι υποτροπικό φυτό που καλλιεργείται για τις εδώδιμες κονδυλώδεις ρίζες του που έχουν υψηλή διατροφική αξία, προέρχεται από την Κεντρική Αμερική και δεν έχει καμία βοτανική συγγένεια ως φυτό με την γνωστή μας πατάτα. H γλυκοπατάτα αναπτύσσεται με βλαστούς που έρπουν και διαθέτουν χαρακτηριστικά φύλλα με σκούρο πράσινο χρώμα. Ανάλογα την καλλιεργούμενη ποικιλία, η γλυκοπατάτα έχει μακρόστενο, στρογγυλό ή ατρακτοειδές σχήμα και λευκό, κίτρινο ή πορτοκαλί χρώματος σάρκα.
Σε τι συνθήκες φυτεύεται και καλλιεργείται η γλυκοπατάτα;
H καλλιέργεια της γλυκοπατάτας απαιτεί υψηλές θερμοκρασίες για να ευδοκιμήσει και να μας δώσει μια καλή παραγωγή. Παρουσιάζει μεγάλη αντοχή σε ξηρασία, ενώ φυτεύεται και αποδίδει σε διάφορους τύπους εδαφών, με προτίμηση σε καλά στραγγιζόμενα εδάφη, ελαφρά όξινα με pH 5,5 – 6,5. Η καλλιέργεια της γλυκοπατάτας δίνει πολύ καλή παραγωγή σε ελαφριά αμμώδη εδάφη, καθώς επίσης δεν ευδοκιμεί σε πολύ πλούσια και υγρά όπου δεν έχουμε καλό σχηματισμό των κονδυλωδών ριζών της γλυκοπατάτας.
Ποια εποχή φυτεύεται η γλυκοπατάτα και σε τι αποστάσεις;
H γλυκοπατάτα φυτεύεται στο χωράφι αρχές Μαΐου και καλλιεργείται κατά γραμμές, σε αναχώματα (σαμαράκια) που έχουν αποστάσεις 60-80 εκατοστά μεταξύ τους. Η προσθήκη χώματος κατά τη δημιουργία αναχώματος, βοηθά στην καλύτερη αποστράγγιση, καθώς επίσης στο να μην εξέρχονται στο φως οι κονδυλώδες ρίζες της γλυκοπατάτας και πρασινίσουν. Οι αποστάσεις φύτευσης της γλυκοπατάτας, μεταξύ των φυτών, πάνω στις γραμμές είναι 30-40 εκατοστά ενώ το βάθος φύτευσης της γλυκοπατάτας κυμαίνεται 10-15 εκατοστά.
Τι απαιτήσεις σε πότισμα, λίπανση και άλλη φροντίδα έχει η καλλιέργεια γλυκοπατάτας;
Η καλλιέργεια της γλυκοπατάτας χρειάζεται τακτικό πότισμα, κάθε 2-3 μέρες, κατά την περίοδο του καλοκαιριού που αναπτύσσεται η βλάστηση και σχηματίζονται οι κονδυλώδεις ρίζες, ενώ όταν πλησιάζει η εποχή συγκομιδής της γλυκοπατάτας μειώνουμε τα ποτίσματα, τόσο σε ποσότητα όσο και σε συχνότητα. Η καλλιέργεια γλυκοπατάτας δεν είναι ιδιαίτερα απαιτητική σε λίπανση και σε θρεπτικά στοιχεία. Πάντως, κατά τη φύτευση της γλυκοπατάτας, είναι καλό να ενσωματώνεται κομπόστ, καλοχωνεμένη κοπριά και πλήρες βιολογικό λίπασμα με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο για να έχουμε υψηλή και ποιοτική παραγωγή. Τέλος, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι χρειάζονται μερικά σκαλίσματα μετά την φύτευση της γλυκοπατάτας, για να απομακρυνθούν τα ανεπιθύμητα χόρτα (ζιζάνια).
Ποια είναι η εποχή συγκομιδής της γλυκοπατάτας και πως την συγκομίζουμε;
Η συγκομιδή της γλυκοπατάτας γίνεται 4-5 μήνες μετά τη φύτευση της, δηλαδή τους μήνες Σεπτέμβριο – Οκτώβριο. Καλό είναι μα αποφεύγουμε να συγκομίζουμε τις γλυκοπατάτες, όταν υπάρχει υψηλή σχετική υγρασία ή όταν έχουμε βροχερό καιρό, καθώς υπάρχει κίνδυνος να σαπίσουν οι κονδυλώδεις ρίζες της. Κατά τη συγκομιδή, κόβουμε και απομακρύνουμε αρχικά το φύλλωμα και στην συνέχεια βγάζουμε τους κονδύλους από το έδαφος, τους αφήνουμε μερικές ώρες στο έδαφος για να στεγνώσουν και στη συνέχεια τις αποθηκεύουμε σε ξηρό περιβάλλον μέσα σε στρώμα άμμου, άχυρου ή πριονιδιού. Σε αυτές τις συνθήκες, οι γλυκοπατάτες διατηρούνται για χρονικά διάστημα 3-4 μήνών.
Πώς πολλαπλασιάζεται η γλυκοπατάτα;
Η γλυκοπατάτα πολλαπλασιάζεται κυρίως με κονδύλους και σπάνια με μοσχεύματα των βλαστών της. Δεν φυτεύουμε απευθείας τους κονδύλους της, αλλά γίνεται προβλάστηση (παρόμοια με την κανονική πατάτα) Φεβρουάριο – Μάρτιο. Στη συνέχεια, φυτεύονται οι κόνδυλοι γλυκοπατάτας ανά 20 εκατοστά σε ζεστό προφυλαγμένο μέρος και όταν σχηματίσουν βλαστούς μήκους περίπου 15-20 εκατοστά μετά από 1, 5- 2 μήνες, αποκόπτουμε τους βλαστούς γλυκοπατάτας με μικρό μέρος του κόνδυλου, και τους μεταφυτεύουμε στο χωράφι μας. Αν μας φαίνεται κάπως δύσκολος ο τρόπος πολλαπλασιασμού της, μπορούμε να προμηθευτούμε έτοιμα φυτά γλυκοπατάτας από φυτώρια.
Ποια είναι η διατροφική αξία της γλυκοπατάτας;
Η γλυκοπατάτα έχει μεγάλη διατροφική αξία, με ευεργετικά οφέλη για την υγεία. Η γλυκοπατάτα περιέχει βιταμίνες, αντιοξειδωτικά στοιχεία και είναι πλούσια σε σίδηρο, μαγνήσιο, κάλιο. Θεωρείται κατάλληλη τροφή για άτομα που έχουν διαβήτη, καθώς έχει πολύ χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, ενώ είναι πολύ θρεπτική και για τα μικρά παιδιά. Επίσης, η κατανάλωση γλυκοπατάτας συντελεί στην μείωση της αρτηριακής πίεσης και στον καθαρισμό του αίματος.
Κι ένα τελευταίο μυστικό για την γλυκοπατάτα
Αν και στην Ευρώπη η γλυκοπατάτα καλλιεργείται περισσότερο για ανθρώπινη κατανάλωση, στην Ασία η γλυκοπατάτα χρησιμοποιείται περισσότερο για την παρασκευή αλκοολούχων ποτών καθώς και για ζωοτροφή.
Κώστας Λιονουδάκης
Γεωπόνος Γ.Π.Α.