10 μυστικά για φύτευση και καλλιέργεια καρότου

Καρότο, ένα από τα πιο νόστιμα και θρεπτικά που φυτεύουμε την εποχή της άνοιξης και του φθινοπώρου. Διάσημο για τη γλυκιά, τραγανή και αρωματική γεύση της σαρκώδους ρίζα του, το καρότο αποτελεί αγαπημένη τροφή για μικρούς και μεγάλους. Αναπτύσσεται μέσα στο έδαφος με τα φύλλα του να προεξέχουν πάνω από το χώμα, όπως συμβαίνει και με το , το και το . Το καρότο έχει σημαντική διατροφική και θρεπτική αξία καθώς είναι πλούσιο σε βιταμίνες, μέταλλα, φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες, γι’αυτό άλλωστε καταναλώνεται και μέσα σε φρέσκο χυμό. Αν και πολλοί δεν το γνωρίζουν, τα πράσινα φύλλα του καρότου είναι επίσης βρώσιμα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μυρωδικά σε σάλτσες και χορτόπιτες, δίνοντας μία ελαφρώς πικρή γεύση.

Το καρότο είναι διετές φυτό χαμηλής ανάπτυξης που καλλιεργείται ως ετήσιο. Διαθέτει λεπτό φύλλωμα που διακλαδίζεται και θυμίζει πολλές φορές και μάραθο, φυτά με τα οποία ανήκει στην ίδια οικογένεια. Τα καρότα φυτεύονται σε αφράτο χώμα στον κήπο ή σε που μας δίνουν μεγαλύτερη ευελιξία. Επίσης, μπορούμε να καλλιεργήσουμε στο μπαλκόνι και στην αυλή μας με εξαιρετικά αποτελέσματα. Ας δούμε αναλυτικά, πώς φυτεύουμε καρότα και τι φροντίδα χρειάζονται κατά την καλλιέργεια για να απολαμβάνουμε ολόφρεσκα και τραγανά καρότα από τον κήπο μας.

Η πιο γνωστή ποικιλία καρότου είναι η ποικιλία Νάντης που δίνει γλυκούς και τραγανούς στενόμακρους κυλινδρικούς καρπούς μήκους περίπου 15 εκατοστών, ιδανικούς για χρήση σε σαλάτες και στο μαγείρεμα. Εξαιρετική είναι και η παραδοσιακή ποικιλία της Αίγινας με κωνική πορτοκαλί ρίζα μεγάλου μεγέθους. Η ποικιλία καρότου Chantenau έχει φαρδιά ρίζα στο πάνω μέρος και αρκετά λεπτή στο κάτω μέρος που δίνει τραγανό και γλυκό καρπό. Κι αν θέλουμε να δοκιμάσουμε κάτι διαφορετικό, υπάρχουν καρότα με στρογγυλό σχήμα ρίζας, ενώ πέρα από τις ποικιλίες με το πορτοκαλί χρώμα που όλοι γνωρίζουμε, μπορούμε να καλλιεργήσουμε και ποικιλίες καρότου με κίτρινο, μωβ και λευκό χρώμα.

Τα καρότα θέλουν σχετικά δροσερές συνθήκες για να αναπτυχθούν και να ευδοκιμήσουν, καθώς και αρκετή ηλιοφάνεια. Ιδανικές συνθήκες θερμοκρασίας για την καλλιέργεια του καρότου είναι μεταξύ 16-18°C. Το καρότο παρουσιάζει σχετική ανθεκτικότητα στον παγετό του χειμώνα, ενώ σε υψηλές θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 25°C η ανάπτυξη της ρίζα του καρότου σταματά, ξυλοποιείται και ξεθωριάζει το χρώμα του.

Ιδανικό για την καλλιέργεια του καρότου είναι ένα βαθύ, γόνιμο, αφράτο και καλά δουλεμένο χώμα είναι το γι’ αυτό θα πρέπει να δώσουμε μεγάλη προσοχή στην . Αυτό συμβαίνει γιατί το μέρος του καρότου που καταναλώνουμε αναπτύσσεται μέσα στο χώμα και επηρεάζεται άμεσα από αυτό. Πριν τη φύτευση του καρότου λοιπόν, καλό είναι να ενσωματώνουμε και στο χώμα για να βελτιώσουμε τα φυσικά χαρακτηριστικά του.

Τα καρότα μπορούν να φυτευτούν είτε με σπόρο είτε με έτοιμα φυτά που προμηθευόμαστε από φυτώριο. Για φύτευση με σπόρο, σπέρνουμε το καρότο από τις αρχές του φθινοπώρου μέχρι τα τέλη της άνοιξης και αποφεύγουμε την καλοκαιρινή φύτευση λόγω υψηλών θερμοκρασιών. Λόγω του μικρού μεγέθους των σπόρων του καρότου, πριν τη σπορά καλό είναι να τους ανακατεύουμε με ποταμίσια άμμο για να πετύχουμε πιο αραιή σπορά. Με αυτό τον τρόπο αποφεύγουμε την πυκνή φύτευση των φυτών και τη διαδικασία αραίωσης των φυτών. Η πυκνή φύτευση συντελεί στον σχηματισμό καρπών μικρού μεγέθους, στην ανάπτυξη ασθενειών λόγω κακού αερισμού, ενώ παράλληλα κάνει δύσκολη την απομάκρυνση των αγριόχορτων (ζιζανίων) που φυτρώνουν ανάμεσα από τα φυτά. Κατάλληλες για τα καρότα είναι 5-10 εκατοστά μεταξύ των φυτών και 30-40 εκατοστά μεταξύ των γραμμών φύτευσης.

Τα καρότα θέλουν αρκετή εδαφική υγρασία, καθώς σε ξηρά εδάφη η ρίζα γίνεται μικρότερη, με σκληρή σάρκα και πικρή γεύση. Επειδή τα καρότα δυσκολεύονται από τις απότομες αλλαγές στην υγρασία του εδάφους, χρειάζονται σταθερά ποτίσματα περίπου 2 φορές την εβδομάδα την περίοδο του φθινοπώρου, ανάλογα βέβαια και με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν. Το ακανόνιστο μπορεί να προκαλέσει σκασίματα στη ρίζα του καρότου. Στην περίπτωση που το χώμα που έχει φυτευτεί το καρότο ξεραθεί, επαναφέρουμε σταδιακά την υγρασία του χώματος. Η καλλιέργεια του καρότου χρειάζεται νωπό, αλλά όχι υπερβολικά υγρό χώμα. Σε συνθήκες υπερβολικής υγρασίας, υποβαθμίζεται η ποιότητα του καρπού, τόσο ως προς το χρώμα όσο και προς τη μορφή του.

Για την λίπανση του καρότου απαιτείται η ενσωμάτωση οργανικής ουσίας με τη χρήση κοπριάς και κομπόστ, η οποία βελτιώνει τις ιδιότητες του εδάφους και ιδιαίτερα την ικανότητα διατήρησης της εδαφικής υγρασίας. Επιπλέον, προσθέτοντας πλήρες βιολογικό , μια φορά το μήνα, βελτιώνουμε σημαντικά την παραγωγή. Πρέπει να γνωρίζουμε πως η στη λίπανση του καρότου μπορεί να προκαλέσει σκασίματα στη ρίζα και υποβάθμιση της ποιότητα του καρπού. Επίσης, η υπερβολική καλό είναι να αποφεύγεται, καθώς μπορεί να προκαλέσει παραμορφώσεις στον καρπό του καρότου.

Σε συνθήκες σχετικής υγρασίας και κακού αερισμού, το καρότο προσβάλλεται από αρκετές μυκητολογικές ασθένειες, όπως ο περονόσπορος, η αλτερνάρια, η σκληροτίνια, η ριζοκτόνια και ο βοτρύτης που προσβάλλουν το φύλλωμα και τη ρίζα του καρότου. Για να αντιμετωπίσουμε τις παραπάνω ασθένειες του καρότου, ψεκάζουμε με βιολογικά το φύλλωμα του και επαναλαμβάνουμε μετά από 2 εβδομάδες. Σε προληπτικό επίπεδο, μπορούμε να αξιοποιήσουμε σπιτικά υλικά και να διαλύσουμε 1 κουταλιά του γλυκού σε 2 λίτρα νερού για να ψεκάσουμε τα φυτά.

Το καρότο προσβάλλεται από τα έντομα της , του θρίπα και της μύγας του καρότου που προσβάλλει τη ρίζα του προκαλώντας χαρακτηριστικό καφέτιασμα. Για να αντιμετωπίσουμε τις προσβολές από έντομα, ψεκάζουμε το φύλλωμα των φυτών με βιολογικά εντομοκτόνα όπως η ή τα άλατα που μπορούμε να προμηθευτούμε από γεωπονικά καταστήματα.

Το καρότο μεγαλώνει και αναπτύσσεται κάτω από το χώμα, χωρίς να το βλέπουμε, και γι’ αυτό μας φαίνεται δύσκολο πολλές φορές να καταλάβουμε την κατάλληλη εποχή συγκομιδής του. Αν παρατηρήσουμε καλά, συνήθως, το πάνω μέρος της ρίζας εξέρχεται ελαφρά από το έδαφος. Όταν, λοιπόν, η διάμετρος της ρίζας του καρότου ξεπεράσει τα 3 εκατοστά, τότε είμαστε έτοιμοι για συγκομιδή. Μία μέρα πριν τη συγκομιδή, καλό είναι να ποτίζουμε τα καρότα μας για να αποφύγουμε τραυματισμούς των καρπών, καθώς τα βγάζουμε από το έδαφος. Ο χρόνος που απαιτείται από τη σπορά μέχρι τη συγκομιδή του καρότου είναι περίπου 4 μήνες. Αξίζει να αναφέρουμε ότι αν βγάλουμε τα καρότα και λίγο νωρίτερα, δεν αποτελεί ιδιαίτερο πρόβλημα, θα είναι μάλιστα και πιο τρυφερά.

Για την καλλιέργεια του καρότου σε γλάστρα, κατά την περίοδο του χειμώνα, επιλέγουμε ηλιοφανή σημεία, προτιμώντας μπαλκόνι με νότιο προσανατολισμό. Κατά την ανοιξιάτικη περίοδο που ανεβαίνουν οι θερμοκρασίες, φυτεύουμε σε πιο ημισκιερές θέσεις, συνήθως σε μπαλκόνι που βλέπει προς τη δύση. Για τη φύτευση του καρότου, χρησιμοποιούμε σχετικά βαθιές ή ζαρντινιέρες τουλάχιστον 25-30 εκατοστών σε βάθος για να μπορέσουν να αναπτυχθούν τα καρότα μας. Επιλέγουμε γόνιμο , ειδικό για κηπευτικά που να εξασφαλίζει καλή αποστράγγιση. Εναλλακτικά, μπορούμε να φτιάξουμε το δικό μας μίγμα χώματος, χρησιμοποιώντας επιφανειακό κηπόχωμα ή ως βασικό συστατικό μαζί με κομπόστ, χωνεμένη κοπριά και σε αναλογία 2:2:1:1.

Τα καρότα μπορούν να διατηρηθούν στο ψυγείο σε νάιλον σακούλες για 1-2 εβδομάδες. Καθώς κόβουμε τα φύλλα του καρότου μετά τη συγκομιδή, είναι σημαντικό να αφήνουμε 4-5 εκατοστά του πράσινου βλαστού μαζί με τη ρίζα. Με αυτόν τον τρόπο, η αφυδάτωση του καρότου καθυστερεί.

Αν θέλουμε να διατηρήσουμε τα καρότα για αρκετούς μήνες και να τα χρησιμοποιούμε σε συνταγές μαγειρικής, ακολουθούμε την εξής διαδικασία: Αφού τα καθαρίσουμε, τα κόβουμε σε μακρόστενα ή στρογγυλά κομμάτια (ροδέλες) και τα βάζουμε σε βραστό νερό για 2-3 λεπτά. Τα αφήνουμε να στεγνώσουν για λίγη ώρα και στη συνέχεια τα βάζουμε σε νάιλον σακουλάκια που τοποθετούμε στην κατάψυξη.

Μπορούμε να καλλιεργήσουμε καρότα μαζί με άλλα λαχανικά για να εξοικονομήσουμε χώρο και να τα βοηθήσουμε να αναπτυχθούν καλύτερα. Η καλλιέργεια του καρότου συνδυάζεται ιδανικά με , , , και .